آیت‌الله تسخیری؛ معرف اسلام رحمانی مورد نیاز جامعه امروز ما
گروه اندیشه: آیت‌الله تسخیری در جامعه ما غریب است و چقدر جامعه ما نیازمند اسلام رحمانی است که ایشان معرف آن است، کاش همگان ارزش این گونه زندگی اخلاقی را درک کنند.
به گزارش خبرگزاری بین‌المللی قرآن (ایکنا) مراسم رونمایی از ارج‌نامه آیت‌الله تسخیری با عنوان «صلاگر وحدت و بیداری اسلامی» امروز، 19 آبان با حضور علی جنتی، وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی، ابوذر ابراهیمی‌ترکمان، رئیس سازمان فرهنگ و ارتباطات اسلامی، حسام‌الدین آشنا، مشاور فرهنگی رئیس جمهور و جمعی دیگر از شخصیت‌های فرهنگی، دانشگاهی و حوزوی کشورمان در حسینیه الزهرا(س) مجتمع امام خمینی(ره) سازمان فرهنگ و ارتباطات اسلامی برگزار شد.
این ارج‌نامه‌ها شامل سه کتاب با نامهای «اندیشهنامه آیت‌الله محمدعلی تسخیری» به کوشش سیدعبدالمجید میردامادی، «راهنامه و مرامنانه؛ مروری بر زندگی، مبارزات و خدمات علامه آیت‌الله محمدعلی تسخیری» به کوشش عباس آریازند و «درخشش اندیشه و جوشش آگاهی در آثار علامه آیت‌الله محمدعلی تسخیری» به کوشش محمدرضا شکیبا و محمود واعظی است که از سوی نشر الهدی منتشر شده‌اند.
مراسم با تلاوت آیات قرآن توسط قاری ممتاز شروع شد و سخنرانی محمود واعظی، رایزن سابق سازمان فرهنگ و ارتباطات و عضو هیئت علمی دانشگاه تهران مشاور سازمان فرهنگ و ارتباطات اسلامی آغازگر این برنامه بود، وی گفت: این جلسه بهانه‌ای برای مرور خدمات والا ارزشمند این بزرگوار است و دعا می‌کنیم امثال این بزرگوار برای رساندن پیام انقلاب به جهان بیشتر شود، دو سال قبل همه نهادها درصدد برگزاری برنامه‌ای برای این بزرگوار بودند، اولین همایش به ابتکار پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی شکل گرفت و از مجموعه گفته‌ها، نوشته‌ها و مطالب پنج جلد کتاب طراحی کردیم.
کتابهای آبی، نارنجی و سبز آیت‌الله تسخیری
وی افزود: مجموعه کتابهای ایشان به سه بخش تقسیم می‌شود، کتابهای آبی تألیفات خاص ایشان، کتابهای نارنجی تحت اشراف هستند و کتابهای سبز ترجمه هستند، مجموع آثار ایشان به 70 جلد می‌رسد، همه کتابهای ایشان به‌ای‌بوک تبدل شده است، مستند ویژه تلویزیونی 100 دقیقه‌ای درباره زندگی ایشان تهیه شده است. از پنج جلد کتاب طراحی شده امروز سه جلد کتاب آماده است که امروز رونمایی می‌شود، اندیشهنامه حاصل تلاش 29 نفر است که در این باره قلم زده‌اند، 29 مقاله دارد و دیدگاه‌های استاد در زمینه گفتوگو، روش تعامل، منش و روش تقریبی، دیدگاه‌ها در زمینه اقتصاد، فقه معاملات و دیدگاه‌های سیاسی ایشان از زوایای مختلف و به زبان‌های مختلف تألیف شده است. این سه جلد عصاره‌ای است که از شخصیت و تألیفات ایشان آماده شده است.
رگ و ریشه‌ای که با فقه، عرفان و محبت اهل بیت(ع) آمیخته
ابراهیمی، رئیس سازمان فرهنگ و ارتباطات اسلامی سخن خود را با این شعر شروع کرد، «هست چون تاک پر از باده رگ و ریشه ما، پیش خم، گردن خود کج نکند شیشه ما»، و در ادامه گفت: تسخیری مصداق این شعر صائب است، رگ و ریشه ایشان با فقه، عرفان و محبت اهل بیت(ع) آمیخته است.
وی افزود: ایشان نقل می‌کند در دوره‌ای که پیش مرحوم شهید صدر تلمذ می‌کرد، تأثیر ایشان را روی خودم حس می‌کردم، ایشان بدون اینکه مطهری را دیده باشد دقیقاً مثل او فکر می‌کرد و مانند او نیاز جامعه را می‌فهمید، شیخ کاظم تبریزی استاد دیگر ایشان است. برای استادهای استادمان طلب غفران می‌کنم و از خداوند می‌خواهم ایشان را زیر سایه رحمت خود قرار دهد، ایشان از شخصیت‌هایی که زلال ناب اسلام را درک کرده‌اند تأثیر گرفته‌اند، اندیشه تقریبی بسیار قوی دارند، در اوج اندیشه تقربی محبت اهل بیت(ع) در ایشان موج می‌زند و این دو ویژگی انحصاری ایشان است. نکته بعد علم ایشان است هیچ وقت بدون نوشتن و مطالعه حرف نمی‌زند و تقید زیادی به زمان دارند همیشه پیش از دیگران در جلسات حاضر بوده‌اند، هیچ وقت ندیدم شخصیتی را در جهان جدی نگیرد، خارجی‌ها چون قول ایشان قول است و آنها را جدی می‌گیرد همیشه قابل اعتماد است برایشان.
آیت‌الله تسخیری با خلق محمدی روح ما را تسخیر کرده است
در ادامه این مراسم، حسام‌الدین آشنا، مشاور فرهنگی رئیس جمهور با بیان اینکه آیت‌الله تسخیری با خلق محمدی و سیره علوی روح و جان بسیاری از ما را تسخیر کرده است، گفت: سال‌ها پیش شاگرد ایشان در درس اصول فقه و مقارن بودم، از آن سال تا امروز سخنان ناگفته‌ای در مورد شخصیت ایشان وجود دارد که شاید این چند دقیقه بهانه‌ای باشد برای بیان آنها.
وی افزود: برخی اساتید متن را می‌خوانند و شرح می‌دهند، بعضی‌ها متن را از خارج می‌خوانند و تطبیق می‌دهند، و کسانی هم احتیاج به متن ندارند و پایان بحث آنها آغاز تفکر برای دانشجو است، آنها کسانی هستند که متن در درونشان جاری است، یک متکلم در طراز جامعه جهانی هستند، به‌ویژه در جهانی که رقابت کلامی بسیار قوی‌تر از رقابت سیاسی و اقتصادی است و آیت‌الله تسخیری نمونه شاخص این افراد است.
آشنا عنوان کرد: در مذاکرات سیاسی مذاکره‌کنندگان اتکا به قدرت سیاسی دارند، اما تنها چیزی که در اختیار فرد متکلم است، قدرت استدلال و اقناع و مهم‌تر ازهمه آداب گفتوگو است، در مذاکرات سیاسی مفهوم برد برد مورد مناقشه است، اما در مذاکرات کلامی برد برد معنا دارد، متکلمین از هم می‌آموزند، آیت‌الله تسخیری در طول دوران ایفای نقش و تلاش‌های تقریبی خود، بسیار تحول پیدا کرده است، اوست که به ما آموخت مدارا کنید تا با شما مدارا کنند، به سخنان دیگران گوش کنید تا دیگران به شما گوش کنند.
آقای تسخیری! شما در جامعه غریب هستید
وی خطاب به آیت‌الله تسخیری گفت: جامعه جهانی امت اسلامی و متکلمان امت‌های دیگر بسیار برای شما ارزش قائل هستند، اما متأسفانه شما در جامعه ما غریب هستید و چقدر جامعه ما نیازمند اسلام رحمانی است که شما معرف آن هستید، کاش همگان ارزش این گونه زندگی اخلاقی را درک کنند، چنین رونمایی‌هایی، رونمایی از یک مکتب، اندیشه و یک راه باز فراروی جامعه و همه متدینین و دوستداران اهل بیت(ع) است.
در ادامه این مراسم، آیت‌الله محمدعلی تسخیری، مشاور مقام معظم رهبری در امور بین‌الملل گفت: در ابتدا لازم می‌دانم از نهاوندیان، رئیس دفتر رئیس جمهور که مدت زیادی همکار ما بودند، از علی جنتی، رفیق همراه ما در این مسیر طولانی و از حسام‌الدین آشنا، مشاور فرهنگی رئیس جمهور به خاطر حضور در این جلسه تشکر کنم.
وی افزود: همچنین باید از عزیزانی که جلسه دو سال قبل را برپا کردند و مؤسساتی که دست به دست هم دادند و آن جلسه تکریم را با وجود مخالفت ما برپا کردند و ما را غرق لطف کردند و از بزرگان و علمایی که بودند باید تشکر کنم، از آیت‌الله جنتی که مشوق بنده در مسیر تبلیغات بودند، سفری نبود که خدمت ایشان نروم و یک استفاده روحی از رفتارشان نکنم. همچنین از آیات اراکی و حسینی بوشهری، حجج‌اسلام اختری، قاضی عسکر، ابوالقاسمی، بدری، خسروشاهی، نواب و از متفکران و عزیزانی که در آن جلسات شرکت کردند لاریجانی، ولایتی، حسینی وزیر وقت ارشاد، بی‌آزار شیرازی، موسویان و غیره تشکر می‌کنم. همچنین از عزیزانی که زحمت نوشتن این کتاب‌ها را به عهده گرفتند تشکر می‌کنم و تشکر ویژه از واعظی دارم که محور کل این حرکت بودند.
آیت‌الله تسخیری عنوان کرد: اگر بخواهم صحبتی در مورد فعالیت‌های گذشته داشته باشم، باید همه فعالیت‌های قبل از انقلاب را فاکتور بگیریم، به نظرم انقلاب ما را از نو زنده کرد، راه عظیمی را برای ما باز کرد، ما خیال می‌کردیم فعالیت در عراق علیه صدام شاخص است ولی وقتی انقلاب مطرح شد و پیروز شد، فهمیدیم به جای فانوس به یک آفتاب درخشنده رسیده‌ایم، زمینه‌های عظیمی برای ما فراهم شد و چیزی غیر از لطف الهی نبود که بتواند برای این خدمات زمینه را فراهم کند.
وی با اشاره به خاطره‌ای از فعالیت‌های خود، اظهار کرد: یادم است روزی در اوج فعالیت بودیم، آن روز خوشحال بودم که الحمدالله خدمتی به انقلاب و تشیع کردم، یادم است شب در خواب دیدم که اخوی شهیدم آمده، ما یک خانه بزرگ داشتیم ایشان آمد ما را بیرون کرد، من بیدار شدم فهمیدم چه پیامی را می‌خواهد این شهید ما بدهد، ما خیال می‌کردیم کاره‌ای هستیم و ارزش داریم و مباهات کردیم خوشحال شدیم، این خواب می‌خواست بگوید این فعالیت شما نیست، این خون شهداست و این انقلاب است که این زمینه را برای شما مهیا کرده است.
برخورداری کتابخانه‌های معتبر دنیا از کتابهای ما
آیت‌الله تسخیری گفت: قبل از انقلاب در قم بودیم، نامه‌های زیادی برای ما می‌آمد که درخواست ارسال کتاب داشتند و ما پول نداشتیم که این کار را انجام دهیم، یک روز شخصی آمد و دو هزار تومان پول داد که این کار را انجام دهیم و آن روز برای ما عید بود، بعد از انقلاب فهمیدیم که اصلاً یک دنیای دیگر است، انقلاب زمینه‌هایی باز کرد که رئیس جمهور اندونزی به ما بگوید چقدر بگویم المیزان را برای ما بفرستید، کتابهای شهید مطهری در کل جهان منتشر شد، طلبه‌های ما در سطح جهان حرکت کردند و تبلیغاتی را شروع کردند و کتابخانه‌های معتبر دنیا از کتابهای ما برخوردار شدند.
وی گفت: 150 میلیون تومان کل بودجه ما در سازمان تبلیغات اسلامی بود، با این مبلغ اعزام مبلغ، پشتیبانی حوزه‌ها و ... را داشتیم، انقلاب زمینه‌های خوبی را فراهم کرد، فعالیت‌های قبل از انقلاب قابل قیاس نیست با فعالیت‌های بعد از انقلاب، لطف الهی بود که شاید الان 10 سازمان بین‌المللی تأسیس شد و به کل سازمان‌های بین‌المللی اسلامی نامه نوشته‌ایم، حضور داشتیم و عضو هیئت مرکزی آنها شده‌ایم، به لطف خدا 30 سال است نماینده کل حوزه‌های شیعه در مجمع‌الفقه اسلامی در مکه هستیم و این کار رفاقت‌های خیلی خوب و ارتباطات خیلی خوبی به‌دنبال داشت.
آیت‌الله تسخیری گفت: تعداد اجلاس‌های بین‌المللی که بنده نماینده جمهوری اسلامی بوده‌ام از 850 اجلاس گذشته است، حضور و ارتباطات ما زمینه را فراهم کرد برای حضور دیگران، امیدورام دبیر جدید مجمع جهانی تقریب مذاهب بتواند از این ارتباطات به بهترین نحو استفاده کند.
نهاوندیان، رئیس دفتر رئیس جمهور با بیان اینکه از کسانی تقدیر می‌کنم که سنت تقدیر را در جامعه ما نهادینه می‌کنند، گفت: اینکه در زمان حیات یک شخص اقدام به تجلیل کنیم فایده زیادی دارد، به نسل جوان الگوی زنده‌ای از تلاش مؤمنانه ارائه می‌کنیم که پیمودن این راه برای جوانان آسانتر و درس‌آموزی میسرتر باشد.
وی در ادامه به ذکر خاطره‌ای پرداخت و گفت: اوایل انقلاب به سفر حج مشرف شدم، آنجا در یک جمعی بعضی‌ها خیلی تند حرف می‌زدند، فردی با جسارت با آیت‌الله تسخیری حرف می‌زد و ایشان را متهم می‌کرد که به اندازه کافی انقلابی نیست، آن فرد مدت‌هاست از کاروان انقلاب پیاده شده است و آیت‌الله تسخیری همچنان استوار در خدمت انقلاب گام می‌زند.
لازمه پایداری بر حق، اعتدال است
رئیس دفتر رئیس جمهور با بیان اینکه لازمه پایداری بر حق و استقامت بر اصول، اعتدال است، گفت: لازمه اعتدال نیز علم است، از قرآن آموختیم که برای استقامت بر حق باید مسیر اعتدال را پیمود، در مورد اعتدال اگر یک کلمه بخواهم بگویم همین اعتدال است، با اعتدال می‌توان به جامعه‌نگری رسید، با اعتدال می‌توان در عین توجه به معنویت، به مسائل اقتصادی اهتمام داشت، با اعتدال می‌توان در عین پاسداشت اصالت‌های شیعی، عملکرد تقریبی داشت، با اعتدال می‌توانیم کسانی را که با آنها وجوه افتراقی داریم را با تکیه بر مشترکات جذب کنیم.
وی عنوان کرد: رویکردهای افراطی، دافعه‌های بسیاری ایجاد می‌کند، توسعه افراطی‌گری یک نقشه است برای دافعه نسبت به کلیت اسلام، باطل‌السحر توطئه داعش و تکفیری گسترش اعتدال است، عقلانیت و تأکید بر نقاط مشترک مهم است، اکنون الگوی زنده‌ای برای این مفهوم داریم و این شخصیت بزرگوار، آیت‌الله تسخیری است که توفیق ایشان را از خدا می‌خواهیم و ان‌شاءالله راه ایشان پر رهرو باشد.
علی جنتی، وزیر ارشاد با ابراز خشنودی از توفیق حضور در این جلسه گفت: از سازمان فرهنگ و ارتباطات اسلامی برای اهتمام به تشکیل این جلسه تشکر می‌کنم. جا داشت پیش از اینها از شخصیت فقیهی همچون آیت‌الله تسخیری تجلیل شود.
وی افزود: خاطره آشنایی من با آیت‌الله تسخیری به سال‌های 62 و 63 بر می‌گردد که ایشان مسئول امور بین‌الملل سازمان تبلیغات اسلامی بودند. از همان زمان ایشان رفت و آمدهایی به شرق آسیا داشتند و گاهی گزارش‌هایی را به آیت‌الله جنتی، رئیس وقت سازمان تبلیغات اسلامی نشان می‌دادند. از آن روز تا به امروز ارادت ما به ایشان روز به روز افزون شده است.
وی با بیان اینکه هر کدام از دوستان می‌توانند بعدی از زندگی ایشان را بیان کنند، گفت: من ایشان را فقیهی دانشمند، متفکر، مفسر و آشنا با دنیای اسلام و آشنا با تحولات جهانی یافتم. در کشورمان کمتر کسی مثل آیت‌الله تسخیری داریم که این مقدار با شخصیت‌ها و متفکران دنیای اسلام آشنایی داشته باشند و کمتر شخصی را داریم که دنیا به این نحو از نزدیک با ایشان آشنایی داشته باشد. هیچ ایرانی به اندازه ایشان در محافل فرهنگی بین‌المللی شرکت نکرده و ایشان همواره میزبان شخصیت‌های برجسته از دنیا بودند. نقش ایشان در مجمع الفقه الاسلامی بر هیچ کس پوشیده نیست. ایشان زبان گویای اسلام، تشییع و ایران در صحنه جهانی هستند و یکی از بنیان‌گذاران اصلی سازمان فرهنگ و ارتباطات اسلامی بودند که به واسطه نامهای که در دهه هفتاد برای رهبر نوشته شد و پیشنهاد دادند که فعالیت‌های فرهنگی خارج از کشور در یک سازمان جمع شود.
جنتی اظهار کرد: علاوه بر استفاده از فضل، دانش و علم گسترده ایشان از نظر اخلاقی و خصلت‌ها، سجایای اخلاقی بسیار از ایشان آموختم. ایشان تواضع بالایی دارند، روابط عمومی بسیار قوی و جاذبه بالایی در جذب نیروها دارند. یکی از مشکلات در کشور ما این است که خیلی دافعه دارند و نیرو را به صرف اینکه یک اشتباه از آن سر زده کنار می‌گذارند و جامعه را از توانایی‌هایش محروم می‌کند. افرادی را به خاطر اینکه گاهی یک جایی در کارشان اشتباهی رخ داد، از دست دادیم، اما آیت‌الله تسخیری همواره با جاذبه با افراد برخورد کرده و سعی کرده از نقاط مثبت آنها استفاده کند. روش ایشان همچون شهید بهشتی که مجسمه جاذبه بودند، مبتنی بر جذب افراد است و ایشان همواره توصیه می‌کرد که جاذبه در حداکثر ممکن و دافعه بر حداقل ممکن باشد.
وی با اشاره شخصیت آیت‌الله تسخیری، عنوان کرد: ایشان خستگی‌ناپذیرند و با وجود مشکلاتی که دارند، در عین حال فعال و پر تلاش هستند و همواره سعی می‌کنند در مجامع بین‌المللی حضور داشته باشند و نقش مؤثر خود را ایفا کنند.
جنتی گفت: مجدداً از این ابتکار عمل دوستان در برگزاری همایش و ثبت فعالیت‌های آیت‌الله تسخیری به صورت تصویری و صوتی و غیره سپاسگذاری می‌کنم.
