سومین پروژه کلان جنبش دانشجویی در دهه چهارم انقلاب

مصطفی نوروزی، مشاور سیاسی رئیس نهاد نمایندگی مقام معظم رهبری در دانشگاه‌ها، در گفت‌و‌گو با خبرگزاری بین‌المللی قرآن(ایکنا) به مناسبت فرارسیدن روز دانشجو، با گرامیداشت شهدای دانشجو درباره ویژگی‌های جنبش دانشجویی در دهه چهارم انقلاب و کارویژه دانشجوی ایرانی مسلمان در فضای کنونی گفت: امروز جریان دانشجویی به یک سطح مطلوبی رسیده است و انتظارات زیادی را به وجود آورده است و توقعات زیادی از جنبش دانشجویی در سطح دنیا می‌رود به خصوص اینکه ایران یکی از پیشگامان در عرصه جنبش دانشجویی بوده است.

نقد قدرت و آگاهی‌بخشی به جامعه؛ ویژگی مشترک جنبش دانشجویی در سطح جهان

وی افزود: جنبش دانشجویی در دنیا موفقیت‌های زیادی داشته است و در مقاطع زیادی سبب اتفاقات بزرگی شده است. به نوعی که این نقش جنبش دانشجویی باعث شده است که حساسیت دانشگاه‌ها مورد توجه دولت‌ها قرار بگیرد.

نوروزی اظهار کرد: جنبش‌های دانشجویی در سطح جهان ویژگی مشترکی داشتند که آن هم نقد قدرت بوده است و حتی در مسیر دولت‌ها تغییر ریل ایجاد کردند و دولت‌ها را مجاب کردند که نسبت به ملت‌ها بی‌‌توجه نباشند و یکسویه حرکت نکنند.

مشاور سیاسی رئیس نمایندگی نهاد رهبری در دانشگاه‌ها عنوان کرد:  به عبارتی جریان جنبش دانشجویی هم قدرت را نقد کردند و هم شرایط حاکم را برای جامعه خود تبیین و تفسیر کردند تا جامعه از شرایط خود آگاهی داشته باشد.

نقش جنبش دانشجویی در تبدیل نشدن دنیا به یک پادگان بزرگ 

وی با بیان اینکه یکی از کارکردهای جنبش دانشجویی در قرن بیستم شکستن فضای جنگ سرد بود، گفت: جنبش دانشجویی در این قرن تلاش کرد که دنیا به یک پادگان بزرگ تبدیل نشود. در واقع دنیا در بلوک‌بندی قدرت در فضای جنگ سرد در حال تبدیل شدن به یک پادگان بود و جنبش دانشجویی هم در کشورمان، هم در اروپا و حتی در آسیا نقش ویژه‌ای ایفا کردند تا دنیا یک چهره به شدت میلیتاریستی به خود نگیرد و قدرت‌های بزرگ نتوانند به راحتی خواسته‌های خود را اعمال کنند.

نوروزی تأکید کرد: این تلاش‌ها سبب شد تا قرن 21، قرن متفاوتی باشد و دانشگاه‌ها در این قضیه سهیم بودند. جنبش دانشجویی در اروپا در دو موج بزرگ موثر بودند؛ یکی موج دفاع از ملیت‌گرایی و دیگری در مقابله با مدل نظام سرمایه‌داری و به ویژه قدرت آمریکا در این حوزه. در قرن 21 نیز دانشجویان در اروپا و امریکا بی‌تاثیر نبوده‌اند و امروز دولتمردان آمریکا نسبت به فضای دانشگاه‌ها حساس‌تر برخورد می‌کنند.

کارکرد جنبش دانشجویی در ایران پیش از انقلاب اسلامی

مشاور سیاسی رئیس نمایندگی نهاد رهبری در دانشگاه‌ها تصریح کرد:  در ایران هم جنبش دانشجویی از قبل از کودتای 28 مرداد ایفای نقش می‌کرد و هیچ موقع دانشجویان ایرانی به ویژه دانشجویان مسلمان نسبت به نقد قدرت بی‌توجه نبودند و قدرت را همواره زیر ذره‌بین داشتند.

وی ادامه داد: البته نقش دانشجویان مسلمان از دهه سی به بعد پر رنگ‌تر است و واکنش ‌های مثبت‌تری نسبت به اتفاقات و تحولات روز کشور نشان می‌دهند و تعلقات مردمی‌شان خیلی قویتر است و نسبت به نقد قدرت به ویژه نقد یک قدرت استبدادی وابسته به امریکا حساس‌تر و صریح‌تر وارد صحنه می‌شوند.

نوروزی اضافه کرد: به مرور دانشجویان مسلمان پس از گذر از دهه سی و نزدیک شدن به ایام انقلاب ارتباطات عمیق‌تری با جامعه پیدا می‌کنند و به موضوع فرهنگ حسا‌س‌تر‌ می‌شوند.

عمل در دو حوزه فکری ـ سیاسی ؛ کارکرد جنبش دانشجویی با نزدیک شدن به انقلاب اسلامی 

وی ابراز کرد: هرچه به انقلاب اسلامی می‌رسیم سطح آگاهی دانشجویان مسلمان بالاتر می‌رود و فقط نسبت به قدرت حاکم واکنش نشان نمی‌دهند بلکه سطح واکنش آنها به مراتب بالاتر می‌رود و هم قدرت را نقد می‌کند و انتظار دارند قدرت، آن هم ساختار قدرت مطلقه حکومت پهلوی، عقلانی‌تر و مردمی‌تر شود و از طرفی نسبت به فرهنگ، جامعه و اخلاق نیز حساس می‌شوند و تحول در این سطح را نیز دنبال می‌کنند.

نوروزی  اظهار کرد: در واقع دانشجویان مسلمان در این برهه زمانی در دو سطح کلان طی مسیر می‌کنند و در دو حوزه فکری(فرهنگی) ـ سیاسی عمل می‌کنند. به خصوص در دهه 50 قدرت حکومت پهلوی در مقابل دانشجویان شکننده شد و دانشجویان مسلمان ملهم از اندیشه‌های امام خمینی(ره) در مسیر نقد و مقابله با قدرت محمد رضا شاه گام برداشتند.

نقش جنبش دانشجویی در ایران پس از انقلاب اسلامی

وی در تشریح وضعیت جنبش دانشجویی پس از انقلاب اسلامی گفت: پس از انقلاب اسلامی انتظارات از دانشجویان مسلمان بیشتر بود. زیرا این دانشجویان هم سهم بالایی در پیروزی انقلاب داشتند، هم تأثیرگذاری داشتند و هم امام(ره) این نقش را برای دانشجویان مسلمان قائل بودند و معتقد بودند دانشجویان باید در افقی بالاتر برای جامعه خود حرکت کنند.

نوروزی افزود: این مسئله از آموزه‌های دینی و انقلابی ماست و در قرآن و نهج‌البلاغه نیز آمده است که انتظار از علما و اهل دانش بالاتر است و این دسته فقط در حوزه تخصصی و تجربی خود مسئول نیستند بلکه نسبت به جامعه خود نیز مسئول هستند.

مشاور سیاسی رئیس نمایندگی نهاد رهبری در دانشگاه‌ها یادآور شد: در واقع در جامعه دینی انتظار از دانشجو این است که نسبت به جامعه خود و تحولات رخ داده در آن احساس مسئولیت داشته باشد؛ هم پیشگام باشد، هم حساس باشد و هم ذهن‌گرا نباشد و خود را در یک حباب نسبت به جامعه قرار ندهد و به عبارتی بین خود و جامعه فاصله نیندازد.

وظیفه اصلی جنبش دانشجویی در دهه چهارم انقلاب چیست؟

نوروزی خاطرنشان کرد: به همین خاطر در دهه چهارم انقلاب انتظار از دانشجویان مسلمان بالاتر است. زیرا امروز دانشجویان تجربه پیش و پس از انقلاب اسلامی را پیش روی خود دارند که دانشجویان در آن زمان هم با استبداد دست و پنجه نرم کردند و هم پیشگام مبارزه با استکبار بودند و 13 آبان 1358 به نوعی مکمل 16 آذر 1332 است و این دو گام بلند را برداشتند.

وی درباره کارویژه جنبش دانشجویی در دهه چهارم انقلاب گفت: در دهه چهارم انتظار می‌رود جنبش دانشجویی گام سوم بلند خود را بردارد و نباید در شرایط پایین‌تری نسبت به قبل قرار بگیرد. توقع ما در دهه چهارم و 16 آذر کنونی این است که جنبش دانشجویی پروژه  سوم را کلید بزند.

لزوم ورود جنبش دانشجویی به پروژه سوم در دهه چهارم

نوروزی در تبیین این پروژه اظهار کرد: پروژه سوم ایجاد بیداری در جامعه با توجه به شرایط کنونی در منطقه و فضای بین‌الملل است. در قرن 21 تعاملات قدرت به شکل سنتی جنگ سرد نیست و یک حالت ابهام و نامشخص در روند تحولات سیاسی ـ فرهنگی در سطح جهان وجود دارد.

وی ادامه داد: وظیفه و نقش جنبش دانشجویی است که این ابهام را تفسیر کند و مشخص کند که قدرت و فرهنگ در چه کانون قدرتی در حال شکل‌گیری و تجمیع است و همچنین پیش‌بینی کند که در سال‌های‌ آینده این روند چگونه رقم خواهد خورد.

نوروزی با بیان اینکه امروز نقش آمریکا به شیوه مرسوم جنگ سرد نیست، گفت: با گسترش فضاهای مجازی و ارتباطاتی کانون‌های دیگری نیز شکل گرفته است و اتاق‌های فکر و کانون‌های تئوریکی بوجود آمده است که از کانون‌های سلطه تاثیر می‌گیرند اما خودشان کانون‌های جدیدی هستند و به یک قدرت جدید تبدیل شده‌اند.

وی ابراز کرد: برخی از این مسئله تعبیر به یک انقلاب جدید می‌کنند که تا پایان قرن بیست وجود نداشته است و قدرت‌های جدید فرامرزی در حال شکل‌گیری است که با اینکه آمریکا در شکل گرفتن آنها موثر بوده است اما قادر به مدیریت تام و تمام این اتفاقات نیست.

تشریح پروژه سوم جنبش دانشجویی

نوروزی افزود: لذا پروژه سوم دانشجویان مسلمان باید شناختن این فضاها و کانون‌های جدید و تبیین و تفسیر آنها باشد و از طرفی مسئله تحولات فرهنگی و اخلاقی جامعه را نیز فراموش نکنند. انقلاب اسلامی به دلیل پیام و آرمان خود تنها نسبت به جامعه خود حساس نیست بلکه تحولات جامعه جهانی را نیز مد نظر دارد.

مشاور سیاسی رئیس نمایندگی نهاد رهبری در دانشگاه‌ها عنوان کرد:  متاسفانه در قرن 21 تحولات در جوامع به شکلی مبهم‌تر و پیچیده‌تر در حال رقم خوردن است که نتایج نامأنوس‌تری را به دنبال خواهد داشت.
امام(ره) و رهبر معظم انقلاب همواره معتقد بودند دانشجویان نقش برجسته‌تری دارند و امروز صرفا نقد قدرت و تحلیل نقش استکبار و استعمار در این برهه زمانی کفایت نمی‌کند و باید نقش فزون‌تری ایفا کنند.

نوروزی اظهار کرد: امروز جنبش دانشجویی اسلامی باید فضایی را که از انسان در حال ساختن رباتی است که این ربات‌ها نقش جدیدتری را برای کانون‌های قدرت شیطانی و اهریمنی ایفا می‌کنند مورد نقد قرار دهد.

وی تأکید کرد: این تعاملات جدید قدرت توسط دست‌های پنهان قدرت‌های فرهنگی و سیاسی رقم می‌خورد و وظیفه دانشجویان مسلمان در دهه چهارم رصد کردن و زیر نظر گرفتن این مسئله است.

نوروزی یادآور شد: جریان دانشجویی اسلامی در پروژه سوم باید نقد و افشای این روابط و تعاملات پنهان قدرت را دنبال کند و به نتیجه برساند و این نقشی است که دقیقا وظیفه دانشجویان مسلمان است و این انتظار از دانشجویان در سایر نقاط جهان انتظار نمی‌رود.

ضرورت عبور از چالش‌های اجتماعی به چالش‌های معرفتی در پروژه سوم

مشاور سیاسی رئیس نمایندگی نهاد رهبری در دانشگاه‌ها ادامه داد: زیرا این نقشی است که انقلاب اسلامی بر عهده دانشجوی مسلمان گذاشته است تا درافقی بالاتر از نیازها و چالش‌های اجتماعی به مباحث اخلاقی و معرفتی ورود کنند و جامعه جهانی را از این منظر مورد نقد واکاوی قرار دهند.

نوروزی با تأکید براینکه پروژه سوم جنبش دانشجویی در ایران عبور از سطح چالش‌های اجتماعی به سطح چالش‌های معرفتی ـ اخلاقی است، گفت: امروز دانشجویان مسلمان هم باید وارد چالش معرفتی با جریان تحجر در سطح منطقه‌ای شوند که همان جریان تکفیری و وهابی است و هم باید در مقابل جریاناتی بایستند که داعیه‌دار فرهنگ و ارتباطات هستند ولی خوراک فکری آنها از کانون‌های پنهان قدرت تهیه می‌شود و در جهت تعمیق نظام سلطه در حوزه فرهنگ گام برمی‌دارند.

وی در پایان ابراز کرد: در حقیقت دهه چهارم انقلاب دارای پیچیدگی‌هایی است که کار را سخت‌تر و دشوارتر می‌کند و انتظار این است که 16 آذر امسال پیغام‌های بهتری ار فضای دانشگاه‌ها برای جامعه داشته باشد.