روشنگری مشی همیشگی امام(ره) در فرآیند انقلاب بود/ خاطره شهید مطهری از چهار ایمان امام(ره)

حجت‌الاسلام والمسلمین محمدرضا نوراللهیان، مدیر مرکز فرهنگی خراسان، در گفت‌وگو با خبرگزاری بین‌المللی قرآن(ایکنا) درباره دلایل تأکید امام(ره) بر اتخاذ رویکرد فرهنگی در فرآیند انقلاب اسلامی و تکیه بر آگاهی‌بخشی به مردم گفت: به عقیده من این یک مسئله کلیدی و محوری در انقلاب بود؛ یعنی انقلاب امام(ره) انقلاب کلام و گفتمان بود نه انقلاب اسلحه و شمشیر و ساطوری که امروز در اختیار نادانانی مانند داعش است.

انقلاب امام(ره) انقلاب کلام در مقابل اسلحه بود

وی افزود: این انقلاب کلام و سخن درعرصه اندیشه و افکار توانست هم مقبول واقع شود و هم به تدریج یارگیری انجام داد و توانست پیام خود را به اقصی نقاط ایران بفرستد و افراد زیادی را جذب خود کند و حتی آنها را در سطح یک اندیشمند و کاریزما مطرح کند.

حجت‌الاسلام نوراللهیان اظهار کرد: انقلاب با همین مشی و رویکرد توانست حوزه، دانشگاه و حتی بازار را تسخیر و جذب کند و این امر منجر به تبعید گوینده این پیام (امام(ره) ) شد. از ابتدای سال 1357 که انقلاب وارد مرحله شتابان خود شد باز امام(ره) غلظت گفتار و کلام را بیشتر کرد.

مدیر مرکز فرهنگی خراسان عنوان کرد: مصاحبه امام(ره) با گاردین در آن دوران معروف است وزمانی که امام(ره) به نوفل لوشاتو رفتند در هنگام ورود و در مراحل مختلف در مصاحبه‌ها و بحث‌هایی  که با ایرانیان صاحب جایگاه حزبی و ملی داشتند باز به سیر نورانی گفتار خود ادامه داد و اینها در داخل انعکاس پیدا کرد و امواج بلند تاثیرگذار خود را در شهر و روستا گذاشت.

رئیس اسبق سازمان حوزه‌ها و مدارس علمیه خارج از کشور ادامه داد: به تدریج دل‌های فرهیختگان و خبرگان جامعه که واقعیت مسائل را از این چشمه زلال می‌گرفت آن را به سطح عموم جامعه منتقل کرد و با ورود امام(ره) به کشور و انقلاب در جمع میلیونی رهبر خود را در آغوش گرفت و وقتی امام(ره) وارد بهشت زهرا شد اولین حرکت ایشان مبتنی بر کلام بود.

حجت‌الاسلام نوراللهیان یادآور شد: اینکه امام(ره) فرمود «من دولت تعیین می‌کنم من تو دهن این دولت می‌زنم» این صحبت را با اسلحه نمی‌گفت و آن روز اسلحه‌های خسروداد، ازهاری، رحیمی و سپهبد اویسی و بقیه سردمداران همه علیه امام(ره) بود و اطراف امام(ره) محاصره بود و هر ساعتی ژنرال هایزر آمریکایی ایده یک کودتا را به عناصر باقی‌مانده از نظام پهلوی ارائه می‌کرد. اما امام(ره) از زمانی که در 12 بهمن وارد بهشت زهرا شد تا 22 بهمن که انقلاب به پیروزی رسید بر کلام و گفتار و آگاهی‌بخشی تکیه داشت.

کلام؛ کانون محوری انقلاب، رهبری کشور و مقابله با آمریکا

وی تأکید کرد: در واقع 35 سال قبل از پیروزی انقلاب که امام(ره) نامه «اقُلْ إِنَّمَا أَعِظُکُم بِوَاحِدَةٍ أَن تَقُومُوا لِلَّهِ مَثْنَى وَفُرَادَى» را به مرحوم سیدمحمد وزیری، رئیس کتابخانه یزد نوشتند تا روز وفاتشان امام(ره) با کلام و پیام انقلاب کرد، با کلام انقلاب را از دست آمریکا گرفت، با کلام کشور را به دست صالحان سپرد و با کلام هدایت افکار مردم را انجام داد و تنها در یک جا امام(ره) با اسلحه وارد شد آن هم زمانی که فرمودند که من به عنوان فرمانده کل قوا تأکید می‌کنم همه پادگان‌ها به طرف پاوه حرکت کنند.

رئیس سابق سازمان حوزه‌ها و مدارس علمیه خارج از کشور ابراز کرد: مجموعه سخنان امام(ره) در صحیفه شاهد بزرگی است که امام(ره) همواره با روشنگری و ایجاد یک فرهنگ و بینش توانست انقلاب شکوهمند انقلاب اسلامی را به پیروزی برساند و به ثمر برساند.

تعبیر شهید مطهری از وضعیت امام(ره) در نوفل لوشاتو

حجت‌الاسلام نوراللهیان درباره نقش عنصر اعتماد به مردم از سوی امام(ره) در اتخاذ این رویکرد فرهنگی و اهمیت توجه مسئولان به مؤلفه اعتماد مردم گفت: برای این مسئله خاطره‌ای را از شهید مطهری تعریف می‌کنم. شهید مطهری وقتی از نوفل لوشاتو برگشتند به دلیل آنکه با ایشان مأنوس و نزدیک بودم در جلسه‌ای در نزد ایشان حضور داشتم که فردی از ایشان سؤال کرد شما امام(ره) را در نوفل لوشاتو چگونه دیدید؟ شهید مطهری یک پاسخ شنیدنی داد و فرمود امام(ره) را در آنجا با چهار خصیصه دیدم، «آمن بربه»، «آمن بهدفه»، «آمن بمردمه» و «آمن بپیروزیه».

وی تصریح کرد: یعنی امام(ره) با چهار ایمان و باور انقلاب را به ثمر رساند. این برای همه نمی‌تواند رخ دهد، اما چگونه برای امام(ره) این باورها پیش آمد؟ امام(ره) می‌دانست سرچشمه فیض رحمان، مردم هستند. اگر مردم در صحنه نباشند حتی امام علی(ع) نیز دستش بدون صدا می‌شود و خانه‌نشین می‌شود، لذا امام(ره) بر اعتماد عمومی تکیه می‌کرد و مسائل را با مردم مطرح می‌کرد.

توکل به خدا و اعتماد عمومی به جامعه؛ دو عنصر محوری جنبش فکری امام(ره)

نوراللهیان در تشریح مصادیق این مسئله گفت: آن روز که به امام(ره) خبر رسید که شاه از مصر می‌خواهد به نزدیکی‌های مرز ایران بیاید آن سخنرانی تند را انجام داد. آن روز که امام(ره) احساس کرد بختیار قصد کنار کشیدن از قدرت را ندارد و خونریزی در سطح کشور رخ می‌دهد امام(ره) برای مردم مشکلات را بیان کرد. زمانی که در شب 22 بهمن نیروی هوایی شاه می‌خواست کودتا کند امام(ره) به مردم گفت به خیابان‌ها بیایند و مجموعه این موارد نشانگر اعتماد کامل امام(ره) به مردم بود.

مدیر مرکز فرهنگی خراسان خاطرنشان کرد: در واقع رکن اصلی جنبش فکری امام(ره) پس از توکل به خدا، اعتماد به مردم بود و هر گاه این اعتماد بین رهبران و مسئولان و امت کمرنگ شود آن روز باید عزا گرفت و من معتقدم این عدم اعتماد مع‌الاسف تا حدودی وجود دارد و پیش آمده است.

حجت‌الاسلام نوراللهیان افزود: کلام وحی به شهادت خود قرآن مجید برای همه تاریخ است و از یک طرف  جهان‌شمول و فراگیر است و از یک طرف جهانی است و این دو با هم متفاوت است. یعنی نه تنها پیام قرآن جهانی است بلکه برای همه تاریخ و اعصار و نسل‌هاست.

لزوم از یاد نبردن دستورالعمل‌های صادره از سوی امام(ره)

وی ادامه داد: امام(ره) هم از زمانی که وارد صحنه مبارزه شدند تا زمان وفاتشان، برنامه‌ریزی‌ها، خطابه‌ها، نصایح و احکامی که صادر کردند به گونه‌ای بود که بنیان یک هسته اساسی و اصولی را در یک کشور اسلامی آن هم در خاورمیانه و با سابقه تاریخی و تمدنی چندین هزار ساله پایه‌ریزی کردند و این مجموعه را با یک برنامه‌ریزی در کشور پایه‌گذاری کردند.

حجت‌الاسلام نوراللهیان اظهار کرد: به عنوان نمونه وقتی انقلاب پیروز شد با وجودی که ارتش با انقلاب همراه نبود اما امام(ره) ارتش را منحل نکردند و فرمودند ارتش از بچه‌های خودمان است و باید ساخته شود لذا ارتش را ساختند و امروز می‌بینیم ارتش ما ارتش مؤمن و نیرومندی است.

وی اضافه کرد: یا زمانی که جنگ آغاز شد امام(ره) فرمان تشکیل بسیج را صادر کردند و سپاه پاسداران، کمیته امداد، جهاد سازندگی و سایر نهادهای مردمی را براین اساس تأسیس کردند. اما برای هر یک از این نهادها دستورالعملی صادر کردند. مثلا به سپاه دستور دادند در سیاست دخالت نکند و این یک فرمان و فتوا بود و اگر سپاه دخالت کند هم خودش و هم کشور را به نابودی و سقوط می‌کشاند و اینها آسیب‌هایی است که هر انقلابی را تهدید می‌کند.

حجت‌الاسلام نوراللهیان ابراز کرد: همچنین بسیج را در خدمت اهداف آرمانی انقلاب قرار دادند. همین طور منبرها، تریبون‌ها و امامان جمعه و جماعت باید در این راستا باشند. زمانی امامان جمعه و جماعت اعتماد عمومی را از دست می‌دهند که مردم را رها کنند و صحبت دفاع از حقوق مردم و حرف خدا را بیان نکند.

مدیر مرکز فرهنگی خراسان اظهار کرد: الان هم انقلاب ما در مقابل انقلاب‌های خاورمیانه، انقلاب مبارکی است و ما در منطقه دست بالا را داریم و از امنیت برخوردار هستیم.

حجت‌الاسلام نوراللهیان در پایان عنوان کرد: اینکه امام(ره) جامعه را به سمت یک جامعه قرآنی هدایت کرد و چنین جامعه‌ا‌ی را می‌خواست به این دلیل بود که بنیه فکری و شالوده شخصیتی و شاکله وجودی خودش قرآنی بود.