خط قرمزهای سفره غذا/ از سفره حرام نمی توان غذای حلال خورد
گروه جامعه: از چه سفره‌ای می توان غذا خورد؟ آیا به عنوان یک مسلمان احکام حلال بودن سفره و میزی که از آن غذا می خوریم را می دانیم؟ برخی سفره ها حرام هستند و نباید یا نشستن در کنار آنها به حرام رسمیت داد.
در زمینه آداب غذا خوردن یا آداب حضور بر سفره غذایی، مجموعه دستوراتی در متون دینی آمده است که آن آداب را می‌توان در چهار واژه حلال، حرام، مستحبات و مکروهات طبقه بندی کرد که تفصیل آن در کتب فقهی آمده است که اطلاع از آنها برای همگان الزامی است و رعایت آنها آثار ارزشمندی دارد.
در این مقاله فقط از خط قرمزها سخن می گوییم. نخست: نشستن بر کنار سفره ای که مشروبات الکلی در آن وجود دارد حرام است. دوم: غذا خوردن از چنین سفره ای حتی اگر غذایی که خورده می شود حلال باشد نیز حرام است و سوم: اسراف و تبذیر در غذا خوردن حرام است که خداوند در قرآن فرموده است: « وکُلُواْ وَاشْرَبُواْ وَلاَ تُسْرِفُواْ إِنَّهُ لاَ یُحِبُّ الْمُسْرِفِینَ؛ بخورید و بیاشامید ولی اسراف نکنید که خداوند مسرفین را دوست ندارد» (سوره اعراف آیه۳۱)، حرمت خمر و دیگر مست کننده ها، علاوه بر جنبه تعبدی، ریشه های علمی و عقلانی نیز دارد.
برخى از احکام اسلامى با این که تعبّدى اند، نوعى استدلال عقلانى در آنها نهفته است، چرا که وقتى اصول دین و مهمترین فروع اصلى یک مذهب با دلایل عقلانى و حکمت برهانى روشن شود، خردمندان به حکم قیاسِ فروعاتِ جزیى بر فروع و اصول دینى، کلى احکام تعبّدى را می پذیرند.
به همین دلیل پذیرش چنین مسائلى را باید تعبّدى و تعقلى نام نهاد. زیرا این نوع تعبّد، ریشه در عقلانیت دارد. مؤمنان معتقدند تمام احکام اسلامى، فلسفه یا اسرارى دارند که بیشتر آنها را نمی دانیم و شاید تأثیر معنوى احکام، در ندانستن حکمت آنها باشد یا خداى متعال کشف آنها را به عقل و علم بشر موکول ساخته است تا حقانیت این مذهب بر عموم مردم، به ویژه دانشمندان منصف واضح و حجت نیز از این طریق بر آنان تمام شود، چرا که توجه به فلسفه احکام و فهم آنها در بعضی روزگاران امکان نداشته است. مشروبات الکلى بر خلاف بسیارى از منکرات، به پنج دلیل (قرآن، روایات، عقل، اجماع، دانش) از محرّمات و خبائث و عمل شیطانی شمرده مىشوند.
این است که هرگونه رسمیت بخشیدن به مصرف مشروبات الکلی از جمله نشستن و خوردن از سفره ای که مشروبات الکلی در آن است به شدت حرام شمرده شده است. بنابراین رستوران هایی که در کشورهای غربی بخواهند گواهی حلال دریافت کنند باید این اصل را رعایت کنند که بر میزهای خود مشروبات الکلی نگذارند و غذاهای حرام مثل گوشت خوک و فرآورده های آن را سرو نکنند یا اینکه بخشی که دارای این شرایط باشد را در رستوران خود ایجاد و اختصاص دهند.
اسراف و تبذیر در خوردن نیز از خطوط قرمز است که می دانیم متأسفانه گریبانگیر بسیاری از سفره هاست که این حیف و میل در نعمت های الهی در حالی که بسیاری از انسان ها از آن محروم هستند، جایز نیست.
عبدالحسین‌فخاری، دبیرکل‌موسسه‌حلال‌جهانی
