فرآوردههای دارویی چه از نوع خوراکی یا تزریقی به لحاظ حلیّت مشمول استاندارد غذاست. تنها فرق در مورد داروها و مواد غذایی شرایط اضطرار بیمار است.
اگر جان بیمار وابسته و در گرو مصرف دارویی باشد که بعضی اجزای حرام در آن است به لحاظ اضطرار مصرف آن دارو مجاز میشود. اما اگر امکان جایگزین از نوع حلال فراهم باشد آن اجازه نیز معلق میشود. بنابراین کارخانجات تولید فرآوردههای دارویی باید ضمن رعایت استاندارد غذای حلال، بخشهای تحقیقاتی خود را برای جایگزینی مواد اولیه حلال به جای غیر حلال بسیج کنند.
تولید «اریترومایسین» حلال در کشور
یکی از نمونههای موفق این تحقیقات، تحقیقاتی است که یک شرکت دارویی در کشورمان انجام داد و پس از یک تلاش 11 ساله توانست به جای روغن خوک (لارد) در اریترومایسینها و آنتی بیوتیکها، روغن کلزا قرار دهد و تائید مجامع جهانی دارویی را کسب کند و اکنون به عنوان تنها تولید کننده آنتی بیوتیکهای حلال در جهان مطرح باشد.
این اقدام آنها چنانکه شنیدیم سالانه 10 میلیون دلار برای آنان ارزش افزوده ایجاد کردهاست. همچنین حذف الکل در شربت سینه در بعضی کارخانجات انجام شده و استقبال مصرف کنندگان بسیار زیاد بوده است.
بنابراین بزرگترین چالش حلیّت در داروها وجود مواد اولیه غیر حلال مثل ژلاتین (استحصال شده از خوک)، الکل و اجزایی از حیوانات حرام گوشت است. الکل به عنوان حلّال ارزان و قابل دسترس در بسیاری از ترکیبات مصرف میشود. از آنجائی که فقها به اجماع، خوردن الکل را حرام اعلام کردهاند باید از فقدان آن در فرآیند (پس از پایان تولید) مطمئن شد.
ژلاتین چالش حلال!
ژلاتین چالش بعدی است که با توجه به جایگزینی ژلاتین حلال (استحصال شده از گاو یا ماهی) میتوان این چالش را برطرف کرد. به جای اجزای حیوانات حرام گوشت همچون لارد و مانند آن نیز باید دانشکدههای دارویی، مراکز آزمایشگاهی و تحقیقات دارویی وارد عمل شوند و جایگزین مناسب را معرفی کنند. با توجه به گرایش مردم جهان به سوی محصولات حلال، داروهای حلال بازار بسیار پر رونقی را خواهند داشت.
خاطره جالبی که یکی از دوستان ما از نمایشگاه دارو در اسپانیا ذکر کرد اینکه وقتی عبارت حلال را روی غرفه خود برای اریترومایسینهای حلال نوشتیم یک مشتری سفارش مقداری از این دارو را به ما داد. وقتی از فعالیت او پرسیدم گفت: پرورش اسب میدهم. پرسیدم چطور داروی حلال برای اسب میخواهید؟ گفت: من آنقدر به اسبهای خود علاقمندم که مثل فرزندان خود از آنها مراقبت میکنم و نمیخواهم آنها داروی غیر حلال مصرف کنند.
منبع: عبدالحسین فخاری؛ دبیرکل موسسه حلال جهانی