به گزارش خبرگزاری بینالمللی قرآن(ایکنا) شعبه اروپا، آیتالله رمضانی، امام و مدیر مرکز اسلامی هامبورگ اظهار کرد: در بررسی مواد اعلامیه جهانی حقوق بشر، باید به نوع تلّقی افراد نسبت به خدا، جهان و انسان توجّه کرد؛ زیرا بدون توجّه به مبانی و اصول، تحلیل دقیق و جامعی از این مواد به دست نخواهد آمد.
وی افزود: در حقیقت برخی از تفاوتها و بیان بدون قید و شرط قوانین، به نوع تحلیل درباره انسان و اینکه چه نگاهی درباره ماهیّت و هویّت انسان داشته باشیم، بر میگردد. مثلاً در مادّه سوم حقوق بشر چنانچه گذشت به حقّ حیات، آزادی و امنیّت شخصی برای انسانها اشاره شده و هیچ قید و شرطی در این مادّه نیامده است؛ گرچه در برخی از مواد، محدویتهایی درباره آزادی و مانند اینها آمده است و چه خوب بود در هنگام تدوین این مادههای جهانی از تعابیر دقیقتر و بدون ابهام استفاده میشد تا این گونه نباشد که هر کسی برای خود برداشت یا تحلیلی داشته باشد.
آیتالله رمضانی تصریح کرد: بنابراین بسیار روشن است که بسیاری از این مواد را نمیتوان به صورت مطلق پذیرفت؛ زیرا در مقام عمل مشکلاتی را به بار خواهد آورد. مثلاً حقّ حیات در اسلام فقط به حیات مادّی اطلاق نمیشود؛ بلکه حیات معنوی را نیز در بر میگیرد. یا اینکه آزادی فردی در اسلام به نحوه معقول پذیرفته شده است. آزادی معقول هم همان است که ضرورت آن برای رشد انسان ها غیر قابل انکار است.
خطیب جمعه هامبورگ ادامه داد: از منظر آموزههای اسلامی، انسان نمیتواند برای انجام آنچه بر ضد اصول انسانی است و به حال آدمیان مفید نیست، آزاد باشد. بنابراین در گفتنها، شنیدنها، خوردنها، آشامیدنها، نوع ارتباطات، ارضای شهوات و استفاده از قوّه قهریّه، یک سری قوانین و دستوراتی وجود دارد که باید به آن توجّه شود.
وی گفت: این که گفته شود انسان به لحاظ شخصی آزاد است هر کاری را انجام دهد، فقط با این قید که دیگران را مورد آزار قرار ندهد، نتیجهاش بیبندوباری شخصی خواهد بود نه بیان حقوق انسان. بلکه در اسلام ضمن آنکه به حقوق انسانها اشاره و بلکه تصریح میشود، به هدایت و رشد انسان هم توجه خاص میشود.
آیتالله رمضانی بیان کرد: اسلام به گونهای به تبیین حقوق میپردازد که تربیت قوای گوناگون انسان هم مورد توجه قرار گیرد؛ قرآن کریم در آیه 1 سوره ابراهیم «کِتابٌ أَنْزَلْناهُ إِلَیْکَ لِتُخْرِجَ النَّاسَ مِنَ الظُّلُماتِ إِلَى النُّورِ بِإِذْنِ رَبِّهِمْ إِلى صِراطِ الْعَزیزِ الْحَمیدِ: کتابى است که آن را به سوى تو فرود آوردیم تا مردم را به اذن پروردگارشان از تاریکیها به سوى روشنایى بیرون آورى به سوى راه آن شکستناپذیر ستوده» به این مهم اشاره دارد که قرآن نازل شده تا به رسالت هدایت خود عمل کند؛ یعنی بشریت را به واسطه پیامبر اکرم(ص) از ظلمتها و تاریکیها رهایی داده و آنها را به سوی نور رهنمون سازد. بر این اساس رابطه میان حیات و آزادی و امنیّت از نظر اسلام بسیار دقیق و عمیق است؛ زیرا حیات و زندگی مادّی برای رسیدن به حیات معقول است.
مدیر مرکز اسلامی هامبورگ اظهار کرد: بنابراین باید در حیات و زندگی، هدف و غرض از زندگی و آفرینش مشخص باشد و به غایت آن توجه شود. به همین جهت قرآن کریم کسانی را که از حیات مادی برخوردارند، مورد خطاب قرار میدهد تا با پذیرش دعوت خدا و رسول حق، به حیات مطلوب و معقول دست یابند: «یا أَیُّهَا الَّذینَ آمَنُوا اسْتَجیبُوا لِلَّهِ وَ لِلرَّسُولِ إِذا دَعاکُمْ لِما یُحْییکُم: اى کسانى که ایمان آوردهاید چون خدا و پیامبر(ص) شما را به چیزى فرا خواندند که به شما حیات مىبخشد آنان را اجابت کنید»(انفال 24) بنابراین آزادی برای انسان حتّی در حوزه فردی باید غایتمند باشد و نه رها و بدون هیچ قید و شرطی.
وی ادامه داد: متأسفانه همیشه افراط و تفریط مسیر حیات و زندگی را منحرف و آدمی را در یک زندگی به صرف مادی غوطهور میسازد. چرا نمیخواهیم بپذیریم که انسان واقعاً دارای کرامت است و این کرامت محدود به امور زودگذر حیات مادی نیست. پس نباید با مفاهیم مبهم و پیچیده خود را درگیر و مشغول سازیم و باید قوانین را به گونهای تدوین کنیم که انسان پس از رسیدن به حق خود، احساس عزّت و رشد و ارتقای فکری و اخلاقی داشته باشد.
آیتالله رمضانی ادامه داد: باید بپذیریم که انسان با جماد و گیاه و حیوانات متفاوت است و دارای تمایز ذاتی و عرضی است. پس کمال، سعادت، حیات، آزادی و امنیّت خاصّ خود را دارد و باید همه تلاش کنند آن معنا را به بشریّت القا کنند و قوانین و یا هر آنچه را که مربوط به انسان است، در مسیر جایگاه واقعی انسان قرار دهند.
خطیب جمعه هامبورگ در پایان تصریح کرد: بر همین اساس بسیار روشن است که انسان، انسان است و نه بنده و برده کسی و نباید کسی جامعهای را پدید آورد که داد و ستد و خرید و فروش برده در آن وجود داشته باشد؛ چه اینکه در ماده چهارم این اعلامیه آمده است. البته در جنگهای میان دولتها اگر افراد اسیر گرفته میشوند، باید احکام انسانی نسبت به آنها به اجرا درآید و نباید نسبت به بچهها و زنان و پیرمردان و پیرزنان ظلمی و شکنجهای صورت گیرد؛ بلکه حریم و شئون انسانها باید محفوظ نگه داشته شود.