لزوم توسعه انسانی براساس مقتضیات، منابع و قابلیت‌های اقتصادی
گروه اقتصاد: شاه‌ویسی اظهار کرد: نباید شرایط به گونه‌ای باشد که توسعه انسانی براساس مقتضیات، منابع، نظامات دانشی و قابلیت‌های اقتصادی شکل نگیرد؛ چراکه در این صورت هرج و مرج جمعیتی و اقتصادی ایجاد خواهد شد.
ساسان شاه‌ویسی، کارشناس مسائل اقتصادی، در گفت‌وگو با خبرگزاری بین‌المللی قرآن(ایکنا)، به بحث درباره رابطه سیاست‌های جمعیتی و اقتصادی پرداخت و اظهار کرد: به نظرم باید بحث را از اینجا شروع کنیم که سیاست‌های جمعیتی در ایران به چه صورت بوده است و باید به این نکته اشاره کرد که جمعیت ایران در دهه‌های گذشته رشد نسبتا بالایی داشت و از حدود 34 میلیون نفر در سال 1335 نفر به حدود 80 میلیون نفر در سال 94 رسیده است و به دلیل افزایش مهاجرت از شهر به روستا، تراکم جمعیت شهری افزایش پیدا کرده است.
مشکلات افزایش بدون برنامه جمعیت
وی افزود: به نظر می‌رسد یک توزیع نامناسب جمعیتی در کشور به وجود آمده و این امر مشکلاتی را در حوزه توسعه اقتصادی، اجتماعی، فرهنگی و توسعه پایدار به وجود آورده است و در کشور در دوره‌ای که از آن به عنوان «دوره طلایی» یاد می‌کنیم، افزایش جمعیت به‌خصوص در دهه 55 تا 65 توانسته برخی از قابلیت‌ها همانند افزایش ظرفیت‌های اثرگذار در سرمایه‌گذاری برای نیروی جوان و استعداد امروزه در حوزه آموزش عالی را به وجود بیاورد.
شاه‌ویسی افزود: اما به نظر می‌رسد براساس برخی سیاستگذاری‌ها برخی نکات منفی را هم مشاهده می‌کنیم؛ مثلا کیفیت آموزش رسمی و نرخ رشد اقتصادی ما کاهش پیدا کرده است و استفاده از منابع و افزایش نرخ مصرف در کشور بیشتر شده است و این تأثیر را در افزایش تخریب محیط زیست هم می‌توانیم مشاهده کنیم.
موفقیت برخی سیاست‌های توسعه‌ای
این کارشناس مسائل اقتصادی تأکید کرد: اما همه آنچه که در اقتصاد رخ می‌دهد این نیست و در برخی زمینه‌ها همانند افزایش امید به زندگانی، پیشرفت‌های شگفت‌انگیزی داشته و توانسته‌ایم میزان مرگ‌و‌میر را کاهش دهیم و همه اینها جزء سیاست‌های توسعه‌ای بوده است.
وی افزود: صرف‌نظر از این مسائل، برخی اتفاقات دیگر در اقتصاد ما رخ داده که اگر آن را درست تحلیل کنیم خواهیم توانست ارزیابی دقیقی از نظامات جمعیتی داشته باشیم. ما اقتصادهای پرقدرتی را مشاهده می‌کنیم که دچار پیری جمعیت شده‌اند و به همین دلیل مجبور هستند برای اینکه آن نرخ رشد را حفظ کنند مهاجرت اجباری را در در درون سرزمین خود به وجود بیاورند.
ضرورت تغییر عمدی ساختار جمعیتی
شاه‌ویسی ادامه داد: حال اگر به این نکته رسیدیم که برخی موانع توسعه‌یافتگی در کشور ما وجود دارد و بودجه کشور کشش چنین جمعیتی را ندارد پس ضرورت تاریخی ایجاب می‌کند ساخت جمعیتی کشور را تعمدا تغیییر دهیم.
وی ادامه داد: به نظرم باید قابلیتی را تعریف کنیم که بتوانیم بدون دستکاری در تراکم اقتصادی جمعیت، با دستکاری سایر منابع همانند تلفیق کردن عوامل در اختیار با دانش انسانی بتوانیم تفاهمی را بین منابع موجود و مصارف آینده برقرار کنیم و اگر این اتفاق افتاد ما می‌توانیم جمعیت فعال خود را فعال‌تر، و خواهیم توانست جمعیت را جمعیتی اثرگذار تعریف کنیم، میزان وابستگی را در جامعه متعادل کرده و افراد بیکار را به طبقه متوسط جامعه وصل کنیم.
لزوم توسعه انسانی براساس قابلیت‌های اقتصادی
وی افزود: نباید شرایط به گونه‌ای باشد که توسعه انسانی براساس مقتضیات، منابع و براساس نظامات دانشی و قابلیت‌های اقتصادی شکل نگیرد و وقتی این اتفاقات رخ ندهد قطعا هرج و مرج جمعیتی و اقتصادی ایجاد خواهد شد و آنگاه با انواع مشکلات مواجه خواهیم شد اگر همه اینها و تغییرات در نرخ سواد و آموزش را مورد ارزیابی قرار دهیم، به نظر می‌رسد اگر در کنار آن بتوانیم قابلیت‌های پیشرفت پزشکی را تعریف کنیم، می‌توانیم مشکلاتی که از گذر افزایش جمعیت ایجاد می‌شود را حل کنیم.
شاه‌ویسی در پایان گفت: همه این موارد، به علاوه باروری عمومی و از جمله اینکه بتوانیم میزان تجدید نسل خالصی که در کشور به آن نیاز داریم و باید برای آن سرمایه‌گذاری کنیم از جمله عوامل مؤثری هستند که در تحلیل سطوح جمعیت و تطبیق آن با تغییرات نرخ رشد و قابلیت‌های آن با یک اقتصاد مهندسی شده و نهایتا یک جمعیت‌شناختی اقتصادی ـ اجتماعی باید مورد توجه قرار گیرند.
