بررسی اقتصاد تعاونی از منظر اسلام

به گزارش خبرگزاری بین‌المللی قرآن(ایکنا)، در چکیده این پژوهش آمده است: این پژوهش، پژوهشی درباره اقتصاد تعاونی با استناد به آیات قرآن کریم و روایات چهارده معصوم است. تعاونی به شکل سنتی در جوامع اسلامی همیشه وجود داشته است اما به شکل یک فعالیت منظم اقتصادی که دارای مبانی، اهداف، اصول، انواع و مدل‏‌های اجرایی باشد، یک پدیده مستحدثه محسوب می‏‌شود.

همچنین آمده است: بنابراین شایسته است ابعاد مختلف این پدیده شناسایی شود و بر اساس تعالیم اسلامی مورد ارزیابی قرار گیرد. از دیدگاه پژوهشگر، علت شکل گیری نهضت تعاونی، مفاسد حاصل از استقرار نظام سرمایه‌داری لیبرال بوده است.

این نظام، با توجه به مبانی هستی‌شناسی و انسان‌شناختی خاص خود، حداکثر کردن سود مادی شخصی را تنها رفتار عقلایی در عرصه اقتصادی معرفی کرد. اجرای این سیاست‏‌ها باعث شکاف طبقاتی و فقر گسترده شد. اندیشمندان برای نجات کارگران و رفع فقر گسترده به دنبال اقتصاد تعاونی رفتند.

این پژوهش از یک مقدمه و چهارده فصل با این عناوین تشکیل شده است: ماهیت اقتصاد تعاونی و شرکت‏‌های تعاونی، تحولات تاریخی شکل‌گیری اقتصاد تعاونی، آموزه‏‌های نظام اقتصادی سرمایه‌داری و اقتصاد تعاونی، آموزه‏‌های نظام اقتصادی کمونیسم و اقتصاد تعاونی، مبانی بینشی اسلام و اقتصاد تعاونی، ارزش‌‏های اخلاقی اسلام و اقتصاد تعاونی، اهداف اقتصادی تعاونی در اسلام، اصول رفتاری اقتصادی در اسلام، مالکیت در اسلام، بررسی اصول اقتصاد تعاونی و تحلیل آنها از منظر اسلام، بررسی مدل‏‌های اجرایی اقتصاد تعاونی، جایگاه اقتصاد بخش تعاونی، توزیع عادلانه ثروت، جمع‌بندی و نوآوری‏‌ها و پیشنهادها.

در بخش نتیجه‌گیری این پژوهش آمده است: اقتصاد تعاونی به عنوان یکی از سه بخش اقتصاد در قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران است. مقام معظم رهبری، اقتصاد تعاونی را یکی از بهترین و منطقی‏‌ترین راه تحقق عدالت اقتصادی می‏‌داند و آن را بن‌بست‌شکن اقتصادی کشور در شرایط فعلی معرفی کرده است.

همچنین به مسئولان تأکید دارند که اقتصاد تعاونی را به طرق مختلف به مردم معرفی کنند. اقتصاد بخش تعاونی یکی از زیربخش‏‌های نظام اقتصادی اسلام است؛ بنابراین هدف غایی نظام اقتصادی اسلام، هدف غایی اقتصاد بخش تعاونی نیز خواهد بود.

اقتصاد بخش تعاونی باید به گونه‏‌ای باشد تا با تأمین آنها اهداف نظام اقتصادی اسلام نیز تأمین شود. پس از کشف الگوی مطلوب اقتصاد تعاونی براساس تعالیم اسلامی باید قوانین و نیز سیاست‏‌های اقتصاد تعاونی بر اساس الگوی مطلوب، مورد بررسی و بازسازی قرار گیرد.