امید توکلی، رئیس مرکز فناوریهای راهبردی معاونت علمی و فناوری ریاست جمهوری در گفتوگو با خبرگزاری بینالمللی قرآن (ایکنا)، در رابطه با حمایتهای این مرکز از پارکهای علم و فناوری و مراکز رشد اظهار کرد: این مرکز در محل معاونت علمی ـ فناوری ریاست جمهوری است. پارکهای علم و فناوری زیر مجموعه وزارت علوم هستند. ما یک تفاهمنامه بین معاونت علمی فناوری و وزارت علوم داریم که نحوه تعامل و همکاری این دو سازمان اجرایی در آن تفاهمنامه مشخص شده است.
وی افزود: در رابطه با پارکهای علم و فناوری حمایتهایی که داریم مثل دانشگاهها است و هیچ تفاوتی با دانشگاهها ندارد. همانطور که دانشگاهها طرحهایشان را به اینجا ارسال میکنند و ما در قالب ستادها و یا بخشهای مختلفی که در معاونت علمی و فناوری داریم حمایت میکنیم، پارکهای علم و فناوری هم به همان صورت حمایت میشوند هیچ تفاوت ساختاری با هم ندارند.
حمایت از طرحهای پژوهشی یا تجاریسازی
توکلی با بیان اینکه در معاونت علمی 14 ستاد توسعه فناوری داریم، اظهار کرد: بر اساس نوع و ماهیت فعالیتهای کاری که در ستادها داریم یا از طرحهای پژوهشی حمایت میکنیم یا از طرحهای تجاریسازی و طرحهایی که بحث تولید و در واقع یک نمونه محصولی در آن وجود دارد. به این صورت طرحها از پارکهای علم و فناوری ارسال میشود. از پارکها طرحهایی را داشتهایم که اینجا آمده، بررسی و تأیید شده است.
رئیس مرکز فناوریهای راهبردی معاونت علمی و فناوری ریاست جمهوری در مورد نوع حمایتهای مادی گفت: حمایتها یا بهصورت گرنت و بلاعوض هست یا بهصورت تسهیلات وام است که این بر اساس نوع طرح، اینکه چقدر پژوهشی است چه میزانش تجاریسازی است و غیره مشخص میشود که تسهیلات بلاعوض باشد یا تسهیلات وام باشد. تا بحال طرحهای بسیاری مورد حمایت قرار گرفتهاند.
توکلی عنوان کرد: نحوه حمایت و برخورد ما با پارکها مانند نحوه برخورد با دانشگاهها و مراکز تحقیقاتی دیگر است؛ البته یک تفاوتی که دارد این است که پارکهای علم و فناوری چون محل و مرکز رشد هستند و محلی هستند که شرکتهای دانشبنیان ممکن است در آنها مستقر باشند ـ ممکن است در دانشگاهها هم شرکتهای دانشبنیان باشند ولی بیشتر شرکتهای دانشبنیان در پارکها تجمع پیدا کرده است ـ شرکتهای دانشبنیان نحوه تسهیلات و حمایتهایی که میشوند از طریق صندوقها صورت میگیرد مثل صندوق شکوفایی و صندوق نوآوری که به این مراکز طبق آییننامه قانونهای شرکتهای دانشبنیان تسهیلات میدهند.
وی با بیان اینکه بهطور مشخص بین پارکها و مراکز تحقیقاتی دیگر تفاوتی قائل نشدهایم، در مورد اینکه آیا از ایدههای پارکها و مراکز رشد حمایت میشود یا پژوهشگر هم معرفی میشود، اظهار کرد: در واقع اگر ستاد مرتبطی با آن شرکت و مرکز رشد داشته باشیم آنها از طریق ستاد به مراکزی که باید همکاری و تعاملات با آنها وجود داشته باشد معرفی میشوند و آن ارتباطاتی که لازم است از طریق ستادها شکل میگیرد. ستادها در واقع شبکهای از شرکتهای دانشبنیان هستند که هم شرکتها و هم مراکز رشد در آن هستند و در این شبکه ارتباطات، تعامل و هماهنگی لازم به وجود میآید.
توکلی با اشاره به ستادهای حوزه علوم انسانی، عنوان کرد: ما دو ستاد در این حوزه داریم؛ یک ستادمان در واقع ستاد فرهنگ علم و فناوری و اقتصاد دانشبنیان است و الان خیلی از بحثهای مرتبط با فرهنگ از آن طریق انجام میشود. ستاد دیگرمان ستاد نرم و هویتساز و یا ستاد فناوریهای فرهنگی است و در مورد فناوریهایی است که به فرهنگ مرتبط باشد مثل صنایع دستی، موسیقی، هنر و غیره در این حوزه قرار میگیرد.
وی با اشاره به محصولات تجاریسازی شده حوزه علوم انسانی، گفت: یکسری بازیهای رایانهای، بحث خدمات فرهنگی، توریستی و گردشگری بوده که اینها در قالب همین ستاد نرم و هویتساز که کارهای فرهنگی را میکند پیگیری شده و بعضیهایش هم بهصورت خدمات است و بعضیهایش بهصورت محصول است؛ این محصول میتواند بهصورت یک گیم و سی دی بازی باشد و یا میتواند به صورت یک سایت خدماترسانی یا به صورت یک نرمافزار باشد. این حمایتها در حال حاضر هم در قالب جشنوارههای ملی یا همایشهایی که در این باره برگزار میشود انجام میشود. این حمایتها بهصورت روتین در معاونت و بهطور خاص در این ستاد انجام میشود.
رئیس مرکز فناوریهای راهبردی معاونت علمی و فناوری ریاست جمهوری در رابطه با معرفی به سرمایهگذار، اظهار کرد: اینها در قالب استارت آپها و جلسات هماندیشی انجام میشود. در ستاد نرم و هویتساز سه یا چهار استارتآپ داشتهایم که در استارتآپها ایدهها مطرح میشود و سرمایهگذارها هم حضور دارند. چندی پیش در بنیاد ملی نخبگان اصفهان با همکاری معاونت ما دو همنت در قالب همین استارتآپها برگزار شد (در هم نت صنعتگران و سرمایهگذاران و صاحبان فناوری درباره مسائل و معضلاتشان به امید پیدا کردن راهحلها با شرکتکنندگان گفتوگو میکنند و شرکتکنندگان طی هشت روز کار گروهی یک چالش واقعی را تجربه کرده و در صورت پیدا شدن راهحلها کسب و کارهای جدیدی در آینده با حضور ایشان شکل میگیرد)؛ یکی از همنتها همین الان در اصفهان شروع شده و در حوزه مخابرات کارش را انجام میدهد. در این استارتآپها هم افرادی که ایدهپرداز هستند در چهار یا یک هفته Business plan خود را ارائه میدهند. سرمایهگذارها هم هستند، اینها داوری میشوند و به سه یا چهار طرح میرسند که مورد حمایت سرمایهگذارها قرار میگیرند.
وی همچنین در مورد حمایت از مرکز رشد قرآنی جهاد دانشگاهی، گفت: تفاهمنامهای با جهاد دانشگاهی در مورد طرحهای توسعه فناوری داریم و از یکسری طرحهایی که از جهاد دانشگاهی میآید حمایت میکنیم البته بعد از اینکه داوری و بررسی کارشناسی میشود. اگر هم احتیاج به حمایت یا تعامل و هماهنگی باشد از طریق ستاد نرم و هویتساز انجام میشود. مرکز رشد قرآنی و شرکتهای مختلفی که در این حوزه در حال کار هستند از این طریق حمایت میشوند.
توکلی افزود: هم حمایتهای مادی و هم معنوی میشوند، برای هر حمایتی که انجام میشود یک موافقتنامه بین معاونت و آن مرکز مجری داریم، در آن موافقتنامه ذکر میشود که با چه مکانیسمی حمایت انجام میشود.
گفتوگو از لیلا شرف