ساخت فیلم قرآنی؛ رسالت سینماگران در عرصه هنر هفتم
گروه هنر: مدیرعامل اسبق انجمن سینمای جوانان ایران گفت: تولید فیلم قرآنی تنها یک سلیقه سینمایی نیست، بلکه رسالتی است که سینماگران و مسئولان باید به آن متعهد باشند.
ناصر باکیده، فیلمساز و مدیرعامل اسبق انجمن سینمای جوانان ایران در گفت‌وگو با خبرگزاری بین‌المللی قرآن (ایکنا) درباره ویژگی فیلم‌های قرآنی اظهار کرد: به نظر من مفاهیمی که در قرآن وجود دارد بالاترین اندیشه‌ای است که در جهان هستی تا به امروز در اختیار بشر قرار داده شده است. در ضمن آموزه‌هایی که در آن موجود است تاریخ مصرف ندارد و در هر برهه زمانی می‌توان از وجود آن بهره برد. این داشته‌ها وقتی در اختیار سینما قرار می‌گیرد، اثری خلق می‌شود که می‌توان از آن به عنوان فیلم قرآنی نام برد؛ البته پر واضح است که هر فیلمسازی به طبع ذوق و سلیقه خاص خود روشی برای پرداختن به موضوعات مورد نظرش دارد که در ادامه به آن خواهیم پرداخت.
وی افزود: بارزترین شکل برای تولید فیلم قرآنی همان چیزی است که در سینمای کشورمان باب است. یعنی یک قصه قرآنی محور کار قرار گیرد، همانند آن چیزی که در «ملک سلیمان(ع)» رخ داد و یک اثر فاخر قرآنی تولید شد. جدا از این روش پرداخت دیگری نیز وجود دارد. به این صورت که مفهوم و مضمونی قرآنی در قالب داستانی روز و معاصر به بیننده منتقل می‌شود. بهترین مثال در این زمینه فیلم‌های مجید مجیدی هستند که همه در خود اندیشه‌های والایی را جای داده‌اند.
این سینماگر در پاسخ به این سوال که مردم با کدامیک از دو نوع رویکرد مورد نظر ارتباط بهتری برقرار می کنند؟ گفت: به طور قطعی و قاطع نمی‌توان به این سؤال پاسخ داد، چون کیفیت اثر است که میزان گرایش تماشاگر را مشخص می‌کند، اما به هر حال مردم با فیلم‌هایی که در آنها به صورت مستقیم به قصه‌های قرآنی اشاره می‌شود ارتباط بیشتری برقرار می‌کنند، چون نام قرآن به خودی خود مردم را سمت فیلم می‌کشاند. نکته دیگر اینکه اصول درام در کارهای قرآنی به اندازه‌ای قوی است که جذابیت آن قابل مقایسه با دیگر فیلم‌ها نیست.
وی در بخش دیگری از سخنان خود تاکید کرد: شاید این سؤال در اذهان پیش آید که چرا سینمای ما نتوانسته در 4 دهه گذشته نگاه درستی به موضوعات قرآنی داشته باشد؟ دلیل این کم‌کاری این است که معمولاً نگاه حمایتی درستی از فیلم‌های قرآنی در سینما صورت نمی‌گیرد به ویژه اینکه این تولیدات به دلیل پرهزینه بودن باید حامی بزرگ و قوی داشته باشند. در این میان معدود کارهایی نیز تولید شده که تعدادشان به آن اندازه اندک است که قابل بحث نیست. در این میان تلویزیون هم با ساخت کارهایی چون «مردان آنجلس» و «یوسف پیامبر(ع)» قدم های خوبی برداشته است، اما باز هم تعداد آن گونه که باید راضی کننده نیست.
دبیر چند دوره جشنواره «نماز و نیایش» ادامه داد: پیشنهاد من این است که از طرف دولت و مجلس برای تولید فیلم قرآنی بودجه‌ای مجزا در نظر گرفته شود، چون بخش خصوصی که این توان را ندارد در این حوزه ورود کند. در این میان تنها بخش‌های دولتی قادر هستند در این عرصه قدم بردارند. نکته دیگر اینکه توجه به این موضوعات تنها پرداختن به یک سبک سینمایی نیست، بلکه ساخت فیلم قرآنی رسالت شرعی است که باید به عنوان الگو قرار گیرد.
باکیده در پاسخ به سؤالی دیگر مبنی بر اینکه کاگردان فیلم قرآنی چه شاخصه‌ای داشته باشد؟ این گونه توضیح داد: اینکه سازنده این گونه آثار باید در بحث فنی بالاترین کیفیت را دارا باشد، امری بدیهی است، اما در کنار این موضوع لازم است که در بحث اعتقادی نیز به موضوع دلبستگی قلبی داشته و به حرفی که در داخل اثرش می‌زند اعتقاد داشته باشند، در غیر این صورت فیلمش هر اندازه که خوش‌ساخت باشد به دل نخواهد نشست، اما زمانی که توانایی فنی در کنار باور اعتقادی قرار می‌گیرد نتیجه فیلمی همانند «محمد رسول الله(ص)» خواهد شد.
وی با بیان اینکه در ساخت فیلم قرآنی حتماً باید مشاور مذهبی نیز وجود داشته باشد، تصریح کرد: یک فیلسماز هر اندازه که در حوزه موضوعات دینی و قرآنی علاقه‌مند و آگاه باشد باز هم لازم است که از مشاوره کارشناسان خبره دینی بهره ببرد تا کارش به بهترین شکل ممکن موضوع مورد نظر را مد نظر قرار دهد. این اتفاق جدا از اینکه باعث بالا رفتن کیفیت کار می‌شود سبب خواهد شد که تحریفی در اثر پیش نیاید. مطلب دیگر اینکه سود بردن از مشاوره‌های مذهبی در کارهای قرآنی فیلم را از حاشیه‌های احتمالی دور نگاه می‌دارد.
باکیده در پایان بیان کرد: مسئولان سینمایی شاید پررنگ‌ترین نقش را در رونق سینمایی قرآنی داشته باشند، چون حمایت‌های آنان است که باعث می‌شود فیلمساز با عشق و علاقه به سمت فیلم‌های قرآنی برود. همچنین حمایت رسانه‌های سینمایی از کارهای مورد نظر سبب می‌شود که انگیزه برای کارهای قرآنی در سینما و تلویزیون بالاتر رود.
