یکی از شگفتیهای قرآن کریم کهنه نشدن و انطباق آیات با دورهها و عصرهای مختلف زندگی بشری است. اگر نهجالبلاغه را نیز ترجمه انسانی و تفسیر قرآن کریم بدانیم، پس باید بیانات حضرت علی(ع) نیز از این ویژگی قرآنی برخوردار باشد که با دقت در خطبهها و بیانات آن حضرت و انطباق آن با شرایط معاصر این ویژگی شگفتانگیز نهجالبلاغه نیز به خوبی مشهود میشود.
در خطبه 173 نهجالبلاغه (با توجه به برخى از شواهد، اين سخنرانى
در شهر مدينه ايراد شده). حضرت علی(ع) به بیان ويژگىهاى رهبر اسلامى پرداخته و فرمودهاند: «پيامبر اسلام صلّى اللّه عليه و آله و سلّم امين وحى پروردگار،
و خاتم پيامبران، و بشارت دهنده رحمت، و بيم دهنده كيفر الهى است.
اى مردم سزاوارترين اشخاص به خلافت، آن كسى است كه در تحقق
حكومت نيرومندتر و در آگاهى از فرمان خدا داناتر باشد، تا اگر آشوبگرى به فتنه
انگيزى برخيزد، به حق بازگردانده شود و اگر سرباز زد با او مبارزه شود.
به جانم سوگند اگر شرط انتخاب رهبر، حضور تمامى مردم باشد هرگز راهى براى تحقق آن وجود نخواهد داشت، بلكه آگاهان داراى صلاحيت و رأى و اهل حل و عقد (خبرگان ملّت) رهبر و خليفه را انتخاب مىكنند، كه عمل آنها نسبت به ديگر مسلمانان نافذ است، آنگاه نه حاضران بيعت كننده، حق تجديد نظر دارند و نه آنان كه در انتخابات حضور نداشتند حق انتخابى ديگر را خواهند داشت.
آگاه باشيد من با دو كس پيكار مىكنم، كسى چيزى را ادعا كند كه از آن او نباشد، و آن كس كه از اداى حق سرباز زند.
اى بندگان خدا شما را به تقوا و ترس از عذاب خدا سفارش مىكنم، زيرا تقواى الهى بهترين سفارش مؤمنان، و بهترين پايان نامه كار در پيشگاه خداست. مردم هم اكنون آتش جنگ بين شما و اهل قبله شعله ور شده است، و اين پرچم مبارزه را جز افراد آگاه و با استقامت و عالم به جايگاه حق به دوش نمىكشند. بنابراين آنچه فرمان دادند انجام دهيد و از آنچه نهى كردند توقف كنيد و در هيچ كارى تا روشن نشود شتاب نكنيد، زيرا در آنچه شما اكراه داريد توان تغييراتى داريم«.
ای کاش اندیشمندان مسلمان، هر عصر و زمانی را به نهجالبلاغه عرضه کنند.