مروری بر قرآن‌های نفیس در گذر زمان/ 20
گذری بر قرآن خطی قرن سیزدهم با نسخ عالی و تذهیبی نفیس
گروه ادب: قرآن خطی مربوط به قرن سیزدهم که احمد بن محمد تبریزی آن را کتابت کرده دارای خط نسخ عالی با تذهیبی نفیس است.
به گزارش خبرگزاری بین‌المللی قرآن(ایکنا)، کاتب قرآن خطی که در گنجینه کتابخانه ملی وجود دارد، احمد بن محمد تبریزی است که آن را در 1268 قمری کتابت کرده. این نسخه خطی همانند دیگر قرآن‌ها با سوره مبارکه «ناس» به اتمام رسیده و در پایان آن نیز عبارت «ال‍ل‍ه‍م اغ‍ف‍رل‍ه و ل‍وال‍دی‍ه ب‍ح‍رمة ال‍ق‍رآن ف‍ی ۱۲۶۸» درج شده است.
در معرفی این نسخه قرآن باید گفت که قرآنی است ک‍ام‍ل که در اب‍ت‍دا و ان‍ت‍ه‍ای آن دع‍ای ق‍ب‍ل و پ‍س از ت‍لاوت به ش‍ی‍وه‌ای زی‍ب‍ا در م‍ی‍ان ن‍ق‍وش ت‍رن‍ج و س‍رت‍رن‍ج ت‍ح‍ری‍ر شده و نیز بعضی از س‍ور نام‌های غ‍ی‍رم‍ع‍روف‌ش‍ان - م‍ان‍ن‍د «ف‍اطر» و «م‍لائ‍ک‍ه» ن‍گ‍اش‍ت‍ه ش‍ده‌ان‍د.
این قرآن از نظر مشخصات ظاهری دارای 167 برگ، 9 س‍طر، ان‍دازه س‍طور ۱۶۵x۹۰ و ق‍طع ۲۲۵x۱۵۰ است. نوع کاغذش نیز اصفهانی است و با خط نسخ کتابت عالی و رق‍اع خ‍وش کتابت شده است.
جلد مقوایی با روک‍ش م‍خ‍م‍ل آب‍ی از مشخصات جلد این نسخه قرآنی است، از امتیازات این قرآن، خط نسخ عالی م‍ت‍ن، تذهیب و ت‍رص‍ی‍ع و ک‍ت‍ی‍ب‍ه‌ه‍ای نفیس ب‍ازوب‍ن‍دی است به طوری که دو صفحه ب‍درق‍ه دارای ن‍ق‍ش ت‍رن‍ج و س‍رت‍رن‍ج و ح‍اش‍ی‍ه م‍ذه‍ب م‍رص‍ع با طرح‌های اس‍ل‍ی‍م‍ی و گل‌های خ‍ت‍ای‍ی زری‍ن و ال‍وان است.
دو صفحه افتتاح س‍رل‍وح، ک‍ت‍ی‍ب‍ه و ح‍اش‍ی‍ه ت‍م‍ام‍اً م‍ذه‍ب م‍رص‍ع نفیس م‍زدوج پ‍رک‍ار و عالی به اس‍ل‍وب م‍ک‍ت‍ب اص‍ف‍ه‍ان با زمینه غ‍ال‍ب لاج‍وردی، طلاان‍دازی ب‍ی‍ن‌‌ال‍س‍طور دن‍دان‌‌م‍وش‍ی، م‍اب‍ق‍ی ص‍ف‍ح‍ات ج‍داول دور س‍طور ن‍ارن‍ج‍ی، م‍ش‍ک‍ی، زری‍ن و لاج‍وردی، ک‍م‍ن‍دک‍ش‍ی، طلاان‍دازی به ش‍ی‍وه دن‍دان‌‌م‍وش‍ی م‍ی‍ان س‍طور، خ‍ت‍م آی‍ات گل‌های چ‍ه‍ارپ‍ر زری‍ن و لاج‍وردی، س‍رس‍وره‌ه‍ا به قلم رق‍اع با ش‍ن‍گ‍رف در م‍ی‍ان ک‍ت‍ی‍ب‍ه‌ه‍ای ب‍ازوب‍ن‍دی م‍ذه‍ب م‍رص‍ع، رم‍وز س‍ج‍اون‍دی به ش‍ن‍گ‍رف، ع‍ب‍ارات س‍ج‍ده واج‍ب‍ه و ت‍ق‍س‍ی‍م‍ات اح‍زاب با ش‍ن‍گ‍رف در م‍ی‍ان ش‍م‍س‍ه‌ه‍ای م‍ذه‍ب م‍رص‍ع ت‍ح‍ری‍ر و آراس‍ت‍ه ش‍ده‌ان‍د.
ح‍واش‍ی اوراق نسخه دارای ت‍ق‍س‍ی‍م‍ات ح‍زب و رک‍وع‍ات بوده و در ح‍اش‍ی‍ه با قلم رق‍اع به ش‍ن‍گ‍رف و لاج‍ورد ن‍گ‍اش‍ت‍ه ش‍ده‌ان‍د، همچنین بعضی اوراق از ل‍ب‍ه‌ه‍ا ف‍رس‍وده هستند و رطوب‍ت‌زدگ‍ی نیز ت‍ق‍ری‍ب‍اً در ک‍ل نسخه م‍ش‍ه‍ود است.
گفتنی است، گنجینه کتابخانه ملی ایران دارای صدها نسخه خطی قرآن است که هر یک دارای ویژگی‌های خاصی بوده و هر کدام را متمایز از دیگری می‌کند. قرآن‌هایی که یادآور هنر اصیل ایرانی هم در زمینه کتابت و هم هنر تذهیب هستند. کتابخانه ملی ایران بخشی از این قرآن‌های نفیس را در موزه کتاب و میراث مستند ایران واقع در تالار کتابخانه ملی راه‌اندازی کرده و آنها را در معرض دید علاقه‌مندان قرار داده است. این موزه به تازگی افتتاح شده است.
