محمدباقر نیکخواه، فرمانده پدافند شیمیایی میکروبی و رادیواکتیو در دوران دفاع مقدس در گفتوگو با خبرگزاری بینالمللی قرآن(ایکنا) به مناسبت سالروز مبارزه با سلاحهای شیمیایی و میکروبی توضیح داد: در طول ۵۷۲ نوبت حمله شیمیایی در هفت مرحله از ۱۵ مهر ۵۹ تا چهارم شهریور ۶۷ در مجموع ۱۷ هزار و ۲۵۰ نفر شهید و ۱۲۷ هزار نفر مصدوم شدند که از این تعداد هفت هزار و ۲۵ شهید از اهالی حلبچه عراق بودند.
وی ادامه داد: ۴۶۴ حمله شیمیایی عراق با پرتاب بمب و راکت توسط هواپیما، ۱۶۵ حمله با گلولههایی با قطرهای مختلف توسط توپ، ۷۹ حمله با خمپاره، ۱۴ حمله با پرتاب بمب و اسپری گازهای شیمیایی توسط بالگرد، سه حمله با کاتیوشا و یک مورد نیز با آرپی جی بوده است. ۶ استان ایران شامل خوزستان، کردستان، ایلام، آذربایجان غربی و کرمانشاه به ترتیب ۲۲۵، ۵۱، ۳۷، ۳۶ و ۳۳ بار مورد حمله شیمیایی قرار گرفتند و حتی رژیم بعثی استانهای بصره، سلیمانیه و کرکوک، دهوک، اردبیل و العماره عراق را نیز مورد حمله شیمیایی قرار داد. عوامل شیمیایی در حملات، مختلف بودند و ۲۸۶ بار از تاولزاها، ۱۴۳ بار از مواد موثر بر اعصاب، ۸۱ مرتبه از سیانور و عوامل موثر بر خون، ۴۸ بار از خفه کننده، هشت بار از مواد فسفری و ناپالم و شش مرتبه نیز از v و vx استفاده شد.
نیکخواه همچنین گفت: ۴۴ محور عملیاتی مورد حمله شیمیایی قرار گرفت که بیشترین آنها (۱۴۵ بار) در بدر و منیر، ۸۰ بار در والفجر ۸، ۴۰ بار در کربلای پنج و ۳۴ مرتبه پس از پذیرش قطعنامه ۵۹۸ بود.
وی در تشریح عمدهترین جنایات جنگی حکومت عراق در دوران دفاع مقدس افزود: از عمدهترین جنایات جنگی حکومت عراق در دوران جنگ با ایران کاربرد تسلیحات شیمیایی و در مواردی میکروبی علیه نظامیان و غیرنظامیان ایران و عراق است. این حکومت دامنه جنایات خود را از آغاز ۶۶ در مناطق غیرنظامی در بیش از ۲۰۰ روستا و اکثر شهرهای استانهای مرزی گسترش داد و زنان و کودکان بسیاری را قربانی حملات خود کرد. این در حالی بود که حکومت عراق مفاد پروتکل ۱۹۲۵ ژنو را که در آن استفاده از سلاحهای سمی، میکروبی و شیمیایی منع شده را در سال ۱۹۳۱ امضا کرده و بر رعایت آن متعهد شده بود. حملات شیمیایی عراق طبق ماده ۱۷ اساسنامه دادگاه بینالمللی کیفری لاهه مشمول جنایات جنگی میشود.
نیکخواه تصریح کرد: حکومت عراق بر اساس مواد مختلف کنوانسیونهای چهارگانه، ۱۲ اوت ۱۹۴۹ ژنو و پروتکلهای دوگانه الحاقی ۸ ژوئن ۱۹۷۷ ژنو، ناقض مفاد حقوق بشردوستانه نیز بوده است. افزون بر این، حکومت صدام با نقض کنوانسیون ۱۹۴۹ سانفرانسیسکو و سایر قوانین بینالمللی حمایت از حقوق شهروندان در قلمرو کشورها مرتکب جنایات علیه بشریت و نسلکشی اکراد شمال عراق شده است. مسبب اصلی این همه فجایع و جنایت در وهله نخست سازمان ملل و شورای امنیت به خصوص پنج عضو دائمی (آمریکا، انگلستان، شوروی سابق، چین و فرانسه) است، زیرا آنها بودند که نه تنها به دادخواهی ایران پاسخ مساعد ندادند، بلکه با بیتوجهی، تجاهل و سهلانگاری چشم بر جنایات صدام بستند. آنها حتی با نشان دادن چراغ سبز راه را بر ادامه جنایات حکومت عراق گشودند و به رغم استفاده عراق از سلاحهای شیمیایی و قربانی شدن نیروها و حتی شهروندان ایران به هیچ وجه حاضر به محکومیت و تنبیه متجاوز و باز داشتن این کشور از ادامه جنایات و جلوگیری از صدور مواد اولیه تولید سلاحهای شیمیایی به آن نشدند.
وی افزود: حملات شیمیایی عراق به ایران تنها به مرزها و جبهه جنگ خلاصه نمیشد، بلکه در بمبهای هوایی که به شهرهای دیگر از جمله تهران پرتاب میشد نیز مواد شیمیایی و رادیواکتیو اضافه میکرد.