نظریه سلامت معنوی قرآن بنیان تدوین شود

به گزارش خبرگزاری بین‎المللی قرآن(ایکنا)، آیت‎الله علیرضا اعرافی روز گذشته 16 دی ماه در مراسم اختتامیه چهارمین همایش سلامت معنوی در دفتر تبلیغات اسلامی گفت: بشر هیچگاه در تمام فراز و فرودها نمی‎تواند گرایش قدسی را از درون خود حذف کند.
وی افزود: پس از پذیرش گرایش قدسی و حس متعالی می‎توانیم به شکل بهتری به بحث سلامت معنوی بپردازیم؛ معنویت یک واژه کلیدی است؛ فلسفه معنویت امروزه در حال تبدیل شدن به یک رشته است.
مدیر حوزه‌ های علمیه بیان کرد: معنویت که قرار است در سلامت معنوی مورد توجه واقع شود دارای پیچیدگی‎های خاص است؛ اسلام در حوزه معنویت دارای یک نظریه کلان است.
وی گفت: تلاش‎های علمی برای پیشبرد سلامت معنوی با همان شیوه علمی تعریف شده باید یک ارتباطی با فلسفه و نظریه معنویت از دیدگاه اسلام برقرار کند و طبیعی است که وقتی می خواهیم نظریه معنویت اسلامی را ارایه دهیم باید به چند شاخه مراجعه کنیم تا بتوانیم به نظریه کلان معنویت برسیم.
عضو شورای عالی انقلاب فرهنگی تصریح کرد: این چند شاخه شامل مواردی چون کلامی فلسفی، فقهی حقوقی و اخلاقی ارزشی و تاریخی تمدنی است.
وی افزود: برای دستیابی به نظریه اسلام در باب سلامت باید این چهار زاویه دید را در آن تسری بدهیم؛ این مساله حتما باید روی دهد زیرا هر کسی که بخواهد فعالیت‎های او هماهنگ با اندیشه اسلامی باشد باید این منظومه ذهنی را ایجاد کند که این وظیفه نیز بر عهده حوزه است.
مدیر حوزه‌های علمیه بیان کرد: این روند باید با یک منهج دقیق اجتهادی انجام شود و نمی‎توان با یک روایت یک نظریه مطرح کنیم؛ بلکه باید جمع روایات و آیات و متون دینی را در این تحقیقات را مورد بررسی قرار داد.
وی گفت: برخی از مبانی و اصول و ضوابط و شاخصه‎های نظریه کلان معنویت شامل موارد مختلف است؛ معنویت از نگاه اسلام و اهل بیت(ع) معنویت متعین و متشخص و تعریف شده و واضح است.
عضو شورای عالی انقلاب فرهنگی تصریح کرد: در این اندیشه و نظریه کلان، معنویت امری عقلانی، فلسفی و مبتنی بر مبانی اعتقادی و استدلالی است؛ به عبارت دیگری در اینجا به دنبال معنویت عاطفی نیستیم بلکه منظور ما معنویت عقلانی است.
وی افزود: سومین ویژگی آن است که این معنویت، معنویت ماورای درون آدمی است؛ یعنی حس متعالی که در لایه‎های درون آدمی وجود دارد در ماورای انسان نیز وجود دارد.
مدیر حوزه‌های علمیه بیان کرد: نکته دیگر آنکه معنویت را به دو شکل می‎توان تفسیر کرد؛ نخست اینکه معنویت را در عرض ساحت‎های دیگر معنی می‎کنیم که این مساله در جای خود درست است؛ نوع دوم آن است که نظریه ترکیبی و فراتر از آن داریم که معنویت هم یک ساحت است و هم یک مقوله مقسمی و فراساحتی است.
وی گفت: نکته پنجم آن است که نظریه جامع و شامل اسلامی که در عرصه های مختلف پرتو می‎افکند، بر نظام واره‎گی مبتنی است و اسلام نیز بر این نظام وارد نظریه خود را منسجم کرده است.
عضو شورای عالی انقلاب فرهنگی تصریح کرد: نکته ششم توازن معنویت با سایر ساحت‎ها است که نظریه منسجم و متعال و متوازن را شکل می‎دهد.
وی افزود: اندیشه اسلامی و نظریه معنویت اسلام، بخش سلامت معنوی کاملا متوازن با سایر بخش‎ها و نیازها تنظیم شده است؛ این معنویت در جایی قرار می‎گیرد که بر تمام سلامت‎های دیگر پرتو می‎افکند و در عین حال متوازن است.
مدیر حوزه‌های علمیه بیان کرد: معنویت در اندیشه اسلامی دارای تجلیات درونی و بیرونی است؛ بر اساس این جامعیت معنویت در باورها، شخصیت اخلاقی، کنش‏ها و منظومه عبادی جلوه‎گری ویژه دارد.
وی گفت: بخشی از فقه ما را عبادات تشکیل می‎دهد؛ در جامعه‎المصطفی(ص) یک رشته تخصصی فقه عبادات تشکیل داده شده است که در این عرصه رویکرد تطبیقی با ادیان دیگر نیز لحاظ شده است که تجلیات دین مبین اسلام را به روشنی بیان می‏کند.
عضو شورای عالی انقلاب فرهنگی تصریح کرد: معنویت یک جوشش طبیعی و ذاتی دارد ولی جهت گیری‏‎های آن کاملا اختیاری است؛ شکل دهی به آن حس معنوی امری اختیاری و دارای درجات است.
وی گفت: این نظریه پایه باید منقه شود؛ فرهنگستان علوم پزشکی وظیفه دارد که نگاه کلان اسلامی را استخراج کند و مبنای جهت دهنده آن تحقیقات اصلی باشد.
وی افزود: معنویت گرایی عاطفی محض از جمله آسیب هایی معنویت گرایی است که عمدتا در غرب به چشم می‏خورد زیرا این معنویت قطعا به سمت خرافات و گرایشات پلورالیستی و سکولاریستی و افراطی و تحجرگرایی سوق پیدا می‏کند.
مدیر حوزه‌های علمیه بیان کرد: شخصیت انسان در معرض یک سری آسیب‏های اخلاقی و رفتاری است؛ از جمله آمال و آرزوهای بی پایان و ترس‎های مبهم و غضب و خشمی که در درون انسان برمی‎خیزد و حسادت و کبر و... نیز از این دست است؛ معالجه این مسایل با ذکر و دعا از مسایلی است که غربیان نیز روی این مساله کار کرده‎اند.
وی گفت: این رذایل با یک نسخه معنویت قابل درمان است که گامی در جهت سلامت درمانی است؛ اینجاست که اگر بخواهیم اسلامی بیاندیشیم باید منظومه رذایل را باید در یک منظومه درنظر بگیریم و با یک نقشه راه عناصر مخرب سلامت معنوی را بدست آوریم.
عضو شورای عالی انقلاب فرهنگی تصریح کرد: نظام وارگی این نظرات می‏تواند ما را به یک کلان نظریه برساند که قطعا کارگشا و تحول گر خواهد بود.
وی گفت: باید در گرایش‎های فلسفی کلامی و فقهی، تحقیقات سنتی خود را عمق دهیم و در این بین باید رگه‎هایی زده و به عرصه‎های اجتهادی ورود کنیم؛ البته در این عرصه باید در کنار دانشگاه و تحقیقات علوم حضور دارد و در یک تعامل عالمانه و تحقیق مشترک به این نقاط رسید و این قله‎ها را فتح کرد.
عضو شورای عالی انقلاب فرهنگی بیان کرد: بسیاری از این اسناد و تصمیماتی که در این گونه اجتماعات مطرح می‎شود با توجه به اینکه تحقیقات بنیادی آنها دارای کاستی است به نتیجه درستی نمی‏‎رسد؛ فرهنگستان‎ها در کشور می‏توانند این نقشه راه را ترسیم کنند و زمینه جدید را برای تصمیم گیری های جدید ایجاد کنند.