یادداشت وارده/
راه سخت حیدرالعبادی در انتخابات پیش‌رو
گروه سیاسی ــ مبارزه انتخاباتی در عراق آغاز شده، و آن طور که از هم‌اکنون پیدا است، مبارزه‌ای سخت و نفس‌گیر خواهد بود. ولی آن‌چه مسلم است، انتخابات پیش‌رو صحنه جدیدی را در سپهر سیاسی عراق رقم خواهد زد. شاید بتوان یکی از مهم‌ترین اخبار در این انتخابات مهم را، جدایی گروه حشد شعبی از حیدرالعبادی نخست‌وزیر فعلی عراق دانست.
مبارزه انتخاباتی در عراق آغاز شده، و آن طور که از هم‌اکنون پیدا است، مبارزه‌ای سخت و نفس‌گیر خواهد بود. مقرر است انتخابات مجلس در ۱۲ می (۲۲ اردیبهشت ۱۳۹۷) با حضور ۲۷ ائتلاف و ۱۴۳ حزب برگزار شود، و انتظار می‌رود این انتخابات، چشم‌انداز سیاسی عراق را به کلی تغییر دهد. طبق گفته کمیسیون انتخابات عراق، ۲۷ ائتلاف انتخاباتی به منظور مشارکت در صحنه انتخابات آینده عراق (پارلمانی و شورا‌های استانی) ثبت نام کرده‌اند و این ائتلاف‌ها از ۱۴۳ حزب و جریان سیاسی تشکیل می‌شوند، و ۶۱ حزب دیگر نیز به صورت مستقل در انتخابات مشارکت خواهند کرد که جمعاً به ۲۰۴ حزب و تشکل سیاسی می‌رسد. البته بخش دیگری از احزاب و جریان‌های سیاسی در این ائتلاف‌ها شرکت نکرده و قصد دارند به صورت مستقل در صحنه انتخابات آینده حضور پیدا کنند.
در این دوره، طبق گفته کمیسیون عالی انتخابات ۲۴ میلیون عراقی حق رأی دارند و این آراء در ۱۸ حوزه انتخابی متناسب با تعداد استان‌های این کشور توزیع می‌شود و سهم هر یک از استان‌ها با توجه به جمعیت آن استان بین ۷ تا ۳۴ نماینده را شامل می‌شود. علاوه بر این، ۸ کرسی برای اقلیت‌ها اختصاص داده شده که ۵ کرسی آن مخصوص مسیحیان و دیگر اقلیت‌ها شامل صابئی‌ها و ایزدی‌ها و شبکی‌ها می‌باشد که هر کدام از یک کرسی برخوردار می‌شوند؛ در این دوره یک کرسی نیز برای کرد‌های فیلی در نظر گرفته شده است.
تعداد اعضای نمایندگان پارلمان عراق در انتخابات آتی این کشور همانند دوره گذشته ۳۲۸ نفر می‌باشد و زنان نیز همانند دوره‌های گذشته حدود ۲۵ درصد کرسی‌ها را در اختیار خواهند داشت.
ولی آن‌چه مسلم است انتخابات پیش‌رو صحنه جدیدی را در سپهر سیاسی عراق رقم خواهد زد. شاید بتوان یکی از مهم‌ترین اخبار در این انتخابات مهم را، جدایی گروه حشد شعبی از حیدرالعبادی نخست‌وزیر فعلی عراق دانست. بعد از خبر تشکیل ائتلافی فراشیعه و ملی توسط حیدرالعبادی با نام ائتلاف نصر که نشان از گامی بزرگ برای گرفتن دوباره کرسی نخست‌وزیری عراق بود، نیرو‌های بسیج مردمی موسوم به حشد شعبی و نیرو‌های پارلمانی شیعه با اعلام مشارکت در این فهرست انتخاباتی، از این ائتلاف حمایت کردند. ولی خیلی زود این ائتلاف یکی از ارکان‌های خود را از دست داد و حشد شعبی ساز جدایی کوک کرد.
نیرو‌های حشد شعبی کناره‌گیری خود را به «دلایل فنی» از این ائتلاف اعلام کردند. بنا به اظهاراتِ چهره‌های نزدیک به نخست‌وزیر، این کناره‌گیری غالباً به خاطر عدم پذیرش شرایط نخست‌وزیر بوده است. این جدایی را می‌توان شکستی زود هنگام برای نخست‌وزیر عراق دانست. اکنون حیدر عبادی نه فقط باید رقیب و سلف بزرگ خویش، نوری مالکی را (که با ائتلاف دولت قانون در انتخابات شرکت می‌کند) در رقابت پشت سر بگذارد، بلکه باید از پس این رقبای تازه و محبوب خود که این محبوبیت را در شکست داعش به دست آورده‌اند برآید؛ رقبایی که حضورشان در صحنه رقابت می‌تواند ترکیب مجلس را به کلی تغییر دهد. یکی دیگر از این رقبای شیعه روحانی مشهور مقتدی صدر که از جمله شخصیت‌های برجسته‌ای بود که صراحتاً ائتلاف میان حیدرالعبادی و حشد شعبی را مورد انتقاد قرار داد. مقتدی صدر که به تازگی با حزب کمونیست عراق به توافق رسیده، اعلام کرده است که در انتخابات تنها از تکنوکرات‌های مستقل حمایت خواهد کرد. حیدرالعبادی، در کنار رقبای شیعه خود ایاد علاوی نخست‌وزیر سابق عراق را در کنار خود دارد؛ که او از مخالفان سرسخت کشورمان در عراق و نامزد مورد نظر آمریکا در انتخابات برشمرده می‌شود.
انتخابات عراق در شرایطی قرار است در کمتر از یک ماه دیگر برگزار شود، که بسیاری از احزاب و گروه‌های سنی، از جمله فراکسیون پارلمانی «تحالف القوی العراقیه» خواستار به تعویق افتادن آن هستند، و بسیاری از احزاب و گروه‌های کرد، از جمله حزب دموکرات کردستان، آن را تحریم کرده‌اند. مسئله آوارگان سنی و اشغال کرکوک به دست دولت مرکزی از جمله دلایل اصلی این گروه‌ها برای تعویق یا تحریم انتخابات است. ولی آن‌چه مسلم به‌نظر می‌رسد این است که انتخابات می‌تواند یک رقابت سرنوشت‌ساز در خاورمیانه و آینده کشور عراق باشد.
در این دوره، طبق گفته کمیسیون عالی انتخابات ۲۴ میلیون عراقی حق رأی دارند و این آراء در ۱۸ حوزه انتخابی متناسب با تعداد استان‌های این کشور توزیع می‌شود و سهم هر یک از استان‌ها با توجه به جمعیت آن استان بین ۷ تا ۳۴ نماینده را شامل می‌شود. علاوه بر این، ۸ کرسی برای اقلیت‌ها اختصاص داده شده که ۵ کرسی آن مخصوص مسیحیان و دیگر اقلیت‌ها شامل صابئی‌ها و ایزدی‌ها و شبکی‌ها می‌باشد که هر کدام از یک کرسی برخوردار می‌شوند؛ در این دوره یک کرسی نیز برای کرد‌های فیلی در نظر گرفته شده است.
تعداد اعضای نمایندگان پارلمان عراق در انتخابات آتی این کشور همانند دوره گذشته ۳۲۸ نفر می‌باشد و زنان نیز همانند دوره‌های گذشته حدود ۲۵ درصد کرسی‌ها را در اختیار خواهند داشت.
ولی آن‌چه مسلم است انتخابات پیش‌رو صحنه جدیدی را در سپهر سیاسی عراق رقم خواهد زد. شاید بتوان یکی از مهم‌ترین اخبار در این انتخابات مهم را، جدایی گروه حشد شعبی از حیدرالعبادی نخست‌وزیر فعلی عراق دانست. بعد از خبر تشکیل ائتلافی فراشیعه و ملی توسط حیدرالعبادی با نام ائتلاف نصر که نشان از گامی بزرگ برای گرفتن دوباره کرسی نخست‌وزیری عراق بود، نیرو‌های بسیج مردمی موسوم به حشد شعبی و نیرو‌های پارلمانی شیعه با اعلام مشارکت در این فهرست انتخاباتی، از این ائتلاف حمایت کردند. ولی خیلی زود این ائتلاف یکی از ارکان‌های خود را از دست داد و حشد شعبی ساز جدایی کوک کرد.
نیرو‌های حشد شعبی کناره‌گیری خود را به «دلایل فنی» از این ائتلاف اعلام کردند. بنا به اظهاراتِ چهره‌های نزدیک به نخست‌وزیر، این کناره‌گیری غالباً به خاطر عدم پذیرش شرایط نخست‌وزیر بوده است. این جدایی را می‌توان شکستی زود هنگام برای نخست‌وزیر عراق دانست. اکنون حیدر عبادی نه فقط باید رقیب و سلف بزرگ خویش، نوری مالکی را (که با ائتلاف دولت قانون در انتخابات شرکت می‌کند) در رقابت پشت سر بگذارد، بلکه باید از پس این رقبای تازه و محبوب خود که این محبوبیت را در شکست داعش به دست آورده‌اند برآید؛ رقبایی که حضورشان در صحنه رقابت می‌تواند ترکیب مجلس را به کلی تغییر دهد. یکی دیگر از این رقبای شیعه روحانی مشهور مقتدی صدر که از جمله شخصیت‌های برجسته‌ای بود که صراحتاً ائتلاف میان حیدرالعبادی و حشد شعبی را مورد انتقاد قرار داد. مقتدی صدر که به تازگی با حزب کمونیست عراق به توافق رسیده، اعلام کرده است که در انتخابات تنها از تکنوکرات‌های مستقل حمایت خواهد کرد. حیدرالعبادی، در کنار رقبای شیعه خود ایاد علاوی نخست‌وزیر سابق عراق را در کنار خود دارد؛ که او از مخالفان سرسخت کشورمان در عراق و نامزد مورد نظر آمریکا در انتخابات برشمرده می‌شود.
انتخابات عراق در شرایطی قرار است در کمتر از یک ماه دیگر برگزار شود، که بسیاری از احزاب و گروه‌های سنی، از جمله فراکسیون پارلمانی «تحالف القوی العراقیه» خواستار به تعویق افتادن آن هستند، و بسیاری از احزاب و گروه‌های کرد، از جمله حزب دموکرات کردستان، آن را تحریم کرده‌اند. مسئله آوارگان سنی و اشغال کرکوک به دست دولت مرکزی از جمله دلایل اصلی این گروه‌ها برای تعویق یا تحریم انتخابات است. ولی آن‌چه مسلم به‌نظر می‌رسد این است که انتخابات می‌تواند یک رقابت سرنوشت‌ساز در خاورمیانه و آینده کشور عراق باشد.
ایمان احمدوند (کارشناس مسائل خاورمیانه)
