امام(ره) با طرح مردمسالاری دینی ضربه جدی به سلطنت‌های منطقه و حامیان غربی آن‌ها وارد کرد
گروه سیاسی ــ کارشناس مسائل غرب آسیا با بیان اینکه امام(ره) با طرح مردمسالاری دینی، الگوهای حکومتی موجود در جهان اسلام را تضعیف کرد، گفت: الگوی جدیدی که امام(ره) آن را مطرح کرد برای غربی‌ها حالتی گیج‌کننده ایجاد کرد، زیرا توقع داشتند اوضاع در ایران مانند سایر کشورهای منطقه پیش برود و از طرفی کشورها و حکومت‌های منطقه نیز تغییر و تحولات در ایران را تهدیدی برای خود تلقی کردند و تشکیل حکومت مردمی در ایران را رقیبی برای آینده سیاسی خود می‌دیدند.
صباح زنگنه، تحلیل‌گر و کارشناس مسائل جهان اسلام، در گفت‌وگو با خبرنگار ایکنا درباره اهمیت مردمسالاری دینی به منزله مهم‌ترین دستاورد سیاسی انقلاب اسلامی و چرایی جذابیت این مقوله در کشورهای اسلامی گفت: بحث نقش مردم در تعیین نظام سیاسی بحثی تاریخی است که منحصر به قرن فعلی نیست و از قرن نوزدهم به بعد مطرح و به صورت جدی‌تری دنبال شد. همچنین نقشی که مردم در انقلاب‌های بزرگی مانند فرانسه و روسیه ایفا کردند بیانگر تأثیر مهم مردم در تعیین سرنوشت و انتخاب نوع نظام سیاسی بود.
امام خمینی(ره) با مطرح کردن رابطه حکومت دینی و نقش مردم تحول عمیقی را در جهان اسلام رقم زد
وی ادامه داد: در منطقه غرب آسیا و جهان اسلام این نقش مغفول مانده بود؛ گرچه در مفاهیم و آموزه‌های قرآنی و اسلامی، از جمله در بیانات و سیره عملی امام علی(ع)، جایگاه بسیار بالایی برای مردم در نظر گرفته شده بود. در جهان اسلام از حکومت امویان و عباسیان به بعد عملاً مردم کنار گذاشته می‌شوند و حکومت‌ها شکل پادشاهی به خود می‌گیرند و در دوره عثمانی نیز این وضعیت ادامه می‌یابد و با ورود استعمار جایگاه مردم ضعیف‌تر از قبل می‌شود.
زنگنه اظهار کرد: در واقع در جهان اسلام اغلب حکومت‌ها، موروثی و خانوادگی شده بود که وابسته به استعمار قدیم مانند فرانسه، انگلیس، هلند و... بودند یا به استعمار جدید متکی بودند و بقیه نیز با اینکه پادشاهی نبودند، اما وابسته به بلوک شرق و شوروی بودند و به جای پادشاهان، نظامیان مسلط بر قدرت بودند. در اطراف ایران پیش از انقلاب، کشورهایی با حاکمیت خانوداده‌ها اداره می‌شدند و مردم هیچ نوع نقش و اثرگذاری نداشتند و تصور می‌شد که این حکومت‌ها نماد حکومت اسلامی هستند، اما امام خمینی(ره) تمام این الگوها را کنار گذاشتند و الگوی جدیدی مطرح کردند که حاکمیتی بر مبنای اسلام با اراده، خواست و رأی مردم بود و از همین جا جمهوریت و انتخابات به منزله روش اعمال اراده مردم مطرح شد.
این کارشناس مسائل جهان اسلام اظهار کرد: الگوی جدیدی که امام(ره) آن را مطرح کرد برای غربی‌ها حالتی گیج‌کننده ایجاد کرد، زیرا توقع داشتند اوضاع در ایران به مانند سایر کشورهای منطقه پیش برود و از طرفی کشورها و حکومت‌های منطقه نیز تغییر و تحولات در ایران را تهدیدی برای خود تلقی کردند و تشکیل حکومت مردمی در ایران را رقیبی برای آینده سیاسی خود می‌دیدند.
وی یادآور شد: در عین حال مردم این کشورها انقلاب اسلامی ایران را به منزله راه نجات و دریچه روشنایی که می‌تواند به آن‌ها جایگاه و نقشی بدهد ارزیابی کردند. این وضعیتی بود که با اعلام پیروزی انقلاب اسلامی، تشکیل جمهوری اسلامی، تدوین قانون اساسی و برگزاری رفراندوم و انتخابات شکل گرفت، زیرا اکثر کشورهای اطراف یا قانون اساسی نداشتند و اگر هم قانونی داشتند، بیشتر در جهت تحکیم سلطه خانواده حاکم بود و مسائلی مانند رفراندوم و انتخابات اساساً موضوعیتی در این کشورها نداشت.
آسیب قدرت‌های غربی از طرح ادبیات مردمسالاری دینی در دنیای اسلام
زنگنه ابراز کرد: تحولات رخ داده در ایران پس از انقلاب و ایفای نقش مردم در پیروزی انقلاب و تشکیل نظام پس از انقلاب، وضعیت و ادبیات جدیدی را بنیان نهاد و متفکران و اندیشمندان آثاری را بر مبنای این تحولات خلق کردند، جایگاه تصمیم‌گیری رو به تغییر نهاد و همان طور که امام(ره) بارها اعلام کردند میزان، رأی ملت شد و حکومت باید بر مبنای رأی و نظر مردم عمل می‌کرد.
این تحلیل‌گر مسائل غرب آسیا اظهار کرد: این وضعیت برای قدرت‌های غربی مشکلاتی ایجاد کرد، زیرا آن‌ها مایل بودند با حکومت‌هایی سروکار داشته باشند که با رأی مردم تغییر جهت پیدا نکند و صرفاً محافظ منافع آن‌ها باشد و بر این مبنا حکومت‌های وابسته غیر مردمی، حکومت مطلوب غربی‌ها بودند، لذا مردمسالاری دینی به منزله الگوی جدید مولود انقلاب اسلامی و امام(ره) رابطه وابستگی بین حاکمان وابسته و سلطه‌گران غربی را بر هم زد.
مردمی کردن مبارزه برای آزادی فلسطین؛ راهکار امام(ره) برای تولد محور مقاومت
زنگنه درباره نقش انقلاب اسلامی و استقلال داخلی برامده از آن در فراگیر کردن گفتمان مقاومت در جهان اسلام گفت: گفتمان مقاومت ناشی از نگرش عمیق حضرت امام(ره) به اقدامات تخریبی استعمارگران در منطقه و جهان اسلام بود. امام(ره) با قرائت و تبیین صحیح مسائل جهان اسلام، علت واقعی اختلافات و سلطه‌گری‌ها در منطقه را کاشته شدن رژیم صهیونیستی در منطقه دانستند و به این ترتیب سعی کردند شعور و آگاهی عمومی و توجه مسلمانان را به این نقطه مرکزی جلب کنند که غربی‌ها و استعمارگران با تأسیس رژیم صهیونیستی در قلب جهان اسلام می‌خواهند بین کشورهای اسلامی تفرقه ایجاد کنند و بر آن‌ها مسلط شوند و با اشغال قدس شریف و مناطق مقدس مسلمانان، مسیحیان و یهودیان، آن را به کانون خطر تبدیل کنند.
وی تصریح کرد: همزمان با تلاش غربی‌ها و صهیونیست‌ها مبنی بر به فراموشی سپردن موضوع فلسطین در جهان اسلام، امام(ره) این مسئله را احیا و زنده کرد و روحیه تازه‌ای در امت اسلامی ایجاد کرد و مسلمانان را به تغییر نگرش و حرکت جدید واداشت تا به جای تکیه بر کارهای فردی یا اعتماد به حیله‌گری حکومت‌ها در استفاده ابزاری از مفهوم فلسطین، به حرکات و جنبش‌های مردمی و اصیل روی بیاورند. امام(ره) با اتخاذ این راهبرد از مصادره شدن قضیه حساس و اساسی فلسطین جلوگیری کرد و آن را به متن جامعه و امت اسلامی برد.
زنگنه در پایان بیان کرد: وقتی خود مردم در صحنه باشند و دائماً در مقابل اقدامات توطئه‌آمیز و مخرب ایستادگی کنند دیگر جایی برای تداوم حیات تفرقه‌آمیز صهیونیست‌ها در منطقه باقی نخواهد ماند. بنابراین امام(ره) با مردمی‌کردن حرکات ضد صهیونیستی، نقش مهمی در شکل دادن به گفتمان و جبهه مقاومت و توسعه و فراگیر کردن آن ایفا کردند.
گفت‌وگو از مهدی مخبری
انتهای پیام
