پیش‌نیازهای قطع وابستگی به درآمدهای نفتی/ از مسرف‌ترین ملت‌ها هستیم
گروه اقتصاد ــ سفیر اسبق ایران در مکزیک اظهار کرد: کشورهای زیادی وسعت و منابع نفت و گاز و معادن ما را ندارند، اما با کار و تلاش، صرفه‌جویی، قناعت، انضباط اجتماعی و اقتصادی و تعصب در خرید کالاهای داخلی توانسته‌اند به پیشرفت‌های قابل توجهی دست پیدا کنند.
دولت آمریکا در روزهای اخیر اعلام کرده که معافیت خرید نفت ایران از سوی برخی کشورها به پایان رسیده و دیگر هیچ کشوری حق خرید نفت ایران را ندارد. در واقع میزان فروش نفت ایران باید به صفر برسد. این وضعیت منجر به بیم و امیدهایی در کشور شده و از یک طرف این نگرانی ایجاد شده که کاهش فروش نفت و درآمدهای ارزی حاصل از آن منجر به وخامت اوضاع اقتصادی و نارضایتی مردم می‌شود و از سوی دیگر برخی کارشناسان این وضعیت را فرصت مناسبی برای کاهش وابستگی به درآمدهای نفتی و مقاوم‌سازی اقتصاد می‌دانند، اما موضوع قابل بررسی این است که راهکار مناسب برای مقابله با وضعیت کنونی و اقداماتی که مردم و مسئولان باید انجام دهند چه مواردی را دربرمی‌گیرد؟ همچنین آیا اساساً اقتصاد ایران ظرفیت کاهش وابستگی به درآمدهای نفتی را در شرایط کنونی دارد؟
محمدحسن قدیری ابیانه، کارشناس عالی مدیریت استراتژیک و سفیر اسبق ایران در مکزیک، در گفت‌وگو با ایکنا، به بیان نکاتی درباره پیش‌بینی خود از آینده اقتصاد ایران بعد از اعلام آمریکا مبنی بر رفع معافیت خرید نفت ایران به وسیله برخی از کشورها و همچنین راهکارهای مواجهه مناسب با این اقدامات پرداخت و اظهار کرد: کشور ایران با توجه به تعدد همسایگان و نیاز کشورها به نفت همچنان خواهد توانست نفت صادر کند و قطعاً آمریکاییها نمی‌توانند میزان فروش نفت ایران را به صفر برسانند، اما تا به حال توانسته‌اند صادرات روزانه دو میلیون و سیصد هزار بشکه نفت در روز را به یک میلیون کاهش دهند و ایران را از صادرات یک میلیون و سیصد هزار بشکه در روز محروم کنند و این موضوع به اقتصاد ما، که وابسته به درآمدهای نفتی است، فشار وارد می‌کند
گرانی امروز ناشی از کاهش ارزش پول ملی است
وی ادامه داد: سال‌هاست که مقام معظم رهبری می‌فرمایند باید تلاش کنیم تا اقتصاد کشور را از وابستگی به نفت نجات دهیم اما تاکنون در این رابطه اهمال صورت گرفته و به همین دلیل تحریم‌ها باعث فشار مالی به ایران شده است. البته این فشار نمی‌تواند ایران را فلج کند اما تأثیر خود را در کاهش ارزش پول ملی گذاشته است.
قدیری‌ابیانه افزود: آنچه امروزه از آن با عنوان گرانی یاد می‌شود در حقیقت گرانی نیست، بلکه همان کاهش ارزش پول ملی است. سیاست استعمار درباره کشورهای نفت‌خیز این بوده که کشورهایی که ذخایر نفت و گاز دارند از یک اهرم قوی در روابط بین‌الملل برخوردارند و یکی از نقاط ضعف کشورهای مصرف‌کننده و نیازمند سوخت و نفت و گاز، از جمله کشورهای استعمارگر همین موضوع است.
تضعیف فرهنگ کار در جهان سوم از سوی استعمارگران
این کارشناس مدیریت استراتژیک یادآور شد: لذا کشورهای استعمارگر تلاش کردند این اهرم قدرت را از کشورهای نفتی در جهان سوم، چه در آسیا، چه در آفریقا و چه در آمریکای لاتین از دست آن ملت‌ها بگیرند و از آن علیه خودشان استفاده کنند. راهکار اجرای این سیاست هم این بوده که این کشورها، خودشان باید نیازمند فروش نفت باشند و اقتصاد آنها وابسته به درآمدهای نفتی باشد. برای این کار لازم بود جلوی تولید ثروت را در آن کشورها بگیرند و در این راستا باید فرهنگ کار را تضعیف می‌کردند.
وی بیان کرد: این سیاست به وسیله سردمداران فاسد کشورهای جهان سوم همانند آل سعود دنبال می‌شود، اما این یک بُعد از سیاست آنها بوده است. بُعد دوم این بوده که درآمدهای حاصل از صادرات نفت یا به عبارتی، پترودلارها در امور عمرانی و آبادانی هزینه نشود، بلکه در امور مصرفی و مستهلک‌شدنی از دست آنان خارج شود. لذا باید مردم را به مصرف‌گرایی سوق می‌دادند و برای اینکه این پول صرف تولید کالاهای مصرفی تولید خود آن کشورها نشود باید کاری می‌کردند که آنان کالاهای غربی را مصرف کنند.
گسترش مصرف‌گرایی در ایران
سفیر اسبق ایران در مکزیک افزود: از سوی دیگر برای اینکه کشورهای جهان سوم کالاهای غربی مصرف کنند باید انگیزه در ملت‌های آنان ایجاد می‌کردند. لذا از لحاظ فرهنگی کاری کردند تا در میان مردمان آن ملت‌های دارای درآمدهای نفتی، مصرف کالای خارجی تبدیل به نشانه تشخّص اجتماعی شود. این سیاست را در ایران هم کاملاً پیاده کردند و هنوز گرفتار چنین فرهنگی هستیم.
وی با اشاره به رواج مصرف‌گرایی در ایران ادامه داد: فرهنگ کار ما بسیار ضعیف است و جزو پرمصرف‌ترین ملت‌ها هستیم. همچنین مصرف کالای خارجی تا حدودی نشانه تشخص اجتماعی محسوب می‌شود. لذا قطعاً باید خلاف این سیاست‌ها عمل کنیم.
تحریم‌ها؛ فرصتی برای قطع وابستگی به درآمدهای نفتی
این کارشناس ارشد مدیریت استراتژیک به انتخاب شعارهای سال از سوی مقام معظم رهبری اشاره و بیان کرد: شعارهایی که رهبر انقلاب در سال‌های گذشته برای نامگذاری سال‌ها انتخاب کرده‌اند در راستای مقابله با همین سیاست‌ها بوده است. لذا امروزه وقتی که غربی‌ها مانع صادرات نفت ما می‌شوند، دچار مشکلات اقتصادی می‌شویم؛ در حالی که باید در موقعیتی می‌بودیم که آنها را تحریم می‌کردیم و می‌گفتیم نفت خود را به شما نمی‌فروشیم و آنها دچار مشکلات اقتصادی شوند.
قدیری‌ابیانه با اشاره به ضرورت قطع وابستگی به درآمدهای نفتی تأکید کرد: آمریکا با تحریم‌های نفت ایران در حال ایجاد شرایطی است که چاره‌ای غیر از قطع وابستگی به درآمدهای نفتی احساس نکنیم. معتقدم کاری که باید با همت مسئولان ایرانی انجام می‌شود، امروزه آمریکاییها بدانند در حال فراهم کردن شرایط آن هستند؛ با این تفاوت که اگر خودمان صادرات را قطع می‌کردیم و نمی‌توانستیم از درآمدهای نفتی استفاده کنیم و این اقدام منجر به مشکلاتی برای ما می‌شد، ممکن بود مردم، مسئولان را مقصر بدانند، اما امروزه مقصر کاهش صادرات نفت و مشکلات ناشی از آن را به حق از جانب آمریکا می‌دانند.
کاهش فروش نفت اقتصاد ایران را فلج نمی‌کند
سفیر اسبق ایران در مکزیک گفت: مطابق آنچه آقای نوبخت، رئیس سازمان برنامه و بودجه، گفته است، صادرات نفت ما در ماه گذشته به روزی یک میلیون بشکه در روز رسیده است. آقای جان بولتون، مشاور امنیت ملی کاخ سفید، هم گفته است که با این تحریم‌های اخیر توانسته‌اند ایران را از ده میلیارد دلار منابع درآمدی محروم کنند و می‌خواهند این وضعیت را گسترش دهند و فشارها افزایش یابد.
وی بیان کرد: ده میلیارد دلار معادل این است که به ازای هر ایرانی ماهانه حدود ده و نیم دلار یعنی 145 هزار تومان با دلار 14 هزار تومانی کم‌تر نفت فروخته‌ایم. در واقع این رقم حدود سه برابر یارانه نقدی است. این رقم منجر به فلج شدن مردم نمی‌شود و قطعاً راه حلی برای آن وجود دارد.
ساعات مفید کاری در ایران بسیار اندک است
وی ادامه داد: ساعت مفید کاری در ایران جزو پائین‌ترین‌ها در دنیا و تعطیلات ما جزو بالاترین‌هاست و در موارد مختلفی از پرمصرف‌ترین مردمان جهان هستیم. در صورت بهبود وضعیت اشتغال و به معنای دیگر افزایش ساعات مفید کاری، کاهش تعطیلات، رعایت الگوهای مصرف و پرهیز از اصراف، خیلی بیشتر از این ارقامی که بیان شد میتوانیم جبران کنیم و وضعیت اقتصادی کشور را بهبود ببخشیم.
قدیری‌ابیانه به اهمیت ترویج سبک مناسب زندگی اشاره کرد و افزود: باید فرهنگ کار، تلاش، تولید و همچنین فرهنگ صحیح مصرف و در حقیقت سبک مناسب اقتصادی و زندگی را در جامعه رواج دهیم. در این صورت حتی با قطع کامل صادرات نفت هم، ایرانیان وضعیت بهتری در مقایسه با قبل از تحریم هم خواهند داشت.
لوازم قطع وابستگی به درآمدهای نفتی
این کارشناس مدیریت استراتژیک در پاسخ به این پرسش که آیا قطع وابستگی به درآمدهای نفتی در شرایط کنونی امکان‌پذیر است؟ یادآور شد: کشورهای زیادی هستند که نه وسعت ما، نه منابع نفت و گاز ما و نه معادن ما را دارا هستند، اما با کار و تلاش خود از یک طرف، صرفه‌جویی، رعایت قناعت و همچنین رعایت انضباط اجتماعی و اقتصادی و تعصب در خرید کالاهای کشور خودشان توانسته‌اند به پیشرفت‌های مناسبی دست پیدا کنند.
وی بیان کرد: کشور ما از نظر وسعت، بزرگ‌تر از مجموع وسعت کشورها انگلستان، فرانسه، آلمان، ایتالیا و اسپانیاست. منابع طبیعی، مرزهای طولانی در شمال و جنوب، ذخایر عظیم نفت و گاز، معادن گسترده، تنوع در تولیدات کشاورزی، موقعیت تاریخی ایران و آثار تاریخی آن، جمعیت بیش از 80 میلیون نفری و وجود نظام اسلامی، زمینه‌هایی هستند که پیشرفت کشور را در همه ابعاد ممکن می‌کند.
اقتصاد ایران نباید به منابع خدادادی وابسته باشد
سفیر اسبق ایران در مکزیک افزود: البته شرط تحقق پیشرفت این است که از این منابع به خوبی استفاده کنیم و مسئولان و همه مردم در مسیر صحیح حرکت کنند. بیشترین تحریم‌ها را درباره برنامه موشکی داشتیم اما کسی همانند شهید تهرانی‌مقدم معتقد بود که «فقط افراد ضعیف در حد امکانات کار می‌کنند» با کار و تلاش خود توانستند ایران را به یک قدرت بزرگ موشکی تبدیل کنند.
وی ادامه داد: اگر کار، همت و تلاش در هر بخشی دیگری مشاهده شود، پیشرفت در آنجا قطعی خواهد بود. بنابراین نه تنها میتوانیم از وابستگی به نفت نجات پیدا کنیم، بلکه باید این کار را انجام دهیم. البته وابسته نبودن به نفت به معنای استفاده نکردن از آن نیست. اقتصاد کشور نمی‌تواند متکی به منابع خدادادی باشد، بلکه باید به کار و تلاش وابسته باشد.
این کارشناس ارشد مدیریت استراتژیک در پایان بیان کرد: کشورهایی که از این میزان نفت برای صادرات برخوردار نیستند و حتی برای نیازهای داخلی هم محتاج واردات هستند، با کار و تلاش به وضعیت مناسبی رسیده‌اند. بنابراین چنین چیزی شدنی است و به همت والای همه مردم و مسئولان نیاز دارد.
انتهای پیام
