چگونه نماز کمک‌حال انسان می‌شود

توصیه قرآن کریم در سختی‌ها به مؤمنان این است که از صبر و نماز کمک بگیرند. گویی در نماز انسان ستون‌های لازم را برای استقامت در سختی‌های زندگی پیدا می‌کند.
سوره حمد با آیات درخشان و سرنوشت‌ساز، سوره توحید با جملات بی‌نظیر، ذکرهای رکوع و سجده که از لذت‌بخش‌ترین ذکرها برای مؤمن است، هر کدا به تنهایی شاهراهی در زندگی انسان می‌گشایند که هیچ چیز نمی‌تواند جایگزین آن باشد. 
یکی از راهگشاترین آیات قرآن آیه 153 سوره بقره است: خداوند به اهل ایمان فرمود: «يَا أَيُّهَا الَّذِينَ آمَنُوا اسْتَعِينُوا بِالصَّبْرِ وَالصَّلَاةِ إِنَّ اللَّهَ مَعَ الصَّابِرِينَ»: اى كسانى كه ايمان آورده‏‌ايد از شكيبايى و نماز يارى جوييد زيرا خدا با شكيبايان است.

سیدعلی صافی، مدرس دانشکده اصول‌الدین دزفول، در گفت‌وگو با ایکنا از خوزستان، درباره این آیه و چگونگی کمک گرفتن از نماز گفت: بحث استعانت از نماز به فقر ذاتی انسان برمی‌گردد. وقتی به قرآن نگاه می‌کنیم می‌بینیم انسان موجودی است که از خود هیچ ندارد: «يَا أَيُّهَا النَّاسُ أَنْتُمُ الْفُقَرَاءُ إِلَى اللَّهِ»(فاطر، 15). وقتی انسان فقر ذاتی دارد به طور طبیعی نیاز به کمک گرفتن و استعانت دارد.

وی با اشاره به موضوع استعانت در قرآن کریم، ادامه داد: در سوره حمد که شبانه روز 10 بار در نمازهای خود می‌خوانیم، استعانت ذکر شد است: «إیاکِ نعبُدُ و إیاکَ نَستَعین»؛ تنها تو را می‌پرستیم و تنها از تو یاری می‌جوییم. در جای دیگر نیز خداوند می‌فرماید: «از نماز و صبر یاری بگیرید». همه این‌ها زیرمجموعه یاری گرفتن از پروردگار است. انسان کمال‌جو که برای رسیدن به ظرفیت‌های عظیمی که خداوند در وجود او قرار داده و استفاده از آنها برای نیل به قله‌های کمال، به طور طبیعی ابزاری را برای یاری گرفتن از خداوند نیاز دارد که از جمله این ابزار نماز است.

 نماز؛ حلقه اتصال انسان کمال‌جو به خداوند
این مدرس دانشگاه با بیان اینکه نماز حلقه اتصال انسان کمال‌جو به خداوند است، افزود: نماز ذخیره وجودی آدمی را به دریای بیکران عظمت الهی متصل می‌کند؛ لذا انسان رنگ الهی می‌گیرد. به تعبیر مولوی: «قطره دریاست اگر با دریاست / ورنه او قطره و دریا دریاست.» اگر انسان جدای از خداوند باشد یا مسیر استعانت او جدای از مسیری باشد که خداوند تعیین کرده، انسان رو به افول خواهد رفت.

صافی اظهار کرد: انسان از یک طرف با استعانت از نماز وجودش گسترش پیدا می‌کند و از طرفی رنج‌ها و تنگناهایی که در ابتدا برای او پررنگ جلوه می‌کرد، در نظرش کوچک می‌شود؛ چون به عظمتی متصل شده است که این مشکلات برابر آنها کوچک جلوه می‌کند؛ از همین رو برای عبور از تنگناها قدرت پیدا می‌کند. 

مدرس دانشکده اصول دین دزفول گفت: یکی از مصادیق استعانت از نماز، این است که انسان وجود خود را در نماز گسترش دهد. انسان باید نماز را یک حلقه وصل برای رسیدن به اهداف خود بداند. امام علی(ع) در خطبه 199 نهج‌البلاغه فرمودند: «تَعَاهَدُوا أَمْرَ الصَّلَاةِ وَ حَافِظُوا عَلَيْهَا وَ اسْتَكْثِرُوا مِنْهَا وَ تَقَرَّبُوا بِهَا» انسان باید نماز خواندن را به عنوان یک تکلیف برعهده بگیرد و بر آن محافظت کند. بعد فرمودند زیاد نماز بخوانید و به وسیله نماز به خداوند تقرب پیدا کنید.

استعانت از نماز
وی ادامه داد: گسترش نماز معنی‌اش این است که انسان همیشه خود را در محضر پروردگار می‌بیند. نماز خوب پشتوانه مستحکمی است که به عنوان یک ذخیره همیشه انسان با خود همراه دارد.

صافی در ادامه گفت: نکته دیگر این است که انسان به وسیله استعانت‌جویی از نماز بر معضلات و مشکلات غلبه پیدا می‌کند. به همین جهت در روایات کم نداریم که اگر انسان دچار مشکل شد وضویی بگیرد و دو رکعت نماز بخواند. یا اگر با شداید مواجه شد، اگر این سختی‌ها بخواهد توان انسان را به فرسایش بکشاند، انسان با نماز ظرفیتی پیدا می‌کند که برابر این سختی‌ها صبوری بورزد. حتی در مسائل علمی ما بزرگانی داشتیم که وقتی با مشکل علمی مواجه شدند، به نماز پناه آوردند و گره از کار خود گشودند.

نماز صبرآفرین است
این مدرس دانشگاه گفت: نماز صبرآفرین است و برای انسان برابر فشارهایی که ممکن است او را از ادامه مسیر باز دارد حصار مستحکمی ایجاد می‌کند. درباره حضرت امیرمؤمنان علی(ع) روایت داریم که در هنگام شهادت حضرت زهرا(س) از نماز مدد می‌گیرند. درباره ابن‌عباس نیز در تاریخ می‌خوانیم که در یکی از سفرها به او خبر رسید که برادرش وفات کرده است، او به جای دوری رفت و یک نماز طولانی اقامه کرد. این سنت الهی است که اتصال به خداوند از طریق نماز و دیگر عبادات، برای انسان آرامش به دنبال دارد. نماز در سختی‌ها و رنج‌ها گره‌گشا و صبرآفرین است.

انتهای پیام