عضو فرهنگستان علوم اسلامی بیان کرد:
«نهاد علم تمدن‌ساز»؛ مهمترین خلا موجود در تمدن‌سازی اسلامی
گروه معارف ــ عضو فرهنگستان علوم اسلامی بیان کرد: یکی از خلأهای جدی ما در حوزه تمدن‌پژوهی این است که ما یک «نهاد علم تمدن‌ساز» نداریم یعنی نهادی که همه فعالیت‌های پژوهشی به صورت منسجم در آن منعکس شود.
به گزارش ایکنا، حجت‌الاسلام والمسلمین مصطفی جمالی، عضو هیئت علمی فرهنگستان علوم اسلامی 14 آبان ماه در پنجمین نشست از سلسه نشست‌های تمدنانه با رویکرد «تحقق تمدن نوین اسلامی»، در مدرسه تمدن نوین اسلامی (متنا) گفت: همان طور که رهبر معظم انقلاب در بیانیه گام دوم فرمودند، حوزه تمدن‌سازی از هدف‌های مهم انقلاب از همان ابتدا انقلاب بود و در ادامه نیز خودسازی، جامعه‌پردازی و تمدن‌سازی از رویکردهایی است که در همه حرکت‌های انقلاب اسلامی باید مدنظر قرار بگیرد.جمالی تصریح کرد: بنابراین خیلی مهم است که ما در این مقیاس، کارهای و پژوهش‌های خودمان را تنظیم کنیم و کار جدی انجام دهیم.
عضو هیئت علمی فرهنگستان علوم اسلامی اظهار کرد: البته یکی از خلأهای جدی ما در حوزه تمدن‌پژوهی این است که ما یک «نهاد علم تمدن‌ساز» نداریم یعنی نهادی که همه فعالیت‌های پژوهشی به صورت منسجم در آن منعکس شود تا بتوانیم از همه ظرفیت‌های پژوهشی جامعه خودمان در مسیر تمدن‌سازی استفاده کنیم.
جمالی تصریح کرد: باید تمدن بین همه فعالیت‌های ما پیوند ایجاد کند، تمدن مثل آن نخ تسبیح است، تمدن در همه حوزه‌های فعالیت‌های روحی ما، ذهنی ما، رفتاری ما، در کار پژوهشی ما، کار جهادی ما، همه فعالیت‌های اجتماعی در جامعه ما تمدن آن نخ تسبیح است اگر آن نخ تسبیح رها بشود همه با همدیگر هم‌خوانی ندارند.
استاد حوزه علیه بیان کرد: برای اینکه بحث تمدن به درستی درک شود، لازم است مباحثی مانند اربعین و یا حوادث دیگری که در جهان اسلام رخ می‌دهد، مثل عاشورا، غدیر، بعثت و.... را در طرح جامعی، طراحی و جایگاه هر حادثه را در هدایت کل عالم خوب بتوانیم تحلیل کنیم.
وی اضافه کرد: برای این کار، نیاز به «فلسفه تاریخ شیعه» مبتنی بر روایات اهل بیت است؛ یک فلسفه تاریخی بر مدار، به تعبیر مقام معظم رهبری انسان 250 ساله که به اعتقاد ما انسانی است که محور هدایت کل عالم و همه عوالم دیگر را دارند. البته این انسان 250 ساله بر مدار حادثه عاشورا عالم را هدایت می‌کند و حادثه عاشورا از یک نقطه کانونی برخوردار هست که اربعین از ادامه این حادثه عاشورا هست.
جمالی اظهار کرد: عناصر تمدنی، یک موهبت‌های الهی هستند که منشأ آن هم، خود اراده ولی خداست، خود اراده امام معصوم هست، آنها برای اینکه عالم را هدایت کنند حوادثی را در عالم رقم می‌زنند.
وی اضافه کرد: چون اهل بیت علاوه بر ولایت تکوینی، ولایت تاریخی هم دارند یعنی همه تاریخ را این انسان 250 ساله هدایت می‌کند مثلا اربعین که دارد قلوب را به یک سمت منعطف می‌کند و یک حرکتی را در عالم ایجاد می‌کند حتماً منشأ الهی دارد، یک امداد الهی هست و یقیناً دست امام معصوم (ع) در تحقق این حوادث دخیل است.
وی بیان کرد: در عرصه تمدنی، ما دنبال تحقق تمدن هستیم، این غیر از این بحث‌های نظری و روش‌های نظری هست یعنی برای تمدن‌سازی حتماً باید عناصر و عینیت‌های تمدنی رقم بخورد تا امکان آن تمدن رخ بدهد.
عینیت‌های تمدنی با امداد معصومان(ع)
وی گفت: من احساس می‌کنم این نظام تفکر ما، نظام اندیشه‌ای ما باید حول این عینیت‌های تمدنی شکل بگیرد، عینیت‌های تمدنی که خودش با امداد امام معصوم شکل می‌گیرد مثلا اربعین دارد یک قدرت و پتانسیل را در عالم و جهان اسلام آزاد می‌کند که واقعاً پایه‌های اساسی تمدن اسلامی را ایجاد کرده است.
حجت‌الاسلام و المسلمین جمالی با بیان اینکه من احساس می‌کنم هر تمدنی، به تعبیر رهبری یک بُعد زیرساختی و یک بعد اصلی دارد که سبک زندگی است گفت: بعد زیرساختی آن نظام گرایش‌ها و تمایلات و زیباشناسی هست که در یک تمدنی رخ می‌دهد. یعنی یک تمدن با تغییر در آن دلداده‌ها یا قلوب یک حوزه تمدنی رخ می‌دهد. در دنیای غرب نیز این زمینه جایگاه هنر خیلی مهم است و لذا می‌آید تمایلات و گرایش‌ها را عوض می‌کنند و سپس مبتنی بر این تمایلات بُعد عقلانیت شکل می‌گیرد.
وی افزود: به نظر من آن کاری که پیامبر اکرم در حوزه تمدن‌سازی امت‌سازی دنبالش بودند نیاز به یک نقطه کانونی داشت اینکه حرارتی که در قلوب شیعه و در قلوب مسلمان‌ها و بشریت ایجاد بکند تا این تحول روحی و قلبی ایجاد بشود، اینکه می‌گویند: «اِنَّ لِقَتْلِ الْحُسَیْنِ علیه السّلام حَرارَةً فى قُلُوبِ الْمُؤ منینَ لا تَبْرُدُ اَبَداً» دلیلش بر این هست که امام حسین دارد فطرت انسان‌ها را قلوب انسان‌ها را تصرف می‌کند.
نقش اربعین و عاشورا
وی تصریح کرد: بنابراین لازم است در مورد نقش اربعین و نقش عاشورا در این تحول روحی و قلبی که در جامعه ایجاد می‌کند، بحث اساسی شود؛ خیلی باید روی این بحث کرد که چطور عاشورا دارد این محبت را در همه قلوب می‌کارد و انسان‌های با محبت به دنیای امروز شکل می‌دهد.
عضو هیئت علمی فرهنگستان علوم به ظرفیت‌های ملی، منطقه‌ای، جهانی اربعین اشاره کرد و گفت: در نگاه ملی و در حوزه فرهنگ عمومی اولاً فرهنگ اربعین، می‌تواند فرهنگ ایثار را در جامعه ما نهادینه بکند پس یکی از ظرفیت‌های اربعین، فرهنگ ایثار است.
وی تصریح کرد: یکی دیگر از ظرفیت‌های اربعین این است که افراد مختلف را با تکثر فرهنگی کنار هم جمع می‌کند یعنی آدم‌ها با خلق‌های مختلف، با روحیات مختلف، حتی با قومیت‌های مختلف، با ادیان مختلف، با مذاهب مختلف در اربعین کنار هم جمع می‌شوند.
وی گفت: علاوه بر اینها به نظرم اربعین ظرفیت این را دارد که از آن الگو‌برداری کنیم و آن را در حوزه‌های مختلف سیاسی فرهنگی و اقتصادی‌مان تعمیم دهیم و حتی یک الگوی مدیریت جدیدی را طراحی کنیم که شیفتگان خدمت باشند نه شیفتگان قدرت.
حجت الاسلام و المسلمین جمالی، ظرفیت دیگر اربعین را، «وحدت تمدنی» دانست که قومیت‌گرایی را در خود هضم کرده است و بیان کرد: بحث امت‌سازی حول اربعین ظرفیت دیگری است که باید بر روی آن فکر اساسی شود. یعنی یکی از ظرفیت‌های مهم در سطح جهان اسلام که این اختلافات عرب و عجم، شیعه و سنی همه اینها با اربعین رنگ می‌بازد.
وی در پایان افزود: در سطح جهانی هم به نظر یک اسلام جدیدی توسط اربعین مطرح می‌شود، اسلام مبتنی بر کرامت که غیر از اسلام داعشی و اسلام آمریکایی هست. یک نمونه‌ای از سبک زندگی مؤمنانه در جهان امروز در حال مطرح شدن است.
انتهای پیام 
