فقط با نظر ولی‌فقیه می‌توان در جنگل‌ها تصرف کرد/ پیامبر(ص) در جنگ هم اجازه قطع درخت نمی‌دادند

حجت‌‌الاسلام سیدعلی حسینی، عضو هیئت علمی دانشگاه امام صادق(ع) و پژوهشگر محیط زیست، در گفت‌وگو با ایکنا؛ در پاسخ به این پرسش که از منظر اسلام قطع درختان و تخریب جنگل‌ها چه حکمی دارد؟ گفت: اجمالاً قطع درختان و تخریب جنگل‌ها حرام و گناه بزرگی است.

وی با اشاره به آیه 205 سوره بقره که می‌فرماید: «وَإِذَا تَوَلَّى سَعَى فِي الْأَرْضِ لِيُفْسِدَ فِيهَا وَيُهْلِكَ الْحَرْثَ وَالنَّسْلَ وَاللَّهُ لَا يُحِبُّ الْفَسَادَ؛ و چون برگردد [يا رياستى يابد] كوشش مى‌كند كه در زمين فساد نمايد و كشت و نسل را نابود سازد و خداوند تباهكارى را دوست ندارد» گفت: در قرآن کریم قطع درختان نوعی فساد فی الارض شمرده شده و نابودی جنگل‌ها و مراتع یکی از مصادیق فساد فی‌الارض است و کسی که دست به این عمل بزند از مصادیق مفسد فی الارض است.

این محقق و پژوهشگر حوزه محیط زیست در اسلام که هم‌اینک در هسته محیط زیست دانشگاه امام صادق(ع) مشغول پژوهش است، اضافه کرد: مرحوم علامه طباطبایی در تفسیر المیزان می‌فرمایند وقتی گیاهان از بین رفتند، نسل انسان و حیوانات نیز از بین خواهد‌ رفت چرا که انسان و حیوان از گیاه تغذیه می‌کنند. این آیه بسیار لطیف، ظریف و در عین حال جامع این مسئله را بیان کرده و در پایان آیه نیز تأکید شده است که خداوند متعال فساد را دوست ندارد.

نویسنده کتاب «گیاهان و زندگی در اندیشه دینی» تصریح کرد: علاوه بر آیات قرآن، روایت‌های زیادی نیز در خصوص حفظ محیط زیست و نهی قطع درختان وجود دارد. در آداب جنگ با دشمنان آورده شده است که وقتی حضرت رسول(ص) می‌خواستند جنگ کنند رزمندگان اسلام را در مسجد جمع و دستورالعمل‌هایی به آنها ارائه می‌کردند. یکی از این دستورالعمل‌ها این بود که در جنگ، کودکان، پیرمردها و زنان را نکشید، درختان را قطع نکنید، مزارع را نسوزانید و نخل‌ها را غرق نکنید. یعنی رسول خدا(ص) حتی در جنگ‌ها اجازه نمی‌دادند درختان قطع شوند.

وی با اشاره به اینکه بسیاری از اقدامات که در زمان صلح جایز نیست، در زمان جنگ جایز است مانند کشتن انسان‌ها و ...، گفت: با این حال قطع درختان از منظر اسلام در زمان جنگ جایز نیست. از سوی دیگر جنگل‌ها جزء انفال است و در زمان حضور امام(ع) باید با نظر امام در آنها تصرف شود و در زمان غیبت نیز فقط با نظر ولی‌فقیه می‌توان در جنگل‌ها تصرف کرد.

حجت‌الاسلام حسینی با اشاره به اینکه برای وی واضح و روشن نیست که مسئولان چگونه می‌خواهند آب خزر و دریای عمان را منتقل کنند، گفت: این اقدام به لحاظ فنی کار بسیار مشکلی است. از سوی دیگر نمک دریا را می‌خواهند چه کنند و چگونه می‌خواهند مانع وارد آمدن جراحات و ضربات زیست محیطی به دریاچه خزر شوند؟  

وی بیان کرد: به طور کلی خداوند متعال از ما خواسته است زمین را آباد و سرسبز کنیم. در نامه بسیار مهم امیرالمؤمنین(ع) به مالک اشتر نیز که امام دستورالعمل نحوه حکومت را بیان فرموده‌اند، عنوان نامه را آبادانی زمین و گرفتن خراج گذاشته و در متن نامه توضیح داده‌اند که خراج گرفتن از مردم نیز برای این است که زمین را آباد کنیم.

حجت‌الاسلام حسینی با تأکید بر اینکه فقط اگر انتقال آب خزر به سمنان باعث آبادانی زمین شود، کار خوبی است، گفت: خدایی که ما را از این زمین آفریده و در دامن آن رشد کرده‌ایم  و درهمین‌ جا هم می‌میریم، از مردم خواسته این زمین را آباد کنند. اگر انتقال آب به آبادانی و سرسبزی زمین بینجامد کار خوبی است. البته باید مضرات آن را هم در نظر بگیریم.