کاربرد نماد طلا در سرمایه‌گذاری بیمه زندگی بدون ربا

به گزارش ایکنا، این شماره از فصلنامه «اقتصاد اسلامی» حاوی مقالاتی با عناوین «رهیافت نشانه‌شناختی به توسعه در اقتصاد اسلامی، با تأکید بر دیدگاه‌های شهید مطهری و شهید صدر»، به قلم فرشاد مؤمنی، امیر خادم‌علیزاده، حمید پاداش و رامینه سلیمانزاده، «کارکردهای مبانی هستی‌شناسی تعیین اهداف پیشرفت اقتصادی از منظر رهبر معظم انقلاب اسلامی»، نوشته مجتبی غفاری، «ارزیابی وضعیت اجرای اقتصاد مقاومتی (دوره 1390-1396) نوشته وحید شقاقی شهری«نقش سازوکارهای اعمال قرارداد در تمایز میان نظام تأمین مالی اسلامی و متعارف»، به قلم اسدالله فرزین‌وش، حسن سبحانی، سیدفرشاد فاطمی‌اردستانی و بهزاد بابازاده‌خراسانی و «میزان کامیابی شبکۀ بانکی کشور در تحقق اهداف نظام اقتصادی اسلام» نوشته محمدرضا مهربان‌پور، سیدعباس موسویان و محمدرسول حشمتی است.

«شاخص‌های اقتصادی پیشرفت و تعالی شهری با تأکید بر الگوی اسلامی ایرانی»، به قلم بنت‌الهدی یزدان‌بخش و جمال محمدی، «دین‌داری اسلامی و ترجیحات زمانی فردی، یک مطالعه آزمایشگاهی»، نوشته محمدامین زندی، عباس شاکری، امرالله امینی و سیدمحمدرضا سیدنورانی، «بررسی فقهی – اقتصادی کسب درآمد از طریق بازاریابی شبکه‌ای» به قلم مهدی خطیبی و «کاربرد نماد طلا در سرمایه‌گذاری بیمه زندگی بدون ربا» به قلم مانی موتمنی و هدی زبیری، دیگر مقالات این شماره هستند.

در بخشی از مقاله «کاربرد نماد طلا در سرمایه‌گذاری بیمه زندگی بدون ربا» آمده است: نفوذ بیمه‌های زندگی در ایران نسبت به نرخ متوسط جهانی بسیار پایین است. تورم مزمن و افت شدید ارزش پول ملی از دلایل مهم عدم موفقیت بیمه‌های زندگی در ایران است. این پژوهش ضمن بررسی قراردادهای جاری بیمه زندگی به این مسئله می‌پردازد که آیا ابزارهای مالی غیرپولی نظیر نماد طلا می‌تواند ضمن پوشش تورم، شبهات فقهی چنین قراردادی را برطرف سازد؟ به این منظور فرض شده است که بیمه‌گر، پس‌انداز ماهانه بیمه‌گزاران را به خرید نماد طلا اختصاص دهد و در پایان قرارداد، کل طلای خریداری‌شده بیمه‌گزاران را (بدون اضافه نمودن سود) به آنها بازگرداند.
در پردازش داده‌ها از قیمت سکه تمام بهار طرح جدید به عنوان نماینده قیمت نماد طلا استفاده شده است. با به‌کارگیری روش ARDL مشخص شده است که قیمت سکه طلا می‌تواند در بلندمدت بر تورم غلبه نماید؛ درحالی‌که قراردادهای پولی فاقد چنین قابلیتی هستند.

در بخش دیگری از مقاله می‌خوانیم: كاركرد بیمه‌های زندگی، ایجاد اطمینان نسبت به شرایط مالی در آینده است. با وجود عملكرد صحیح بیمه‌های زندگی، نقدینگی مازاد خانوارها به‌صورت نظام‌مند جمع‌آوری می‌شود و از آن طریق تجهیز منابع سرمایه‌ای صورت می‌گیرد. این فرایند از یكسو موجب بهبود شرایط تولید و افزایش اشتغال در كشور می‌شود و از سوی دیگر مانع از جابه‌جایی نقدینگی در سفته‌بازی و ایجاد حباب‌های قیمتی می‌گردد. در صورتی كه مردم از بیمه‌های زندگی استقبال نكنند، نگرانی خود نسبت به آینده را از طریق سفته‌بازی كالا یا دارایی‌های بادوام برطرف می‌سازند. تجربیات اقتصاد ایران در زمینه بازار ارز، طلا، زمین، مسكن و خودرو مؤید این موضوع است.

در بخش نتیجه‌گیری این مقاله آمده است: برخی از فقها معتقدند كه قراردادهای بیمه زندگی (عمر) ربوی است؛ زیرا بیمه‌گر بیش از پولی كه بیمه‌گزار پرداخته است را مدتی بعد به وی بازمی‌گرداند. همچنین این اشكال مطرح شده است كه چون در بیمه زندگی بخشی از سود حاصل از فعالیت با پول بیمه‌گزار به وی بازگردانده می‌شود، قرارداد به منزله مضاربه است؛ درحالیكه فاقد شرایط آن است؛ زیرا در مضاربه الزم است كه آنچه پرداخت می‌شود طلا یا نقره باشد.

مزیت نخست بیمه زندگی بر پایه طلا این است كه هر دو مشكل فقهی فوق در آنها رفع می‌گردد؛ چراكه مبلغ اندوخته طلا در پایان دوره قرارداد برابر با همان مقدار طلایی است كه بیمه‌گزار طی دوره و به صورت تدریجی پرداخت نموده است. در این پژوهش نشان داده شده است كه اگر در قراردادهای بیمه زندگی مقدار اندوخته بازگردانده شده دقیقاً معادل مجموع پرداختی بیمه‌گذار باشد، سود بیمه‌گذار از قراردادهای با نرخ سود ثابت بیشتر خواهد بود. در قراردادهایی كه شاخص ارزش در آنها طلا باشد، تنها كافی است كه اصل سرمایه توسط بیمه‌گر تضمین گردد. در تحلیل مشابهی برای صندوق‌های بازنشستگی، نشان داده‌اند كه این امر فاقد اشكالات شرعی است.

برای مشاهده متن کامل این مقاله اینجا و برای مشاهده کلیه مقالات این شماره از فصلنامه «اقتصاد اسلامی» اینجا کلیک کنید.