لازمه همراه‌سازی مردم، فهم اجتماعی مسئولان از بحران کروناست

یکی از مسائلی که در شرایط بحران می‌تواند هر جامعه و حکومتی را به سلامت از آن وضعیت عبور دهد همراهی مردم با تصمیمات دولت است که این امر هم به واسطه اعتماد بالای مردم به دولت و مجموعه نهادهای حاکمیت رخ می‌دهد.

همچنین، نوع تصمیمات دولت و ناهماهنگی‌های درونی در دوره بحران کرونا می‌تواند به کاهش اعتماد مردم به مجموعه تصمیمات مسئولان ذی‌ربط بینجامد که نتیجه آن کاهش میزان همراهی مردم با تصمیمات اتخاذ شده و در نهایت طولانی شدن روند مقابله با این ویروس است.

عبدالله ناصری، کارشناس مسائل سیاسی، در گفت‌وگو با خبرنگار ایکنا، در پاسخ به این سؤال که در بحث مدیریت کرونا طی روزهای اخیر، بعد از تعطیلات عید، بر بی‌توجهی و عدم همراهی مردم با دستورات ابلاغی دولت و ستاد ملی تأکید می‌شود و آیا این امر به واسطه اعتماد کم مردم به تصمیمات دولت است یا نتیجه ناهماهنگی درونی در بخش‌های دولت، گفت: اولین مشکل حکومت این بود که گمان کرد این بلا امری پزشکی و درمانی است، در صورتی که امری اجتماعی محسوب می‌شود و تصمیم‌گیری و ابلاغ رأی امر اجتماعی قبل از هر چیز نیازمند مفاهمه  و لازمه آن نیز اعتماد است.

بیشتر بخوانید:

• ضعف هماهنگی و عدم قاطعیت؛ مشکل اصلی دولت در مدیریت کرونا / مجلس دهم در حوزه نظارت از ابتدا ضعیف بود
• استراتژی پیشبرد همزمان «جان» و «نان»؛ زیر پا گذاشتن اخلاق و نماد ناکارآمدی دولت

وی افزود: چون اعتماد مردم به حکومت، نه فقط دولت، کم شده، اصلاً وقتی برای فهم وصایای حکومت نمی‌گذارند و آن زمان خروجی مسئله‌ای که فهم نشده، ناروشن است یا به‌هم‌ریخته؛ البته به‌هم‌ریختگی و شلختگی دولت و شخص رئیس‌جمهور در آن موضوع، اول از همه بی‌اعتمادی را تقویت می‌کند. 

اعتماد، اصلی اولیه در کنترل بحران اجتماعی

ناصری اظهار کرد: برای کنترل بحران اجتماعی، اعتماد اصل است و سرمایه اجتماعی بدون نگاه حکومت به عقب شکل نمی‌گیرد. البته اتفاقاتی در گذشته رخ داده که سرمایه اجتماعی را سوزانده است.

این کارشناس مسائل سیاسی درباره اتخاذ استراتژی پیشبرد همزمان اقتصاد و حفظ سلامت یا به تعبیری «جان» و «نان» از سوی دولت و ریشه‌های اصلی دنبال کردن چنین راهبردی از سوی دولت و همتراز بودن این دو مقوله و منطقی بودن چنین راهبردی گفت: واقعاً این دو هم‌تراز است؛ تا نان نباشد جانی نیست و بالعکس. حکومت، دولت و نهادهای بالادستی به اعتبار «کلمه الحق یراد بها الباطل» سعی دارد فهم نادرستی داشته باشد و آن را القا کند.

تأمین سلامت و اقتصاد در دوره کرونا برعهده دولت است

وی ابراز کرد: هم‌ترازی یعنی هر دو مقوله بر دوش دولت و حکومت است. به عبارت دیگر دولت باید در این زمان هم جان و سلامتی مردم را تأمین و هم تمام بار اقتصاد را بدون اتکا به مردم حمل کند، یعنی نباید در این دوره مالیات بگیرد و در عین حال معاش مردم را تأمین کند. اگر هم پول ندارد و دچار کمبود منابع است، باید از طریق تعاملات جهانی کسب پول کند، ساختار را اصلاح کند و بودجه را تغییر دهد.

ناصری بیان کرد: در واقع هم‌تراز کردن این دو به این معنا علمی است. البته مأموریت حکومت و جامعه در دوران شیوع کرونا تغییر می‌کند و در این وضعیت حکومت بیشتر تأمین‌کننده است و جامعه مصرف‌کننده.

این کارشناس مسائل سیاسی درباره اهمیت توجه به نقش گروه‌های مردمی و خیرخواهانه و اینکه آیا دولت توانست در این دوره بحرانی از ظرفیت‌ نهادهای مردمی در رصد شرایط اقتصادی و کمک‌رسانی و فهم بهتر وضعیت واقعی جامعه استفاده کند تا تصمیم‌گیری‌ها به واقعیت‌های جامعه نزدیک‌تر باشد، اظهار کرد: متأسفانه دولت به دلیل همان بی‌اعتمادی موجود از این نظر موفق نبود. هرچه دوقطبی حاکمیت ـ جامعه مدنی عمیق‌تر و متصلب‌تر باشد ـ که در حال حاضر این‌گونه است ـ سازمان‌های مردم‌نهاد از دولت و حاکمیت بیشتر فاصله می‌گیرند؛ یعنی این ظرفیت اجتماعی برای خودش کار می‌کند. البته این نگرانی نیز وجود دارد که مردم این‌بار برخلاف گذشته  گوش‌شان را بگیرند و چشم‌شان را ببندند و کمک نکنند.

مهدی مخبری