مشاوره‌های مجازی ساماندهی می‌شود / لزوم توجه به اعتیاد‌های رفتاری در دو گروه بازی رایانه‌ای و فضای مجازی

به گزارش خبرنگار ایکنا؛ بهزاد وحیدنیا، معاون مشاوره و امور روانشناختی سازمان بهزیستی کشور صبح امروز چهارشنبه، ۲۶ شهریورماه، در نشستی خبری که به صورت ویدئوکنفرانس برگزار شد، با اشاره به اینکه سازمان بهزیستی سالانه ۲ میلیون و ۸۰۰ مورد مشاوره حضوری و غیرحضوری را در کشور پشتیبانی می‌کند که به دو بخش مشکلات و اختلالات مجزا شده‌اند، اظهار کرد: در حوزه مشکلات، بیشترین مشکلات معطوف به خانواده است و در حوزه اختلالات، اختلالات اضطرابی بیشترین میزان را به خود اختصاص داده‌ است.

وی با اشاره به صدای مشاور این سازمان به شماره ۱۴۸۰ گفت: از مجموع تماس‌های گرفته شده با سامانه ۱۴۸۰ حدود ۱۴ درصد تماس‌ها مربوط به اختلالات و ۸۶ درصد مربوط به مشکلات است که بیشترین مشکلات نیز در حوزه خانواده قرار دارد که از جمله آن‌ها می‌توان به مشکلات مربوط به کودک و خانواده و واکنش‌های افراد خانواده با یکدیگر اشاره کرد. همچنین ۲۹ درصد اختلالات مربوط به کودکان و نوجوان است که در آن بیشتر موضوعات بیش‌فعالی و ارتباطی است.

معاون مشاوره و امور روانشناختی سازمان بهزیستی با بیان اینکه در تمامی استان‌های کشور ۳۱ مرکز مشاوره تلفنی تحت نظر مستقیم دولت به صورت رایگان فعالیت دارند، گفت: باتوجه به بحران کرونا و افزایش تقاضاها، این خدمات نیازمند ساماندهی است، چراکه سوءاستفاده از مشاوره‌های مجازی و تلفنی نشان داد که این حوزه ساماندهی می‌خواهد و بخش غیردولتی با توانمندی در حوزه مشاوره براساس صلاحیت فردی، علمی و قانونی می‌تواند وارد این عرصه شود.

وحیدنیا با تأکید بر اینکه ساماندهی مشاوره مجازی در دستور کار است و حساسیت‌های ویژه‌ای در این حوزه وجود دارد و نیازمند تمرکز ویژه است، افزود: امیدواریم ظرف سه تا چهار ماه آینده این ساماندهی‌ها انجام و نهایی شود. البته مشاوره مجازی تحت نظارت دولت در قالب سامانه‌ای در گذشته وجود داشته، اما پاسخگوی نیاز جامعه نیست و بخش غیردولتی نیز نتوانسته در این زمینه کمک کند بنابراین نیازمند ساماندهی مجدد است.

وی در بخش دیگری از سخنانش با اشاره به غربالگری اضطراب برای ۵۴ هزار کودک پنج تا ۶ سال در مهد‌های کودک گفت: ۲۰ درصد این کودکان مشکوک به اختلال اضطراب شناخته شدند و نیازمند ارزیابی مجدد و ارجاع به متخصص بود. از این ۲۰ درصد برای ۳۰ درصد اختلال اضطراب تشخیص داده شد و هفت درصد آنان به صورت ویژه مورد مداخلات روانشناسی قرار گرفتند که این دستاورد ارزشمندی است که باید بیشتر مورد توجه قرار گیرد.

معاون مشاوره و امور روانشناختی سازمان بهزیستی به اقدامات مشاوره‌ای برای سالمندان اشاره و بیان کرد: به این اقدامات نیز باید توجه شود؛ هرچند در حوزه روانشناسی تا حدودی به آنان توجه شده، اما باید بخشی از برنامه‌ها به صورت ویژه طراحی شود تا دوران پیش‌سالمندی را نیز شامل شود. البته ترجیح این است که به خدمات روانشناختی سالمندان در قالب نظام جامع خدمات، توجه شود چراکه دنبال موازی کاری نیستیم. البته یکی از مراکز تخصصی مشاوره مربوط به سالمندان است که این مرکز نیز نیازمند توجه ویژه است.

وحیدنیا در بخش دیگری از سخنانش بر لزوم توجه به اعتیاد‌های رفتاری در کشور تأکید کرد و گفت: این دست از اعتیادها، طیف وسیع‌تری از اعتیاد به مواد مخدر، دارو و روانگردان‌ها را به خود اختصاص می‌دهند و از سوی دیگر خیلی زودتر اتفاق می‌افتند و پیش زمینه اختلالات بعدی هستند؛ لذا کنترل و مداخله این‌گونه اعتیاد‌ها بسیار سخت است بنابراین تفاهم‌نامه‌ای را با مرکز مطالعات اعتیاد داشتیم تا در دو گروه از موارد شامل اعتیاد به بازی و اعتیاد به فضای مجازی اقدام کنیم تا در این حوزه‌ها مدیریت رفتار داشته باشیم.

وی با اشاره به اینکه متخصصانی را در حوزه اعتیاد به بازی و اعتیاد به فضای مجازی تربیت می‌کنیم، اظهار کرد: برنامه‌های اعتیاد رفتاری حرکت اولیه خود را آغاز کرده و برنامه آموزشی ماه آینده برای ۲۰ نفر اجرا می‌شود که پیش‌بینی می‌شود تا موعد تشکیل کلاس‌ها به ۳۰ نفر برسد. جدول عملیاتی تا پایان سال جاری برای آن طرح‌ریزی شده تا سوپروایزر‌ها و استاندارد‌های مراکز مشاوره اعتیاد رفتاری در این حوزه تعریف شوند.

معاون مشاوره و امور روانشناختی سازمان بهزیستی به مطالعات مراکز سلامت روان هم اشاره کرد و گفت: مطالعات این حوزه ما بر اساس تمرکز بر اشخاص و متخصصان است؛ چراکه با تمرکز بر آن‌ها می‌توانیم پاسخگوی نیاز همه بخش‌ها باشیم. اکنون مراکز اعتیاد بیشتر درمان‌های جسمی و دارویی را مورد توجه قرار می‌دهند درحالی‌که درمان‌های روانی و اجتماعی باید بیشتر مورد توجه قرار گیرد. متخصصان روانشناسی باید آموزش‌های خاص ببینند چراکه جامعه هدف آن‌ها گروه‌های خاصی هستند که خیلی پیچیده بوده و اجرای مداخلات برای آن‌ها نیاز به توانمندی دارد که به نظر می‌رسد نگرانی‌هایی در این زمینه وجود دارد.

وحیدنیا در بخش پایانی سخنان خود به اقدامات مشاوره‌ای بهزیستی ویژه دوران کرونا اشاره و اظهار کرد: از همان روز‌های اول که با کرونا مواجه شدیم دریافتیم که موضوعی به شمار می‌رود که تجربه نشده و برنامه‌ریزی و اقدام ویژه‌ای را می‌طلبد بنابراین کارگروه خاصی در این زمینه تشکیل شد و با توجه به محدودیت‌های تردد و رعایت فاصله‌گذاری اجتماعی، مشاوره تلفنی به طور خاص مورد توجه قرار گرفت و روز تعطیل نیز این خدمات ارائه شد و ساعات خدمات از ۸ صبح تا ۸ شب به ۸ صبح تا ۱۲ شب تمدید شد.

معاون مشاوره و امور روانشناختی سازمان بهزیستی افزود: کارشناسان ارشد، آموزش‌های ویژه‌تری برای کرونا دیدند و از سوی دیگر سامانه ارزیابی روانشناختی طراحی شد؛ واحد‌های حضوری داوطلب و خدمات‌رسانی دولتی و غیردولتی نیز ساماندهی شد. پروتکل مداخلات روانشناسی در دوره کرونا برای کادر درمان طراحی شد؛ همچنین مشاوره برای دریانوردان در تعامل با انجمن دریانوردی در هفت استان کشور اجرایی شد.

وی در ادامه با بیان اینکه بحث محدودیت مراکز مشاوره و برنامه‌های آموزشی را داشتیم که تمام برنامه‌های آموزشی لغو و هماهنگ با ستاد ملی مقابله با کرونا شد، گفت: حجم گسترده برنامه‌های مشاوره‌ای را به فضای مجازی سوق دادیم و پروتکل‌های فضای مجازی تدوین شد. بر همین اساس۳۵۰ محتوای روانشناختی در فضای مجازی توزیع شد و با صدا و سیما و مخابرات برای اطلاع‌رسانی خدمات روانشناختی و سامانه ۱۴۸۰ همکاری‌هایی داشتیم.

وحیدنیا ادامه داد: در تعامل و هماهنگی با شورای عالی انقلاب فرهنگی و وزارت بهداشت، آموزش‌های زوجین به صورت آموزش‌های مجازی طراحی و متون آموزشی بازبینی شد. این متون، راهبرد‌های خاص خود را دارند تا اثرگذاری خود را داشته باشد. در دوران کرونا، ۳۰۰ کلیپ آموزشی روانشناختی در سراسر کشور طراحی و ۹۳ موشن‌گرافی به صورت ملی و استانی تدوین شد. همچنین اینفوگرافی‌هایی در این حوزه داشتیم.

معاون مشاوره و امور روانشناختی سازمان بهزیستی بیان کرد: تیم محب نیز در قالب ۴۷۰ تیم ورود پیدا کردند و اقلام بهداشتی را در همکاری با بهزیستی در محلات توزیع کردند و همزمان توصیه‌های پیشگیرانه در حوزه سلامت روان داشتند؛ ۳۹۹۱ خانوار از طریق مراکز سلامت روان محلی که عمدتاً در مناطق کم برخوردار و حاشیه هستند بخشی از خدمات را دریافت کردند.