حسن لاسجردی، کارشناس مسائل منطقه در گفتوگو با ایکنا، درباره افزایش التهابات منطقه در اطراف مرزهای ایران و اتفاقی یا هماهنگ بودن مجموعه اتفاقات اطراف ایران مانند حوادث اخیر عراق، مناقشه قرهباغ و عادیسازی روابط اعراب و اسرائیل گفت: برخی حوادث و اتفاقات در مرزهای ایران به گونهای در حال شکلگیری و به هم پیوستگی است که میتواند برای ایران یک هشدار و چالش باشد. تحولات عراق به عنوان جغرافیای نزدیک ایران که هم آمریکا در این کشور حضور دارد و هم دولت جدید عراق مانند دولتهای پیشین عراق به ایران چندان نزدیک نیست و در عین حال تحریک شدن برخی شکافهای اجتماعی این کشور علیه ایران و نقشآفرینی عربستان در این باره روابط ایران و عراق را دچار چالش کرده است.
وی افزود: در خصوص عادیسازی روابط اعراب و اسرائیل، چه بخواهیم چه نخواهیم، مرزهای اسرائیل را از تلآویو به حاشیه خلیج فارس آورده و این میتواند برای ایران یک چالش بزرگ باشد. در واقع صهیونیستها میخواهند از تجاربشان برای دور شدن از تهدیدات در مرزهایشان استفاده کنند و این موضوع اگرچه در حال حاضر مراحل مقدماتی خود را میگذراند، اما آنچه مسلم است اسرائیل در حال تلاش است تا با عادیسازی روابط با اعراب، خودش را از فشار و تنگنا خارج ساخته و با ورود به منطقه از نزدیک نیازهای اطلاعاتی، امنیتی و اقتصادی و دیگر مسائلی را که میتواند در رقابتش با ایران مؤثر باشد پیدا کند و با آن مقابله یا سناریوسازی کند. یکی از اقدامات مهم اسرائیل جمعآوری اطلاعات و فروش آن است و این کاری است که در سالیان گذشته در ترکیه و برخی کشورهای دیگر انجام دادند و به طور حتم علیه ایران هم استفاده میکند و اطلاعات ایران را خواهد فروخت و خودش هم استفاده میکند.
این کارشناس مسائل منطقه ابراز کرد: در خصوص مناقشه قرهباغ باید گفت این بحران زیر خاکستر بود که ناگهان بروز و ظهور کرد. اگرچه کسی نمیتواند نافی احتمال بروز مناقشات باشد اما نکته واضح آن است در اطراف مرزهای ایران امکانهای بحرانسازی از سوی دشمنان ما وجود دارد که یکی از این نقاط بحرانساز قرهباغ است.
وی بیان کرد: کلیات حرکات رسانهای و تبلیغاتی، شایعات و مهندسی افکار عمومی در این مناقشه مانند عدم حمایت ایران از آذربایجان به منزله یک کشور مسلمان و ارسال سلاح به ارمنستان و شدت گرفتن مباحث قومی و ناسیونالیستی در کشور میتواند مؤلفهها و ظرفیتهای بحرانآفرین این مناقشه برای ایران باشد.
عضو شورای سردبیری خبرآنلاین اظهار کرد: اکنون رقابت ایران با مثلث آمریکا ـ اسرائیل ـ عربستان به مثابه مثلث فشار، به دلیل انتخابات آمریکا شدت گرفته، لذا امکان دارد این مثلث در روزها یا ماههای آتی از نقاط دیگری از مناطق مرزی کشورمان اقدام جدیدی را کلید بزنند. برداشت من این است که مدار تنگناها و فشارها در اطراف ایران در حال افزایش است و حتما باید مراقبت کرد و رصد دقیقی از اتفاقات و تحولات انجام داد و مهمتر آنکه واکنشهای منطقی به این بحرانها نشان داد، زیرا هر یک از این اتفاقات ممکن است به مثابه تلهای برای ایران، ما را وارد یک فضای پرتنش و بحران کرده و به ما ضربه زده و دشمنان به نفع خود از آن استفاده کنند.
لاسجردی یادآور شد: به نظر میرسد یک فضای همگرایی در بیرون علیه ایران در حال شکل گرفتن است و حتی دستگاه تبلیغاتی نظام سلطه در حال اشاعه این گزاره است که کشورهای منطقه علیه ایران همگرا و تهییج شدهاند. بنابراین اتفاقات اطراف ایران نباید به یک زنجیره متصل به هم تبدیل و در ادامه این زنجیرهها تکمیل شوند و فشارها را بر ایران مضاعف کنند. ایران باید از طریق دیپلماسی فعال، موضعگیری و ورود به موقع زنجیره این تحولات را قطع کند.
وی تصریح کرد: ادبیات زشت اخیر ترامپ علیه ایران را نیز در این راستا نباید یک ادبیات ناگهانی ارزیابی کرد، بلکه برخاسته از جایی و مبتنی بر یک برنامهریزی و سناریوسازی است تا ایران را وارد برخی بحرانهای منطقهای کند تا بتواند از ماحصل این اتفاقات برای خود امتیازی کسب کند. براین مبنا ایران تا انتخابات آمریکا همچنان در معرض این چالشها قرار دارد.
لاسجردی درباره ورود تروریستهای تکفیری از سوی ترکیه به مناقشه قرهباغ و شکلگیری یک تهدید جدید در شمال غربی کشورمان گفت: وقتی چند بحران در اطراف و نزدیک مرزها ایجاد شود این به تقسیم نیروهای ما منجر شده و تمرکز و توان ما را میگیرد. نکته دوم این است که توجه ایران را از نفوذ منطقهای و مسائل بیرون از مرزها که عمق امنیتی و استراتژیک ماست میکاهد و مشغول به بحران اطراف مرزها میکند.
این کارشناس مسائل منطقه تأکید کرد: کسانی که ایران را با فشار حداکثری، تحریمها و خصومتورزی فزاینده در تنگنا قرار دادهاند در واقع بحرانهای چندگانهای را علیه ایران طراحی و اجرا میکنند که همه آنها کنار هم معنا پیدا میکند. زیرا جمهوری اسلامی ایران به راحتی توانایی غلبه بر تکبحران را دارد. لذا تکرر یا توالی بحرانها علیه ایران به منزله استراتژی از سوی دشمن در نظر گرفته شده تا یک ضربه کاری به ایران بزنند یا استفاده مناسب از فرصت پیش رو ببرند.
لاسجردی یادآور شد: به نظر میرسد نقش دولتمردان و مجموعه نظام در توجیه و تبیین سیاستهای خود و علت اصلی این فشارها دراین راستا بسیار حائز اهمیت است. اگر مجموعه نظام و نخبگان بتوانند این اتفاقات اخیر را برای مردم به خوبی توجیه کند و آنها را اقناع کنند به طور حتم بخشی از مردم آن را میپذیرند. برای نمونه پس از ادبیات زشتی که ترامپ علیه ایران به کار برد یک همگرایی و انسجام خوبی بین ایرانیان در فضای مجازی و شبکههای اجتماعی، فارغ از گرایش سیاسی، علیه ترامپ شکل گرفت. لذا هم باید مردم را متوجه علت اصلی این فشارها کرد و هم در کنار آن اگر توجیه و سیاستگذاری مناسبی انجام شود حتماً مردم همراهی میکنند. اما اگر مسئولان سکوت و انفعال پیشه کنند و هیچ کاری انجام ندهند خود به خود این بحرانهای بیرونی با نارضایتیهای داخلی پیوند میخورد.
وی تأکید کرد: به اعتقاد من جمهوری اسلامی با توجه به قابلیتهای زیادی که در داخل و منطقه دارد میتواند اقدامات فراوانی در مقابله با فشارهای بیرونی انجام دهد. فنر تحریم و فشار حداکثری علیه ایران تا یک نقطه میتواند اعمال و وارد شود و به نظر میرسد حداکثر زمان این فشارها تا انتخابات آمریکاست و پس از برگزاری انتخابات آمریکا تا حدی از این فضا خارج خواهیم شد و باید به فکر فضا و سناریوهای دیگر باشیم.
گفتوگو از مهدی مخبری
انتهای پیام