جزئیات زمانی چهل‌وسومین مسابقات سراسری قرآن / افزایش ۲۵ تا ۱۵۰ درصدی جوایز

به گزارش خبرنگار ایکنا، نشست خبری ارائه گزارش از فعالیت‌های یک‌ ساله مرکز امور قرآنی سازمان اوقاف و امور خیریه و چهل‌وسومین دوره مسابقات سراسری قرآن صبح امروز، دهم آبان‌ماه با حضور مهدی قره‌شیخلو، رئیس این مرکز در سالن جلسات سازمان برگزار شد.

این قاری بین‌المللی در ابتدای سخنانش به ارائه گزارشی از اقدامات صورت گرفته در مرکز امور قرآنی سازمان اوقاف و امور خیریه، طی یک سال گذشته پرداخت و گفت: در وهله اول احساس شد باید کارهای زیرساختی انجام شود. اولین کاری که در این زمینه انجام شد، شفاف‌سازی وظایف قرآنی سازمان اوقاف بود، البته وظایف معلوم بود، اما به نظر می‌رسید، نیاز به تبیین و شفافیت دارد. وظایف، بازنگری و در 18 بند وظایف جدید قرآنی سازمان اوقاف و امور خیریه ابلاغ شد.

تقویت نیروی انسانی 

رئیس مرکز امور قرآنی سازمان اوقاف و امور خیریه بیان کرد: دومین اقدام؛ اصلاح و ارتقای نیروی انسانی مرکز امور قرآنی بود. در این مجال از تعدادی از دوستان که در سازمان اوقاف حضور داشتند و در واحدهای دیگر مشغول خدمت بودند؛ برای فعالیت در مرکز قرآن دعوت شد.  خوشبختانه با این قدمی که برداشته شد، منابع انسانی مرکز نسبت به گذشته از لحاظ تخصصی ارتقای خوبی پیدا کرده است.

اصلاح ساختار سازمانی 

دبیر ستاد عالی هماهنگی مسابقات قرآن کشور اصلاح ساختار سازمانی مرکز را یکی دیگر از اقدامات خود پس از حضور در اوقاف اعلام کرد و افزود: این موضوع هنوز نهایی نشده اما مذاکرات اولیه صورت گرفته و به محض نهایی شدن اطلاع‌رسانی خواهد شد. در ادامه یکسان‌سازی پرداخت‌های مالی نیز در دستور کار قرار گرفت. این اقدام توسط دو آئین‌نامه از سوی ریاست محترم سازمان به مرکز و به استان‌ها ابلاغ شد. این موضوع در هماهنگ‌سازی و شفافیت مسائل مالی بسیار تأثیرگذار بوده است. در گذشته شاهد این بوده‌ایم پرداخت‌ها سلیقه‌ای بوده و تفاوت‌ها زیادی در استان‌ها مشاهده می‌شد. این یکسان‌سازی بحث سلیقه در پرداخت‌ها را از بین خواهد برد.

وی به ارتقای سطح تعامل مرکز با استان‌ها به عنوان یکی دیگر از اقدامات مورد توجه اشاره کرد و گفت:‌ گام‌های خوبی در این زمینه برداشته شده است و در همین راستا روز آینده جلسه ویدئوکنفرانسی را با استان‌ها خواهیم داشت، موضوع این جلسه فعالیت‌های قرآنی سازمان است. استان‌ها بازوان اجرایی ما هستند و نتیجه این تعامل، ارتقای سطح کیفی و کمی برنامه‌ها خواهد بود.

پرهیز از تصدی‌گری 

رئیس مرکز امور قرآنی سازمان اوقاف تصریح کرد: موضوع دیگر پرهیز از تصدی‌گری در حوزه فعالیت‌های قرآنی در سازمان اوقاف بود. دوستان در گذشته کارهایی را انجام داده و تشکیلاتی را نیز راه‌اندازی کرده بودند که با توجه به حضور چند هزار مؤسسه قرآنی در کشور دستگاه‌هایی مانند اوقاف، نباید تصدی‌‌گری انجام دهند و باید امورات و فعالیت‌های خود را واگذار کنند و از طریق مؤسسات قرآنی انجام دهند. لذا این مراکز که به نوعی وابستگی به اوقاف داشت در پایان سال 98 تعطیل شدند و بنابر این شد برنامه‌های اجرایی خودمان را از طریق خود مؤسسات انجام دهیم. بحث کرونا بسیاری از برنامه‌ها را محدود کرد، اما این سیاست اعمال شد که خود سازمان اوقاف در انجام مأموریت‌های خود تصدی‌گری نداشته باشد.

قره‌شیخلو به بحث ارتقای تعامل با دیگر دستگاه‌های قرآنی به عنوان یکی دیگر از اقدامات صورت گرفته پس از حضور در مرکز اشاره و اظهار کرد: این هفت بند جهت‌گیری و رویکرد ما در یک سال گذشته بوده است.

اقدامات صورت‌گرفته در حوزه آموزش 

وی به تشریح جزئیات بیشتری از این هفت بند پرداخت و گفت: یکی از مأموریت‌های مرکز و سازمان اوقاف بحث آموزش قرآن کریم است، البته منظور آموزش تخصصی و حرفه‌ای است، با توجه به اینکه متولی مسابقات هستیم جهت‌گیری آموزشی ما به سمت کارهای تخصصی است و حضور آقای بحرالعلوم در عرصه معاونت آموزش، نویدبخش کارهای خوب در آینده نزدیک خواهد بود.

رئیس مرکز امور قرآنی سازمان اوقاف با ذکر اینکه فعالیت‌ها در بحث آموزش در دو جهت ساماندهی داده می‌شود، افزود: بخش اول در رابطه با ارتقای سطح قاریان و حافظان قرآن خواهد بود. در بسیاری از استان‌ها این ارتقا اتفاق افتاده است. در سال‌های اول مسابقات در دهه 60 معمولاً نفرات اول از دو استان تهران و خراسان رضوی بودند، اما بعدها نفراتی از سایر استان‌ها نیز رتبه‌دار مسابقات شدند. اگر ظرفیت آموزشی برای همه استان‌ها فراهم شود، این ظرفیت را دارند که چهره‌های بین‌المللی به جامعه تحویل دهند. بخش دوم هم توجه به نوجوان‌ها و استعدادهای قرآنی است. ورودی‌های آینده به مسابقات همین سنین خواهند بود، لذا در حال برنامه‌ریزی برای این قشر هستیم و شاید از حدود دو ماه آینده شاهد شروع این برنامه‌ها باشیم.

حمایت از  جلسات تخصصی قرآن 

قره‌شیخلو به موضوع حمایت از جلسات تخصصی قرآن نیز اشاره و بیان کرد: بسیاری از چهره‌های مطرح، محصول همین جلسات تخصصی هستند و لذا این جلسات نیاز به توجه و حمایت دارد. در کنار این موضوعات، ارتقای سطح دانش و مهارت قرآنی کارکنان و خانواده‌های کارکنان شاغل در سازمان اوقاف است که در برنامه‌ریزی‌ها به این توجه خواهد شد.

وی اظهار کرد:‌ در بحث آموزش، ستاد راهبری طرح ملی حفظ قرآن را داریم که از یک سال‌ونیم قبل مسئولیت آن بر عهده سازمان اوقاف گذاشته شده است. هفته آینده، جلسه این ستاد با حضور رئیس سازمان اوقاف برگزار می‌شود. کار اصلی ما در این ستاد ایجاد نظام‌های یکپارچه در حوزه‌های آموزشی، نظارتی،‌ تشویقات و آزمون‌ها هست، امیدوارم با هماهنگی و مشارکت همه دستگاه‌های عضو ستاد بتوانیم قدم‌های خوبی در این حوزه برداریم. اخیراً دو کمیته نظارتی و علمی به عنوان بازوان مشارکتی ستاد طرح ملی حفظ تشکیل شده است و از ظرفیت این دو کمیته نیز برای ارتقا کار در سطح ستاد استفاده خواهیم کرد.

رئیس مرکز امور قرآنی سازمان اوقاف و امور خیریه به موضوع مسابقات و وظایف مرکز در این راستا اشاره کرد و گفت: متولی ستاد عالی هماهنگی مسابقات قرآن کشور، سازمان اوقاف است. طی یک‌سال گذشته هم آئین‌نامه و هم اعضا به‌روزرسانی شدند و کمیته‌های مختلف نیز تشکیل شد تا نظامات مورد نیاز برای برگزاری مسابقات در سطوح استانی، ملی و بین‌المللی تنظیم کنیم.

اقدامی که چهل‌سال جای خالی آن احساس می‌شد

قره‌شیخلو با تأکید بر اینکه در عرصه مسابقات ‌طرح ساماندهی داوران قرآن در دستور کار قرار داده شد، تصریح کرد: جای طرحی برای ساماندهی داوران طی چهل‌سال گذشته خالی بوده است و این کار در سطح ملی انجام نشده بود، طرح نهایی تقریباً نهایی شده و امیدواریم پس از تصویب نهایی در ستاد در شش ماه دوم سال اجرا شود.

آمار چهل‌وسومین دوره مسابقات قرآن 

وی با بیان اینکه در حوزه معاونت مسابقات و با استقرار حمید مجیدی‌مهر در این معاونت انرژی مضاعفی پیدا شده است، گفت: مراحل شهرستانی و استانی چهل‌وسومین دوره مسابقات سراسری قرآن در شش‌ماهه اول سال برگزار شده و آماری که از این مسابقات به دست آمده است، شامل حضور 15 هزار و 209 نفر در مسابقات بوده است، از این جمع شش هزار و 860 نفررشته در بخش آقایان و 11 هزار و 369 نفررشته در بخش بانوان حضور یافته‌اند. از این تعداد چهار هزار و 163 نفر به مرحله استانی راه پیدا کردند که به تفکیک 2079 نفر در بخش آقایان و 2084 نفر در بخش بانوان بوده است.

ثبت 5 اعتراض در 31 استان 

رئیس مرکز امور قرآنی سازمان اوقاف و امور خیریه با اشاره به اینکه در مرحله استانی 160 داور در بخش آقایان و 160 داور در بخش بانوان به قضاوت رقابت‌ها پرداختند، گفت: در بحث نظارت بر مسابقات نیز 58 نفر ناظر مسابقات در مرحله استانی بودند. نکته قابل توجه مسابقات امسال این است که بالغ بر 98 درصد داوران از ظرفیت خود استان‌ها بوده است. خود استان‌ها ظرفیت‌های خوبی دارند. نتیجه کار نیز قابل توجه بود و فقط پنج مورد در استان‌ها اعتراض داشتیم که در مرکز تعیین تکلیف شد. این تأیید می‌کند استفاده از ظرفیت استان‌ها برای بحث داوری مسابقات نتیجه‌بخش بوده است.

حضور 230 متسابق در مرحله کشوری 

قره‌شیخلو درباره مرحله کشوری چهل‌وسومین دوره مسابقات سراسری قرآن اظهار کرد: وضعیت کرونایی شرایط را پیچیده کرد، ابتدا قرار بود مسابقات کشوری به صورت حضوری برگزار شود، اما با توجه به اوج‌گیری ویروس کرونا تصمیم به برگزاری غیر حضوری گرفته شد. در بخش آقایان، 230 نفر و شش گروه تواشیح و مدیحه‌سرایی و در بخش بانوان نیز 149 نفر حضور دارند که در مرحله کشوری به رقابت با یکدیگر می‌پردازند. مرحله کشوری رشته تفسیر قرآن نیز دوم آبان‌ماه با حضور 105 نفر برگزار شد.

آغاز ضبط مسابقات از 18 آبان

وی در مورد زمان‌بندی مرحله کشوری این مسابقات اظهار کرد: از 18 آبان‌ماه مسابقات در بخش بانوان به صورت غیرحضوری آغاز می‌شود. در این شیوه تیم داوری در تهران مستقر است و استان‌ها نیز بر اساس زمان اعلام شده به نوبت از طریق ویدئوکنفرانس در رقابت حضور می‌یابند. مسابقات این بخش به مدت یک هفته ادامه خواهد داشت.

دبیر چهل‌وسومین دوره مسابقات سراسری قرآن با تأکید بر اینکه برگزاری مسابقات در بخش آقایان اولین تجربه در چنین سطحی خواهد بود، تصریح کرد: با هماهنگی‌هایی که با دوستان در صدا‌وسیما صورت گرفته مقرر شده است، همه شرکت‌کنندگان در مرحله کشوری مسابقات طی یک هفته در صداوسیمای استانی خود حضور یابند تا تلاوت آنها بدون انجام داوری ضبط شود و از هشتم آذرماه به مدت یک هفته تلاوت‌های ضبط شده از شبکه قرآن پخش شود و در آن زمان داوری زنده صورت بگیرد.

میزان جوایز مسابقات / 660 میلیون جایزه برای 64 برگزیده 

قره‌شیخلو به میزان جوایز این دوره از مسابقات اشاره و بیان کرد: تلاش شده است تا افزایش میزان جوایز در چهل‌وسومین دوره نسبت به دوره قبل چشم‌گیر باشد. میزان رشد جوایز از 25 تا 150 درصد افزایش پیدا کرده که نسبت به تعداد شرکت‌کنندگان و اهمیت رشته‌ها متغیر است. البته جوایز همچنان باید افزایش یابد. به عنوان مثال سال گذشته، نفر اول رشته حفظ کل، 10 میلیون تومان جایزه می‌گرفت که امسال به 25 میلیون تومان افزایش یافته است. مجموعاً در تمامی رشته‌ها 64 منتخب خواهیم داشت که بعد از رقابت‌ها، نفرات برگزیده معرفی خواهند شد و رقم کل جوایز نیز 660 میلیون تومان خواهد بود.

رئیس مرکز امور قرآنی سازمان اوقاف و امور خیریه با اشاره به اینکه در زمان برگزاری مسابقات در بخش بانوان ناظرانی در استان‌ها حضور خواهند داشت تا بر اجرای دقیق آیین‌نامه نظارت کنند، اظهار کرد: در بخش آقایان، هم ناظر و هم هادی متسابقان در تمامی استان‌ها خواهیم داشت تا بر اجرای ضوابط و مقررات نظارت کنند.

دبیر ستاد عالی هماهنگی مسابقات قرآن کشور با تأکید بر اینکه اعتقاد داریم با توجه به امکانات باید حمایت‌هایی از جامعه نخبگانی صورت گیرد، ادامه داد: به رئیس سازمان اوقاف پیشنهاد داده شد با توجه به غیرحضوری شدن مسابقات و کاهش هزینه‌ها، بخشی از مبالغ کاهش‌یافته به صندوقی برای حمایت از نخبگان قرآنی اختصاص داده شود. این موافقت صورت گرفت و لذا این صندوق در حال راه‌اندازی است و امیدواریم تا قبل از مسابقات بین‌المللی این صندوق به صورت نهایی راه‌اندازی شود.

قره‌شیخلو با تأکید بر اینکه در ستاد عالی هماهنگی مسابقات بر رقابت‌های دیگر دستگاه‌ها نیز نظارت داریم، افزود: بسیاری از دستگاه‌ها همکاری خوبی با ما دارند و در برخی موارد دیگر لازم است، همکاری‌ها ارتقا پیدا کند. نگاه ما به این نظارت، حمایتی است، با ظرفیت‌های خوبی که سازمان اوقاف به خصوص در بحث نرم‌افزاری دارد، بسیار می‌تواند به دستگاه‌های برگزارکننده مسابقات در کشور کمک کند. شاید برخی نگاه مچ‌گیرانه به نظارت داشته باشند، اما ما در ستاد عالی چنین نگاهی نداریم و صرفاً به دنبال کمک و حمایت هستیم. از دستگاه‌های برگزارکننده مسابقات درخواست دارم در این بخش نیز ما را همراهی کنند.

نگاه مرکز به شیوه مجازی؛ دائمی یا موقت؟ 

دبیر مسابقات سراسری قرآن در بخش دیگری از این گفت‌وگو در پاسخ به سؤال خبرنگار ایکنا در مورد نگاه مرکز امور قرآنی سازمان اوقاف به شیوه مجازی به عنوان یک روش ثابت در برگزاری مسابقات برای ادوار آینده گفت: در حال حاضر مجبور هستیم از بستر فضای مجازی استفاده کنیم. اگر زیرساخت‌های فضای مجازی تقویت شود، شاید در سال‌های آینده بتوانیم از این شیوه به عنوان شیوه اصلی بهره‌مند شویم. یکی از حُسن‌های این شیوه صرفه‌جویی خوب در هزینه‌ها هست. حُسن دیگر این شیوه کاهش بسیاری از رفت و آمدهاست. البته برگزاری حضوری هم محسنات خود را دارد، اما به نظر می‌رسد در آینده باید بر روی هر دو شیوه سرمایه‌گذاری کنیم. شاید برای صرفه‌جویی در هزینه‌ها هم که شده است یک سال به صورت حضوری و یک سال غیرحضوری برگزار کنیم.

قره‌شیخلو بیان کرد: باید برای تقویت زیرساخت‌ها جهت برگزاری برنامه‌های قرآنی سرمایه‌گذاری جدی‌تری داشته باشیم. در حال حاضر یکی از مشکلات فضای مجازی برای اجرای برنامه‌های ملی این است که نرم‌افزارها گفت‌وگو محور هستند و برای صوت قاری تمهیداتی در نظر گرفته نشده است.

تفاوت سطح جوایز بانوان و آقایان

وی در پاسخ به دیگر سؤال خبرنگار ایکنا درباره میزان برابری جوایز در بخش بانوان و آقایان تصریح کرد: میزان جوایز با توجه به سطح آن رشته در بین بانوان و آقایان متغیر است، یعنی در برخی از رشته‌ها که سطوح و تعداد شرکت‌کنندگان با هم متفاوت است، این تغییر میزان وجود دارد. به عنوان مثال جوایز رشته حفظ کل و حفظ 20 جزء قرآن در بخش‌های بانوان و آقایان برابر است، اما در رشته قرائت چون سطح تلاوت در آقایان و بانوان متفاوت است، میزان جوایز نیز متفاوت است.

میزان هزینه‌های کاهش یافته 

قره‌شیخلو در پاسخ به دیگر سؤال خبرنگار ایکنا درباره برآورد‌های صورت گرفته برای کاهش هزینه‌های از محل مجازی شدن مسابقات گفت:‌ برآوردهایی که برای برگزاری مسابقات به صورت حضوری انجام شده بود، سه میلیارد تومان بود. پس از اینکه مسابقات مجازی شد، پیش‌بینی شده است که یک میلیارد از هزینه‌ها کاسته شود و هزینه دوره چهل‌وسوم در حدود دو میلیارد تومان باشد. با توجه به این رقم، مسابقات نسبت به دوره گذشته بیش از 50 درصد کاهش داشته و در سال 98 مسابقات چهار میلیارد‌ونیم هزینه داشت، اما امسال به حدود دو میلیارد رسیده است.

وی در پاسخ به سؤال دیگری در مورد نحوه برگزاری مراسم اختتامیه بیان کرد: با توجه به اینکه منتخبان از استان‌های مختلف هستند دو شیوه مد نظر قرار دارد. مورد اول این است که برخی از منتخبان به صورت نمادین در استودیو حضور داشته باشند و تجلیل شوند. در مورد دوم، تجلیل از طریق ویدئوکنفرانس خواهد بود. تاکنون شیوه برگزاری اختتامیه نهایی نشده است، اما این مراسم بلافاصله بعد از مسابقات برگزار خواهد شد.

تشکیل باشگاه برگزیدگان مسابقات در دست بررسی 

دبیر چهل‌و‌سومین دوره مسابقات سراسری قرآن در پاسخ به سؤال دیگری در مورد برنامه‌های سازمان اوقاف برای برگزیدگان مسابقات گفت: دوستانی که در مسابقات صاحب رتبه می‌شوند، خود به‌ خود از برخی موارد بهره‌مند می‌شوند، اما با این حال باید برای آنها فکر جدی‌تری کنیم. شاید اینکه تاکنون کاری صورت نگرفته ضعف ما بوده است.

قره‌شیخلو به ارائه پیشنهادهایی همچون تشکیل باشگاه برگزیدگان مسابقات قرآن اشاره کرد و افزود:‌ در حال حاضر این طرح در حال بررسی است تا در صورت امکان باشگاهی در سطح ملی و بین‌المللی راه‌اندازی شود، باید سازوکار خوبی برای این طراحی شود. همکاران ما در حال کار کردن بر روی این موضوع هستند و اگر مورد موافقت نهایی قرار گیرد، شاید تا پایان سال شاهد تشکیل باشگاهی از برگزیدگان مسابقات با یک عنوان خاص باشیم.

وی به بحث موقوفات قرآنی نیز اشاره و اظهار کرد: موقوفات قرآنی وضعیت خوبی از حیث کمیت ندارد و کمتر از دو درصد موقوفات کشور قرآنی است، لذا نیاز به ارتقا احساس می‌شود. در این راستا سند وقف قرآنی را تقریباً نهایی کرده‌ایم، کار این سند از دوره قبل آغاز شده بود و به زودی آماده و رونمایی خواهد شد. امسال در دهه وقف تعداد زیادی موقوفه قرآنی در استان‌ها ثبت شد. البته آمار آن باید بسیار رشد کند.

رئیس مرکز امور قرآنی سازمان اوقاف بقاع متبرکه را به عنوان ظرفیتی که می‌تواند برای اجرای برنامه‌های قرآنی مورد استفاده قرار گیرد، معرفی کرد و افزود: بیش از هشت هزار بقعه در کشور وجود دارد، برنامه‌ریزی‌هایی برای استفاده از این فضاها صورت گرفته است. در گام اول برای 200 بقعه شاخص، برنامه‌هایی را طراحی کرده‌ایم که راه‌اندازی 200 کرسی تلاوت و تفسیر از جمله آنهاست. امیدواریم بتوانیم از این ظرفیت به نحو احسن استفاده کنیم.

برنامه‌های مرکز در حوزه نشر قرآنی 

قره‌شیخلو همچنین به شورای سیاست‌گذاری چاپ و نشر کتب قرآنی و مذهبی اشاره کرد: قرار شده دایره مأموریت‌های این شورا گسترده‌تر شود و در زمینه‌هایی همچون کتابت قرآن، حمایت از کاتبان قرآنی، برگزاری مسابقات خوشنویسی قرآن و... فعالیت‌هایی اجرا شود.

وی با تأکید بر اینکه فعالیت‌های رسانه‌ای ما باید بیشتر شود،‌ تصریح کرد: یکی از کارهایی که با مشارکت سازمان اوقاف و شبکه قرآن سیما صورت گرفت تولید 50 برنامه با عنوان «ستاره‌ها» بود که به معرفی ظرفیت‌های قرآنی و چهره‌های افتخارآفرین قرآنی پرداخت. برای یک‌سری تولیدات جدید با موضوعاتی همچون معرفی چهره‌های قرآنی، وقف قرآنی و... نیز برنامه‌ریزی شده است. ‌با توجه به همه‌گیری ویروس کرونا باید بخش عمده‌ای از فعالیت‌ها به سمت غیرحضوری شدن حرکت کند. آموزش‌ها نیز در حال حرکت به این سمت است تا بتوانیم از این بستر آموزش‌های تخصصی و حرفه‌ای را نیز ارائه دهیم.

قره‌شیخلو اظهار کرد: از زمانی که تاریخ مسابقات مشخص شد در معاونت مسابقات گروهی با حضور تمامی شرکت‌کنندگان در مسابقات تشکیل شد، تا شرکت‌کنندگان به صورت لحظه‌ای در ارتباط با آیین‌نامه و اتفاقات باشند. کار ارزشمندی بوده است که اثرگذاری خاص خود را خواهد داشت. هیئت داوران مسابقات نیز در بخش بانوان مشخص شده و روز قبل از مسابقات اعلام می‌شود در بخش آقایان نیز تاکنون نهایی نشده و روز قبل از مسابقات اعلام عمومی خواهد شد.

وی در پایان اذعان کرد: نگاه ما در این یکسال زیرساختی و تبیین و شفاف‌سازی در حوزه ستادی و استانی بوده است و روزهای ابتدایی پس از استقرار اشاره کردم که نتایج کار از سال 1400 به بعد باید خود را نشان دهد امیدوارم با برنامه‌ریزی‌های صورت گرفته در یک سال آینده در حوزه مسابقات، آموزش و وقف قرآنی با یک جهش خوبی مواجه باشیم و ارتقای قابل پذیرشی را شاهد باشیم. در این راه به حمایت و یاری دیگر دوستان و فعالان این عرصه نیاز داریم و درخواست دارم این حمایت و یاری بیشتر خود را نشان دهد.