برنامه‌ای جایگزین نمایشگاه نداریم/ مشکل کتاب انتشار است نه تولید محتوا
یک نویسنده و مترجم گفت: برنامه‌ریزی بهتر برای برنامه‌های جایگزین نمایشگاه کتاب تهران در هفته کتاب، مخاطبان را به کتابخوانی تشویق می‌کند، متأسفانه وضعیت فعلی نشان می‌دهد که اینگونه نبوده و نیست.
محمد زیار، نویسنده و مترجم، در گفت‌وگو با ایکنا، درباره وضعیت نشر کتاب در شرایط کرونایی گفت: من مانند سابق و حتی پرشورتر از قبل می‌نویسم و ترجمه می‌کنم، زیرا شرایط کنونی باعث شده که با فرصت و آرامش بیشتری به این کار بپردازم. اما مهمترین مشکل در رابطه با خروجی و نشر اثر است که به دلیل گرانی کاغذ و هزینه‌های چاپ با تأخیر همراه شده است.
این مترجم آثار ادبی و دانشگاهی با اشاره به تأثیر هفته کتاب بر کتابخوانی اظهار کرد: این هفته به ویژه در شرایط کرونایی می‌توانست فرصت مناسبی برای تمرکز نویسندگان، مترجمان، ناشران و ... بر مسائل کتاب باشد و در این راستا وبینار‌ها و سمینار‌هایی برگزار شود. می‌شد با برنامه‌ریزی بهتر، برنامه‌های جایگزین نمایشگاه کتاب تهران و نمایشگاه‌های محلی و استانی را اجرا و مخاطبان را به کتابخوانی تشویق و ترغیب کرد، در حالی که عملاً شرایط و وضعیت فعلی نشان می‌دهد که اینگونه نبوده و نیست.
وی با بیان اینکه وضعیت کتاب اصلاً خوب نیست و نفس‌های آن به شماره افتاده است، افزود: متأسفانه ما در زمینه مطالعه کتاب هم با مشکل مواجه هستیم و به سبب ارتباطی که با دانشجویان دارم، مطالعه کتاب‌های غیردرسی در میان آنها مرسوم نیست. با وجود اینکه مسابقات کتابخوانی هم در دانشگاه برگزار می‌شود، چندان مورد استقبال قرار نمی‌گیرد و فضای مجازی و شبکه‌های اجتماعی و ... جای کتاب را تا حد زیادی گرفته و مطالعه در شرایط خوبی قرار ندارد.
زیار در ادامه گفت: بخشی از این مسئله مربوط به ناشران است، زیرا باید کتاب‌های خوبی منتشر کنند و انتشار آثار به موقع انجام شود. قیمت مناسب کتاب و انتشار آن به شکل‌های گوناگون صوتی، کاغذی، الکترونیک و ... نیز باعث می‌شود مخاطبان بر اساس نیاز و توان خود بتوانند کتاب مورد نظرشان را بیابند و مطالعه کنند.
بیشتر بخوانید:
- حسینی‌نیک: دولت برای کتابخانه‌ها کتاب بخرد
- مدیر نشر نفیر: مردم تماشای فیلم را به خواندن کتاب ترجیح می‌دهند
- سلیمی: بازار کتاب بیمار است
این استاد دانشگاه ادامه داد: البته نشر الکترونیک با وجود اینکه بسیاری از مشکلات را حل و هزینه‌های چاپ را کم کرده و امکانات خوبی را در اختیار فرد گذاشته است نمی‌تواند به هیچ وجه جای کتاب کاغذی را بگیرد، زیرا این مطالعه پیوسته و عمیق نیست. نسل نوجوان و جوان نیز که با تلفن همراه و ابزار‌های الکترونیکی ارتباط بیشتری دارد، بیشتر به دنبال مطالب کوتاه و توئیتی است و حوصله مطالعه عمیق و طولانی را ندارد. اما اینکه این ابزار‌ها توانسته کتاب را در دسترس‌تر کند، امکان خوبی به شمار می‌رود و همین مسئله باعث شده مطالعه هرچند کوتاه و کم‌عمق و حتی نوشتن بیشتر شود. در واقع نوشتن و خواندن بیشتر شده، اما کیفیت پایین آمده است.
عضو هیئت علمی دانشگاه آزاد تهران با اشاره با ضعف اطلاع‌رسانی در حوزه کتاب بیان کرد: اطلاع‌رسانی درباره کتاب‌ها نیز می‌تواند در مطالعه مؤثر باشد و مخاطبان از انتشار یک اثر مطلع شوند. در حالی که مجرا و مسیر درستی برای این کار وجود ندارد و نویسندگان و مترجمان در صفحات مجازی خود با دنبال‌کننده‌های محدود به اطلاع‌رسانی درباره کتاب‌هایشان می‌پردازند. این اطلاع‌رسانی جزیره‌ای نمی‌تواند مؤثر باشد و باید شبکه‌ای در رادیو و تلویزیون عهده‌دار این مسئله باشد و برنامه‌های جدی در رابطه با معرفی و اطلاع‌رسانی کتاب پخش کند. برگزاری مسابقات کتابخوانی، پویش‌های مطالعه و ... همراه با جوایز نفیس نیز می‌تواند هم به نفع کتاب و هم کتابخوانی باشد. زیرا اغلب جوایز نفیس برای نویسندگان و مترجمان است و چرا این جوایز به مخاطبان حرفه‌ای کتاب اختصاص نیابد؟
ترجمه و نوشتن شغل نیست
مترجم کتاب «سفرهای جوهرنشان» در پاسخ به سؤالی مبنی بر اینکه آیا در شرایط فعلی از نظر مالی به نفع نویسنده و مترجم هست که اثری را بنویسد و اثرش مدت‌ها در انتظار چاپ بماند، گفت: متأسفانه در کشورمان نویسندگی نمی‌تواند به عنوان یک شغل تلقی شود، باید در کنار کار دیگری به آن پرداخت و به ندرت افرادی بوده‌اند که شغلشان نویسندگی بوده است. در واقع عشق و علاقه است که فرد را به نوشتن وامی‌دارد، اگر کسی با نگاه شغل و حرفه وارد این کار شود، به ویژه در حوزه ترجمه آثار ادبی با شکست مواجه خواهد شد، زیرا این شغل دورنمای خوبی ندارد.
زیار در پایان گفت: نبود نگاه حرفه‌ای به ترجمه و نویسندگی اصلاً خوب نیست، زیرا پرداختن به آن به عنوان یک کار جنبی، باعث می‌شود نویسنده و مترجم تمرکزی بر کارش نداشته باشد.
انتهای پیام
