جلوه و چهره بهاری قرآن در ماه رمضان
مدرس حوزه و دانشگاه طی یادداشتی گفت: قرآن در ماه رمضان جلوه و چهره بهاری خود را به ما نشان می‌دهد، دلیل تأکید بر تلاوت قرآن در ماه رمضان بیش از زمان‌های دیگر نیز همین مسئله است.
حجت‌الاسلام والمسلمین سیدعلی‌اکبر حسینی، عضو هیئت علمی پژوهشکده فرهنگ و معارف قرآن کریم طی ارسال چهارمین یادداشت خود به خبرگزاری ایکنا از قم در خصوص جایگاه قرآن در تحول اخلاقی انسان با توجه به نزول قرآن در ماه رمضان به پیوند میان این دو اشاره کرد که تشریح این یادداشت را در ادامه می‌خوانید:
در روایات، ماه رمضان بهار قرآن معرفی شده است و بهار همواره مظهر طراوت، نشاط و شادابی است، توصیف رمضان به بهار قرآن به ما میآموزد که قرآن فرصتی است تا ما جلوه و چهره بهاری قرآن را نظاره کنیم.
در شب‌های قدر با بر سر گرفتن قرآن، ضمن یادآوری جایگاه والای این کتاب آسمانی، نقش آن را در زندگی خود میپذیریم و اعلام میکنیم که قرآن در رأس امور است.
رسول گرامی اسلام(ص) در آخرین جمعه ماه شعبان در خطبه‌های طولانی فضیلتهای رمضان را بیان می‌کند و در آغاز این خطبه شورانگیز در وصف رمضان میفرماید: «ایُّهَا النَّاسُ إِنَّهُ قَدْ أَقْبَلَ إِلَیْکُمْ شَهْرُ اللَّهِ بِالْبَرَکَةِ وَ الرَّحْمَةِ وَ الْمَغْفِرَةِ شَهْرٌ هُوَ عِنْدَ اللَّهِ أَفْضَلُ الشُّهُورِ وَ أَیَّامُهُ أَفْضَلُ الْأَیَّامِ وَ لَیَالِیهِ أَفْضَلُ اللَّیَالِی وَ سَاعَاتُهُ أَفْضَلُ السَّاعَاتِ؛ ای مردم! ماه خدا با برکت و رحمت و آمرزش به‌سوی شما رو کرده است. ماهی که نزد خدا، بهترین ماه‌هاست و روزهایش بهترین روزها و شب‌هایش بهترین شب‌ها و ساعت‌هایش بهترین ساعت‌ها است.»
در یکی از فرازهای خطبه آمده است: «وَ مَنْ تَلَا فِیهِ آیَةً مِنَ الْقُرْآنِ کَانَ لَهُ مِثْلُ أَجْرِ مَنْ خَتَمَ الْقُرْآنَ فِی غَیْرِهِ مِنَ الشُّهُورِ؛ و هر کس که در این ماه یک آیه از قرآن تلاوت کند، ثواب کسی را دارد که در ماه‌های دیگر قرآن را ختم کرده باشد.»
در کتاب إرشاد القلوب إلى الصواب، ج۱، ص۸۲ آمده که پیامبر گرامی اسلام(ص) در پاسخ به این سؤال که «چه کنیم که از غم و اندوه رها شویم؟» پیامبر(ص) دعای مبسوطی را به او تعلیم می‌دهد. در فرازی از این دعا آمده است: «أَسْأَلُكَ ... أَنْ تَجْعَلَ الْقُرْآنَ رَبِيعَ قَلْبِي وَ نُورَ بَصَرِي وَ شِفَاءَ صَدْرِي وَ ذَهَابَ غَمِّي وَ جَلَاءَ حُزْنِي يَا أَرْحَمَ الرَّاحِمِينَ» یعنی از خدا بخواه تا قرآن را بهار قلب و نور چشم و درمان دردهای تو قرار دهد و در پرتوی قرآن غم و اندوه را از درونت بزداید.
با استناد به آیه ۱۲۱ سوره بقره می‌توان به اهمیت و لزوم قرائت قرآن و انس با این کتاب آسمانی و عمل به دستورات آن پی برد؛ در این آیه خداوند از اهل کتاب می‌خواهد که حق تلاوت کتاب آسمانی را به جا آوردند و تأکید می‌کند که اگر از به جا آوردن این حق چشم‌پوشی کنند زیان می‌بینند؛ «الَّذينَ آتَيْناهُمُ الْكِتابَ يَتْلُونَهُ حَقَّ تِلاوَتِهِ أُولئِكَ يُؤْمِنُونَ بِهِ وَ مَنْ يَكْفُرْ بِهِ فَأُولئِكَ هُمُ الْخاسِرُونَ» در این آیه برای بیان میزان زیان از واژه «خسران» استفاده شده است. این واژه از سختترین مجازات‌هاست و به این معنی است که انسان همه سرمایه‌های وجودی‌اش را از دست داده و تمامی فرصت‌های ممکن برای برخورداری از نعمتهای الهی را نابود کرده است.
مخاطبان آیه ۱۲۱ سوره بقره به دو گروه تقسیم شدهاند؛ گروه اول کسانی هستند که حق تلاوت را ادا می‌کنند و دسته دوم گروهی‌اند که حق تلاوت را ادا نمیکنند. قرآن از گروه دوم با عبارت «وَ مَنْ يَكْفُرْ بِهِ» یاد می‌کند. با توجه به مضمون این آیه، مؤمنان کسانی هستند که حق تلاوت قرآن را به جا آوردهاند و اما کسانی که حق تلاوت را نادیده می‌گیرند، در زمره کافران قرار می‌گیرند.
باید به تشریح دو واژه قرائت و تلاوت و تفاوت این دو واژه توجه داشته باشیم، چراکه قرائت به معنای خواندن است و در این واژه مفهوم پیروی و تبعیت از دستورات در آن ملحوظ نشده است؛ در حالی که در معنای واژه تلاوت، قصد پیروی و عمل به آنچه میخوانیم وجود دارد. این واژه در زبان عرب و در کاربردهای قرآنی زمانی به کار گرفته می‌شود که نشان دهد خواندن باید همراه با انگیزه پیروی و عمل باشد؛ به همین دلیل در آیه ۱۲۱ سوره بقره، واژه تلاوت به کار رفته است نه واژه قرائت، تا لزوم پیروی و عمل به دستورات قرآن را نیز یادآور شود، یعنی کسانی حق تلاوت را به جا میآورند که قرآن را با قصد عمل به آن بخوانند.
مهم‌ترین گام انس با قرآن را اعتقاد به غیب و باورداشت قیامت است که این شرط در پنج آیه آغازین سوره بقره بازگو شده است؛ در این آیهها خداوند میفرماید: قرآن بی‌هیچ تردیدی هدایتگر پارسایان است و در توصیف پارسایان میفرماید: پارسایان کسانی هستند که به غیب باور دارد.
قرآن، ایمان به خدا، ایمان به وحی و اعتقاد راسخ به برپایی قیامت را از مظاهر غیبباوری می‌داند. براساس این اصل اخلاقی قرآن، انسان غیبباور در زمان تلاوت قرآن و آیات مربوط به قیامت، چنان است که گویی قیامت و شراره‌های آتش دوزخ را می‌بیند و هنگام تلاوت آیاتی که به توصیف بهشت میپردازد، شادمان و مسرور می‌شود گویی این زیباییها را می‌بیند.
انتهای پیام
