مواجهه عالمانه امام صادق(ع) در برابر شکاکان وجود خدا

به گزارش ایکنا از اصفهان، امام صادق(ع) از جمله امامان معصوم شیعه است که در طول حیات خود، به علم و بحث‌های علمی و کلامی اهتمام جدی داشتند و برای عالمان و متکلمان جایگاه برجسته‌ای قائل بودند. از طرفی ایشان در مواجهه با عقاید و نگرش مختلف، با سعه صدر و رافت برخورد می‌کردند و هماره رویکردشان این بوده که با مخالفان خود از در گفت‌وگو و منطق و استدلال وارد شوند، نه از راه‌های اجبار و سرزنش کردن و یا کسی را به دلیل بیان عقایدش مطرود دانستن. آیت‌الله طالقانی به یکی از این نمونه‌ها در زندگی این امام بزرگ شیعه اشاره می‌کند و می‌گوید:

کسی آمد خدمت حضرت صادق سلام الله علیه، عرض کرد یا ابن رسول الله، من سقوط کردم، هلاک شدم. امام فرمود: برای چه هلاک شدی؟ گفت یا ابن رسول الله من در وجود خدا شک کردم. حالا اگر چنین آدمی می‌آمد پیش امثال ما دستور می‌دادیم کاسه و کوزه‌اش نجس است و از در بیرونش می‌کردیم.

امام(ع) به جای اینکه تکفیرش کند و براند؛ فرمودند: نه، هلاک نشدی. الله اکبر هذا هو اول الیقین. این اول حرکت یقینی تو است. آن دینی، آن خدایی که تو می‌شناختی، یک خدای تخیلی بود، ذهن تو ساخته بود. بتی بود که اسمش را خدا گذاشتی، معلول فکر تو بود و متاثر از ذهنیات تو بود، نه کمال مطلق و خدای زمین و آسمان و خدای حکیم علیم مدبر و قادر مطلق و اراده مطلق.

آنهایی که در خدا شک می‌کنند و دچار تردید دینی می‌شوند و دنبال مکتب‌های دیگر می‌روند، آن خدایی را ترک می‌کنند که محصول و معلول ذهنی آنهاست، نه مافوق ذهن، ذهن محدود انسان‌ها.

امام صادق(ع) فرمود: این شک تو بزرگ‌ترین مسئله است، برای اینکه آن خدایی که بت ذهنی تو بود و ساخته بودی و آلت دست تو بود و او را به هر طرف می‌گرداندی و محکوم اراده تو بود در آن شک کردی: لااله، و حالا باید در این شک نمانی و پیش بروی.

منبع: از کتاب هجرت و انقلاب، صفحه ۵۱/ گزیده‌ای از سخنرانی آیت‌الله طالقانی در مراسم بزرگداشت درگذشت دکتر علی شریعتی در دانشگاه تهران