درس آزادگی به انسان‌ها + فیلم

 

انسان مسلمان باید آزاده باشد. امیر المؤمنین(ع) می‌فرمایند: «وَ لَا تَکُنْ عَبْدَ غَیْرِکَ وَ قَدْ جَعَلَکَ‏ اللَّهُ‏ حُرّاً» یعنی ای انسان بنده غیر از خودت نباش که خداوند تو را آزاد آفریده است. حکومت‌های مستبد بسیار علاقه‌مند هستند که مردم را به بردگی بکشند و آنها را به مطیعان بی‌چون و چرا و فرمانبران ساکت تبدیل کنند. امام حسین(ع) در خطبه منا، اوضاع مردم را در زمان حکومت استبدادی یزید و معاویه اینچنین تبیین می‌کنند که مردم تبدیل به بندگان و بردگان شده‌‌اند و آنقدر از لحاظ اقتصادی تحت فشار قرار گرفته‌اند که جرئت فریاد زدن ندارند.

 

امام حسین(ع) می‌فرمایند؛ آنها را به بردگی کشیده و هر صدای اعتراضی را ساکت کرده‌اند و مردم نمی‌توانند دست ظلمی که به سمت آنها دراز شده را از خود برانند. گروهی از مردم به بردگی گرفته شده‌اند و کمر آنها در زیر بار فشارها، شکنجه‌ها، محرومیت‌ها و آسیب‌های اجتماعی شکسته شده است و گروه کثیری از مردم به استضعاف کشیده شده‌اند و از نظر اقتصادی آنقدر ضعیف شده‌اند که حتی امور معاش روزانه خود را نمی‌توانند تأمین کنند. 

 

انسان مسلمان نباید زیر بار خفت بردگی و بندگی غیر خدا برود. فرعون و فراعنه می‌کوشند که مردم را به استضعاف بکشند و آنها را بردگان بی‌چون چرای خودشان کنند. حکومت اموی و دنباله‌روهای آنها هم چنین هستند و به نام دین و حکومت الهی، بر مردم ستم می‌کنند و استبداد را در جامعه گسترش می‌دهند اما اباعبدالله الحسین(ع) بر خلاف این روش به مردم می‌آموزد که آزاده باشند، از مرگ نترسند، در برابر ستم ساکت ننشینند و خفت و خواریِ بردگی غیر خدا را نپذیرند.

 

در حکومت امیرالمؤمنین(ع)، مردم ارزش داشتند و نظر و دیدگاه آنها و موافقت و مخالفت‌شان دارای اهمیت بود. امیرالمؤمنین(ع) هیچگاه امری را که مخالف خواست مردم بود بر آنها تحمیل نمی‌کرد و می‌فرمود؛ وقتی شما از چیزی خوشتان نمی‌آید من چگونه شما را ملزم به آن کار کنم؟ من هیچگاه نمی‌خواهم شما را به زور و تهدید وادار به کاری کرده و شما را به قیمت فاسد کردن خودم اصلاح کنم. 

 

منش اموی و یزیدی خلاف این بود و امام حسین(ع) به مردم آموخت که ای مردم، آگاه و آزاد و آزاده باشید و در برابر ستم بایستید و این بود که یکی از نمادهای آزادگی در روز عاشورا حر بن یزید ریاحی است که امام حسین(ع) به او فرمود الحق که مادرت نام تو را به درستی انتخاب کرد. در لحظات پایانی روز عاشورا، امام حسین(ع) خطاب به لشکریان یزید اینگونه فریاد زد: «وَيْحَكُمْ يا شيعَةَ آلِ أَبي سُفْيانَ! إِنْ لَمْ يَكُنْ لَكُمْ دينٌ، وَ كُنْتُمْ لا تَخافُونَ الْمَعادَ، فَكُونُوا أَحْراراً في دُنْياكُمْ هذِهِ» یعنی ای شیعیان آل ابوسفیان اگر دین ندارید و از قیامت نمی‌ترسید لااقل در دنیا آزاده باشید.

 

پس انسان می‌تواند دین نداشته و به معاد معتقد نباشد، اما آزاده باشد. چنین انسانی ارزشش بیشتر از انسانی است که دین دارد و آزاده نیست.