وابستگی و فساد عامل سقوط دولت افغانستان بود

به گزارش ایکنا، تحولات اخیر افغانستان که در نهایت با سقوط کابل و خروج اشرف غنی، رئیس جمهور این کشور همراه شد، باعث شده که نگرانی‌های زیادی در مورد سرنوشت این کشور و مردم در حکومت آینده افغانستان به وجود بیاد.

سابقه طالبان و نوع نگاه آنها به بسیاری از مسائل باعث شده که مردم نگرانی بسیاری در مورد آینده این کشور به خصوص در مورد وضعیت زنان داشته باشند.

با این همه طالبان در بیانه‌ای اعلام کرد که این گروه به تمام مردم افغانستان اطمینان می‌دهد که مانند همیشه از جان، مال و آبروی آن‌ها محافظت و فضای مطمئنی را برای ملت ایجاد کند و هیچ‌کسی نباید در این مورد نگرانی داشته باشد.

علی واحدی، کارشناس مسائل افغانستان در گفت‌وگویی که با ایکنا داشت، نظر خود را در مورد تحولات اخیر و آینده این کشور بیان کرد.

ایکنا _ در روزهای اخیر شاهد پیشروی برق‌آسای طالبان و سقوط شهرهای افغانستان بودیم. به نظر شما دلیل اصلی این اتفاقات چیست ؟

این تنها حرف من نیست بلکه نقل قول خود حامد کرزای است که گفت «هر طرحی که برای مردم کشور برنامه‌ریزی می‌کردیم با مخالفت آمریکا مواجه می‌شد».

دولت آمریکا حتی نمی‌خواست که فرد و دولتی که خود در افغانستان برسر کار آورده، دولت قوی و مستقلی باشد. دولتی که با مردم در ارتباط و مورد پذیرش ملت افغانستان باشد و کارهایی که می‌توانست برای جلب رضایت و حمایت انجام دهد با مانع‌تراشی از سوی دولت آمریکا رو‌به‌رو می‌شد.

در واقع دولت افغانستان فاقد جایگاه و پایگاه مردمی بود که بتواند در مقابل تصمیمات دولت آمریکا مقاومت کند. در این اواخر، حامد کرزای تصریح کرد که آمریکا در افغانستان جز کشتار کاری انجام نداده است.

ایکنا _ برخی عقیده دارند که نوعی همدلی در بین مردم و طالبان باعث شده که این گروه با مقاومت چندانی رو‌به‌رو نباشد. نظر شما چیست؟

هم در دوران حامد کرزای و هم در دوران اشرف غنی، خدماتی انجام نشد و غیر از خسارت در حوزه‌های مختلف کاری برای ملت افغانستان صورت نگرفت.

آمریکا برنامه خروج خود از افغانستان را به گونه‌ای طراحی کرد که جنایات دولت این کشور از سوی مجامع بین‌الملل بررسی نشود و البته سازمان‌های بین‌المللی هم به دلیل هم‌سویی با آمریکا، توان و اراده این کار را ندارند و حتی به مردم افغانستان هم اجازه تحقیق در مورد این مسائل داده نشد. البته امید می‌رود که با گذشت زمان جنایات اشغالگران و اقدامات آنها افشا شود. در انتخابات ریاست جمهوری مردم افغانستان دیدند که دولت افغانستان به نوعی دست‌پرورده و دست‌نشانده آمریکا است و هیچ نوع دلسوزی برای مردم افغانستان ندارند.

ایکنا _ نقش خروج نیروهای آمریکایی را در قدرت گرفتن طالبان چگونه ارزیابی می‌کنید؟

متأسفانه چه در زمان حامد کرزای و چه در زمان اشرف غنی این وابستگی دولت افغانستان به نیروهای خارجی باعث شد که دامنه جرم و فساد گسترش پیدا کند و فشار اقتصادی و کم بودن درآمد مردم (به غیر از برخی از وابستگان دولت) باعث شده بود که مردم در فقر شدیدی زندگی کنند و از امکانات اولیه‌ای چون آب سالم محروم بمانند.

در این میان کارمندان دولت به دلیل دریافت رشوه و فساد گسترده باعث شده بودند که فشار بر مردم افغانستان بیشتر شود. این در حالی بود کارمندهای دولتی و حتی افراد درجه دوم و سوم وابسته به دولت کمک‌های خارجی را بین خود تقسیم می‌کردند و چیزی به مردم افغانستان نمی‌رسید. نمونه آن را هم می‌توان در خانه‌های مجلل این افراد در شهرهایی مانند مزار شریف دید.

از سوی دیگر آمریکا هم به دلیل وابسته بودن دولت افغانستان به خود از این افراد پشتیبانی و معترضان و منتقدان را به عناوین واهی مانند جاسوسی برای دولت‌های ایران و پاکستان و طرفدار طالبان بازداشت و سرکوب می‌کرد. بسیاری از افراد سرشناس چه اهل سنت و شیعه در حوزه‌های مختلف به دلیل اعتراض به فساد گسترده دولتی ترور فیزیکی یا محاکمه می‌شدند.

ایکنا _ به نظر شما فساد دولتی چقدر در قدرت گرفتن طالبان نقش داشته است؟

به طور کلی، این دو دهه زجرآورترین دوره برای مردم افغانستان و بهترین دوره برای دولت افغانستان، حامیان وی و نیروهای خارجی بود. اینها باعث بی‌انگیزگی مردم شد که وابستگی دولت را می‌دیدند. این موضوع در زمان انتخابات و به خصوص در دوره حکومت اشرف غنی عیان و نمایشی بودن این انتخابات و دولت برای مردم روشن شد.

بعد از جنایاتی مانند ترور شهید سلیمانی از سوی آمریکا و تغییر دولت در این کشور، توانایی سیطره آمریکا به چالش کشیده شد و جنگ چریکی طالبان علیه آمریکا باعث شد که ادامه حضور ارتش این کشور در افغانستان تنها هزینه جانی و مالی برای آمریکایی‌ها داشته باشد.

بعد از توافق آمریکا و طالبان که تضمین عدم آسیب رساندن به نیروهای این کشور در هنگام خروج یکی از مفاد آن بود، معلوم شد که بیشتر درگیری‌ها بین نیروهای آمریکایی و طالبان با حضور ارتش افغانستان صورت می‌گرفت و در واقع ارتش افغانستان سپر بلای آمریکایی‌ها شده بود.

بعد از خروج آمریکا از افغانستان، ارتش افغانستان با بی‌انگیزگی رو‌به‌رو شد و این سؤال برای این افراد به وجود آمد که چرا باید برای دولتی (دولت افغانستان) بجنگیم که توجهی به ما ندارد.

به همین دلیل طالبان به راحتی توانست بر بسیاری از مناطق افغانستان تسلط پیدا کند و دلیل موفقیت آنها این بود که مردم افغانستان دولت را از خود نمی‌دانستند و براساس گزارش‌های رسیده، در مناطقی که طالبان حضور داشتند برای رفع اختلافات خود به جای مراجعه به ادارات دولتی به طالبان مراجعه می‌کردند.

در مجموع منشأ تمام این مشکلات در اثر حضور آمریکا و ناتو بوده و تاریخ نشان داده هرجا آمریکا ورود داشته به غیر از آسیب جانی و مالی، چیزی عائد مردم آن کشور نشده است. در واقع با وجود اینکه دولت افغانستان به طور کامل در خدمت آمریکا بود ولی در طول این 20 سال هیچ اثر مثبتی نداشت و نه تنها مشکلات اقتصادی و اجتماعی مردم حل نشد بلکه معضلات جدیدتری در حوزه‌های فرهنگی و امنیتی هم به وجود آمد.

امیدوارم حکومت آینده افغانستان براساس مسئولیت شرعی خود این جنایات را افشا کند تا نشان داده شود ادعای این کشور در مورد بازسازی افغانستان و مبارزه با افراط‌گرایی، دروغ و قصد آنها غارت افغانستان بوده و زمینه ورود آمریکا به این کشور در حوزه‌های مختلف فراهم نشود.

ایکنا _ فکر می‌کنید آینده افغانستان با توجه به تحولات اخیر به کجا می‌انجامد؟

ان‌شاءالله با توجه به رشد فکری مردم افغانستان و اینکه در مورد تشخیص دوست از دشمن آگاهی نسبی پیدا کرده‌اند، حکومت آینده این کشور که حتماً اسلامی خواهد بود، توسط نیروهای شاخص فرهنگی و اسلامی و بدون حضور و دخالت غربی‌ها و با حمایت کشورهای اسلامی مانند جمهوری اسلامی ایران که همیشه در کنار مردم افغانستان بوده است، تشکیل شود و با میانجیگری سایر کشورها بتوانیم در افغانستان ساختاری اسلامی و منطبق با خواست و حمایت مردم را شاهد باشیم.

آینده مردم افغانستان روشن است، همانطور که آیت‌الله خمینی(ره) اعتماد و خودباوری را در بین ملت‌های مسلمان زنده کرد و استقلال و امنیت را بدون تکیه به قدرت‌های خارجی به دست آورد.

تمام مشکلات افغانستان بیشتر از طرف قدرت‌های استکباری و وابستگان آنها بوده و امیدوارم ملت افغانستان با استقلال فکری، اجتماعی و سیاسی خود که کسب کردند، ساختاری خوب و مثبت برای افغانستان رقم بزنند.