«اتنوموزیکولوژی» راهنمایی مناسب برای پژوهشگران موسیقی است + صوت

به گزارش خبرنگار ایکنا؛ در برنامه این هفته مجله موسیقی «ایل بانگ» که ساعاتی پیش از رادیو فرهنگ پخش شد، به معرفی کتاب تازه منتشر شده تحت عنوان «اتنوموزیکولوژی، یک مقدمه بسیار کوتاه» پرداخته شد.

در این برنامه صادق چراغی؛ موسیقی‌دان و کارشناس برنامه گفت‌وگویی با دکتر مریم قره‌سو؛ مترجم کتاب، پژوهشگر موسیقی، نوازنده، استاد دانشگاه و عضو هیئت علمی دانشکده هنرهای زیبای دانشگاه تهران انجام داد.

در ابتدای برنامه صادق چراغی به مطالعه مقدمه تیمُتی رایس، نویسنده کتاب پرداخت که به مناسبت ترجمه این کتاب در ایران نوشته است.

در ادامه مریم قره‌سو در تعریف اتنوموزیکولوژی بیان کرد: این رشته در ابتدای قرن 20، موسیقی را در بافت فرهنگی و انسانی آن می‌شناخت و موسیقی را صرفاً در بافت صوتی آن تعریف نمی‌کرد و سپس این رشته به عنوان رشته‌ای برای مطالعه موسیقی در بطن و بدنه فرهنگ انسانی تعریف شد. در کل می‌توان اینطور تعریف کرد که اتنوموزیکولوژی، شناخت انسان از ورای فرهنگ موسیقایی آنها است.

وی با بیان اینکه در ایران تجربه پژوهش در زمینه موسیقی خیلی جدید نیست عنوان کرد: پژوهش مطابق با روش‌های اکادمیک جهانی هفت سال است که در ایران به عنوان یک رشته دانشگاهی تصویب شده و تدریس می‌شود. از زمانی که من در ایران شروع به کار کردم حس کردم که ما نیاز داریم آثار برجسته پژوهشی مربوط به موسیقی شناسی در جهان را در ایران به زبان فارسی داشته باشیم. به همین دلیل در سال 1396 کتاب انسان‌شناسی موسیقی را ترجمه کردم که به نوعی می‌شود گفت این کتاب مرجع موسیقی‌شناسی در ارتباط با انسان‌شناسی است. بعد از آن کتاب دیگری با نام «انسان چگونه موسیقایی است» ترجمه و منتشر شد که در این کتاب به تفسیر جامعه از نگاه موسیقی می‌پردازد.

وی ادامه داد: در سال گذشته کتاب دیگری تحت عنوان «اتنوموزیکولوژی، یک مقدمه بسیار کوتاه» نوشته پروفسور تیمتی رایس را به همراه آقای رضا حسینی بقانام ترجمه کردیم که توسط انتشارات پارت منتشر شده است. رایس با نوشتن این کتاب توانست دریچه‌های نوینی را به روی مطالعات موسیقی شناسی باز کند و این رشته را به شکل خلاصه و دسته‌بندی شده به جهان آکادمیک معرفی کند.

قره‌سو افزود: در کتاب اتنوموزیکولوژی، مروری کوتاه به ابتدای شکل‌گیری این رشته به شکل امروزی در دانشگاه‌های جهان می‌شود. داستان از جایی شروع می‌شود که پژوهشگران بسیاری مخصوصاً از اروپا برای پژوهش میدانی به مناطق مختلف از جمله آفریقا می‌روند. یکی از اشخاصی که در این کتاب به آن اشاره می‌شود آقای «سیم هاآرو» آفریقاشناس فرانسوی است که او با حضور در بین قبایل آفریقایی بر روی سیستم پنج نتی موسیقی آفریقایی کار کردند.

این مترجم در رابطه با این کتاب افزود: همانطور که از اسم این کتاب بر می‌آید یک مقدمه بسیار کوتاه از پیشینه تاریخی، رویدادها و رویکردهای تاریخی است که ما می‌توانیم در آینده در این علم بشناسیم و مطالعه کنیم.

این پژوهشگر موسیقی ادامه داد: در این کتاب نکات بسیار جالبی وجود دارد؛ برای مثال اشاره می‌شود که اگر شما به عنوان یک پژوهشگر به روستایی برای ضبط موسیقی آنجا می‌روید باید اخلاق پژوهشی مشخص و تعریف‌شده‌ای داشته باشید. رایس در این کتاب نه تنها به رویدادهای تاریخی اشاره می‌کند بلکه به روش‌شناسی تحقیق نیز اشاره می‌شود. همچنین در این کتاب زمینه‌های مختلفی که می‌توان به عنوان یک پژوهشگر بر آن کار کرد معرفی می‌شود.

این مترجم تصریح کرد: در سال گذشته که این کتاب آماده انتشار شد، با نویسنده آن، پروفسور تیمتی رایس تماسی گرفتم تا از انتشار آن مطلع گردند و مقدمه‌ای نیز بر آن بنویسند که ایشان ضمن خرسندی از این اتفاق مقدمه‌ای کوتاه برای آن به نگارش درآوردند.

این کتاب را می‌توان از انتشارات پارت و کتاب فروشی‌های سراسر کشور تهیه کرد.

گزارش از سجاد محمدیان