«Wahed» و ایده‌ سرمایه‌گذاری حلال برای مسلمانان

به گزارش ایکنا، نظام تأمین مالی اسلامی در سال‌های اخیر مورد استقبال بسیاری از شهروندان مسلمان و غیرمسلمان در کشورهای جهان قرار گرفته است. در این میان بخش فین‌تِک اسلامی با استفاده از رشد فناوری و اقبال جوامع مختلف از جمله مسلمانان به استفاده از خدمات فین‌تِک تبدیل به بخش جدایی‌ناپذیر از نظام تأمین مالی اسلامی شده است.

فین‌تک اسلامی به عنوان بخشی از فین‌تک که از اصول دینی و شرعی پیروی می‌کند، تعریف می‌شود که مواردی چون پرداخت بهره و سرمایه‌گذاری در مشاغل مرتبط با الکل، دخانیات و قمار را ممنوع می‌کند. گزارش جهانی فین‌تک اسلامی بیان می‌کند که عربستان سعودی، ایران، امارات متحده عربی، مالزی و اندونزی کشورهای پیشرو از نظر حجم معاملات فین‌تک اسلامی در کشورهای عضو سازمان همکاری اسلامی هستند.

اقبال به نظام تأمین مالی اسلامی و فین‌تک اسلامی در کشورهای مختلف باعث شده که کارآفرینان بسیاری به دنبال تأسیس استارتاپ‌هایی با محوریت فین‌تک اسلامی باشند. پتانسیل بالای این بخش به دلیل جمعیت رو به رشد مسلمانان و افزایش استفاده از فناوری‌های مرتبط با اینترنت از جمله خدمات مالی، باعث شده که کارآفرینان در این حوزه هم به دنبال حضور گسترده باشند. در واقع رشد فین‌تک اسلامی ناشی از رشد فناوری و این واقعیت است که فین‌تک‌های اسلامی تمایل دارند در بازارهایی با رشد بسیار بالا با جمعیت جوان فعالیت کنند.

فین‌تک اسلامی نوعی سرمایه‌گذاری بر مبنای مسائل اخلاقی است. همین امر باعث شده که مشتریان و استفاده‌کنندگان خدمات فین‌تِک اسلامی تنها منحصر به مسلمانان نباشد و هر شخصی که به سرمایه‌گذاری در بخش‌های اخلاقی علاقه‌مند باشد، از آن استقبال کند.

 چشم‌انداز فین‌تک اسلامی هنوز نشان از تازه‌کاری و پراکندگی دارد. آمار نشان می‌دهد که اکثر فین‌تک‌های اسلامی در زمینه‌های مربوط به جذب سرمایه، سپرده‌گذاری و وام، مدیریت ثروت، پرداخت‌ها و تأمین مالی جایگزین فعال هستند. سایر حوزه‌های فعال برای فین‌تک اسلامی شامل بیمه، دارایی‌های دیجیتال، بازارهای سرمایه، عملیات و امور مالی اجتماعی است.

 Wahed را می‌توان به عنوان یکی از استارتاپ‌های پیشرو در آمریکا دانست که در حوزه فین‌تک اسلامی فعالیت دارد. Wahed یک شرکت فعال در زمینه فین‌تِک و خدمات مالی اسلامی است که در آمریکا فعالیت خود را آغاز کرده و در حال حاضر از بزرگترین و موفق‌ترین استارتاپ‌های اسلامی در آمریکا به‌شمار می‌رود. موفقیت Wahed در جولای 2019، باعث شد که این شرکت اولین صندوق قابل معامله مبادلات مطابق با قوانین شریعت را در ایالات متحده راه‌اندازی کند که منطبق با شریعت اسلامی بود.

به مانند سایر فین‌تک‌های اسلامی، Wahed هدف خود را جذب سرمایه‌گذارانی دانسته که به دنبال سرمایه‌گذاری‌های اخلاقی همسو با اصول اسلامی هستند. این شرکت در کمیسیون بورس و اوراق بهادار ایالات متحده، اداره رفتار مالی بریتانیا، کمیسیون اوراق بهادار مالزی و سایر بازارهای سرمایه ثبت شده است.

 یک هیئت بازبینی اخلاقی بر سرمایه‌گذاری‌های Wahed نظارت می‌کند تا مطمئن شود که با ارزش‌های اسلامی تطبیق دارند. شرکت‌های سرمایه‌گذاری نمی‌توانند در حوزه‌هایی مانند مشروبات الکلی، اسلحه گرم، قمار و دخانیات، فعالیت و ربا دریافت کنند. اپلیکیشن Wahed سرمایه و منابع مالی مشتریان را در بخش‌هایی مانند صکوک(اوراق قرضه اسلامی)، بازارهای سهام، املاک و مستغلات و طلا سرمایه‌گذاری می‌کند.

 ایده اصلی Wahed از کجا آمد؟

جنید واحدنا(Junaid Wahedna)، بنیانگذار Wahed در برخورد با یک راننده تاکسی در نیویورک متوجه شد او به دنبال مشاوره مالی از یک شخصیت دینی آگاه به این حوزه و نه کارشناس اقتصادی صرف است؛‌ همین نیاز باعث شد که ایده تأسیس یک استارتاپ برای کمک به مسلمانان در زمینه سرمایه‌گذاری به ذهنش خطور کند.

خود جنید در یک مصاحبه گفت: پس از اینکه چند سال در بانکداری تجاری در وال استریت کار می‌کردم، خیلی سریع متوجه شدم که اکثریت قریب به اتفاق مسلمانان، هیچ راهی برای نگهداری پول خود خارج از یک سیستم مبتنی بر بهره ندارند. دلیلی که واقعاً برای ما مهم است ایمان ماست ـ‌ مانند همه ادیان ابراهیمی از جمله مسیحیت و یهودیت ـ ما اجازه نداریم هیچ ربایی دریافت کنیم و این به صراحتا حرام است. اما واقعاً عادی انگاری صورت گرفته و هیچ‌کس در مورد آن صحبت نمی‌کند، زیرا فکر می‌کنند هیچ جایگزینی وجود ندارد.

به این ترتیب شرکت ما با هدف و مأموریتی اصلی راه‌اندازی شد تا به تمام دنیا دسترسی داشته باشد و آن اینکه سرمایه مسلمانان را از ربا دور نگه دارد. متأسفانه صنعت تأمین مالی واقعاً شهرت بدی دارد، زیرا بسیاری از مؤسسات مالی اسلامی از دین و عدم رقابت به عنوان بهانه‌ای برای پشتیبانی ضعیف از مشتریان و محصولات استفاده می‌کنند. در واقع آن را «هزینه مسلمان بودن» می‌نامند و شما فقط باید با پشتیبانی بد و هزینه‌های بالا کنار بیایید.

جنید در سال 2017 اولین‌ گام‌ها را برای تأسیس Wahed برداشت و اولین پلتفرم سرمایه‌گذاری اسلامی خودکار(روبو ـ مشاور) را راه‌اندازی کرد. در نوامبر 2017، Wahed سرمایه اولیه خود را بعد از معرفی، از سرمایه‌گذارانی از جمله جان الخیر، مدیر عامل سابق جی پی مورگان چیس (JPMorgan Chase) و لورن نوردین(Laurent Nordin)، مدیر شرکت مک کینزی اند کمپانی (McKinsey & Company) افزایش داد. در اکتبر 2018، Wahed یک دور تأمین سرمایه با همکاری دو شرکت Cue Ball Capital و BECO Capital انجام داد و توانست 7 میلیون دلار از این طریق کسب کند.

در آگوست 2018، Wahed  اولین گام را در عرصه حضور بین‌المللی با راه‌اندازی خدمات خود در بریتانیا انجام داد. در نوامبر همان سال هم، این شرکت یک برنامه تلفن همراه به نام  Halal Stock Screener را برای مقایسه و خرید 50 هزار سهام شرکت‌های منطبق با شریعت اسلامی راه‌اندازی کرد.

Wahed در سال 2019، همکاری خود را با بانک معملات مالزی آغاز کرد. در دسامبر 2020، این شرکت، یک شرکت انگلیسی به نام Niyah Ltd  را که یک برنامه بانکداری دیجیتال طراحی شده برای جامعه مسلمانان را اجرا می‌کند، خریداری کرد. این خرید، باعث شده که Wahed، بیشتر توسعه یابد و به فروشگاهی یکپارچه برای محصولات مالی دیجیتال منطبق با قوانین اسلامی تبدیل شود.

در حال حاضر واحد در 130 کشور فعال است و دفاتری در واشنگتن دی سی، نیویورک، لندن و دبی دارد. طبق گزارش CNBC، ارزش این استارتاپ 100 میلیون دلار است.

گزارش از محمد حسن گودرزی