اهتمام ویژه وزارت ارشاد به کودکان در توسعه کتابخانه‌های عمومی

به گزارش خبرنگار ایکنا، هم‌زمان با هفته ملی کودک، نخستین کتابخانه عمومی ویژه کودکان استان در تهران، با حضور محمدمهدی اسماعیلی، وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی و مهدی رمضانی، دبیرکل نهاد کتابخانه‌های عمومی عصر امروز، سه‌شنبه ۱۹ مهر در بوستان رسالت تهران افتتاح شد.

وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی در این مراسم ضمن ابراز خرسندی از هم‌زمانی افتتاح اولین کتابخانه تخصی کودک تهران با اعیاد ربیع و هفته ملی کودک، گفت: خیلی دوست داشتم در ایام هفته کودک به یک مناسبتی در یک محفل کودکانه شرکت کنم که خوشبختانه امروز این اتفاق حاصل شد.

اسماعیلی حضور خود در این مراسم را یک حضور نمادین برای نشان دادن اهتمام وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی و دولت سیزدهم به مقوله آموزش و پرورش در حوزه کودکان عنوان کرد و افزود: کتابخانه هدهد سفید فعالیت‌های خوبی را برای کودکان پیش‌بینی کرده است. خوشبختانه با همت و فعالیت همکاران ما در نهاد کتابخانه‌ها، امروز بخش بسیار خوب و فاخر کتابخانه‌هایی که افتتاح می‌شود، به بخش کودکان اختصاص یافته است.

اهتمام ویژه وزارت ارشاد به کودکان در توسعه کتابخانه‌های عمومی

وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی در بخش دیگر صحبت‌های خود عنوان کرد: در برنامه‌های مربوط به توسعه کتابخانه‌های عمومی، اهتمام ویژه‌ای به موضوع کودکان خواهیم داشت و آن را تقویت خواهیم کرد، زیرا معتقدیم کار اصلی دولت و حوزه مدیریت فرهنگی با این نسل آغاز می‌شود و هرچه در حوزه کودکان برنامه‌های موفق‌تری داشته‌باشیم، قطعاً در آینده شاهد جوانان خلاق بیشتر و کسانی که به سربلندی کشور خود می‌اندیشند، خواهیم‌ بود. هرچقدر در این مقطع کم‌کاری کنیم، اثرات نامطلوب آن را در آینده مشاهده خواهیم کرد.

اسماعیلی افزود: همه ما مصمم هستیم که کودکان به‌خوبی با ذخایر ارزنده فرهنگی کشور آشنا شوند، آموزش ببینند و با امور پرورشی مناسب و اطلاعات خوبی که کسب می‌کنند، شاهد ارتقاء و تعالی نسل جدید و آینده‌سازان میهن عزیزمان باشیم.

وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی ضمن اشاره به این سخن حضرت امام(ره) در اوایل انقلاب که «امید من به شما دبستانی‌ها است»، اظهار کرد: امروز هم ما تأکید می‌کنیم که همه امید ما به کودکان امروز سرزمینمان است و امیدواریم با پرورش و تربیت خوب و آموزش‌های مناسبی که می‌بینند، در آینده ایران عزیز ما را سربلندتر از امروز به جایگاه واقعی خود برسانند.

پیشینه جدی موضوع کودک در نهاد کتابخانه

مهدی رمضانی، دبیرکل نهاد کتابخانه‌های عمومی هم در این مراسم ضمن اشاره به موضوع کودک و نوجوان به‌عنوان یک موضوع حائز اهمیت که هم در شکل‌گیری دولت مدنظر بوده و هم وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی و رئیس جمهور نسبت به آن حساسیت داشته و دارند، عنوان کرد: پیوستگی موضوع کودک و نوجوان، یعنی آمدن با نوجوان و جوان که نوجوان حلقه واسط آن واقع می‌شود، از مسائل حائز توجه در فعالیت‌های فرهنگی است.

دبیرکل نهاد کابخانه‌های عمومی کشور ضمن اشاره به حساسیت گروه نوجوان که نه تمایل دارند در حوزه کودک تعریف شوند و از محصولات آن‌ها استفاده کنند و نه این امکان وجود دارد که در فضای جوان قرار بگیرند، اضافه کرد: فقری که به لحاظ محتوا ـ در بحث کتاب، فیلم، موسیقی و سایر حوزه‌های فرهنگی و هنری ـ در حوزه نوجوان داریم، فقر جدی و اساسی است که باید به آن توجه شود.   

رمضانی در بخش دیگر صحبت‌های خود با تأکید بر اینکه موضوع کودک در نهاد کتابخانه‌های عمومی یک بحث قدیمی با پیشینه جدی است، تصریح کرد: از همان بدو شکل‌گیری نهاد، ایجاد بخش‌های کودک در کتابخانه‌های عمومی با جدیت پیگیری شده و اکنون همه کتابخانه‌های عمومی مجهز و دارای بخش کودک هستند.

وی با اشاره به پایه‌گذاری نشان «هدهد سفید» در نهاد کتابخانه‌ها به‌عنوان یک مجموعه مختص کودکان در نهاد، بیان کرد: این نشان اجزا و ابعاد مختلف و متفاوتی دارد، از جمله آن جشنواره هدهد سفید است که کتاب برتر کودکان و نوجوانان در کتابخانه‌های عمومی را انتخاب می‌کند. کتاب هدهد سفید از دیگر فعالیت‌های این نشان است که مأموریت تولید محتوا برای این حوزه را برعهده دارد.

افتتاح کتابخانه‌های «هدهد سفید» در کشور ادامه دارد

رمضانی ادامه داد: اخیرا برنامه تلویزیونی هم با همین عنوان هدهد سفید در نهاد کتابخانه‌ها تدارک دیده شده که تلاش می‌شود پخش آن هم‌زمان با هفته کتاب از شبکه پویا شروع شود. امروز هم اولین کتابخانه تخصصی کودک با عنوان هدهد سفید افتاح شد و در آینده و ادامه همین مسیر، مجموعه کتابخانه‌های کودک با عنوان هدهد سفید در سطح کشور افتتاح خواهد شد.

دبیرکل نهاد کتابخانه‌های عمومی کشور ضمن اشاره به فعالیت‌های کتابداران در مجموعه نهاد کتابخانه‌ها، مخصوصاً کتابدارانی که با رویکرد کودک فعالیت می‌کنند، اضافه کرد: در جلسه‌ای که دیروز با برخی نویسندگان و ناشران کتاب کودک داشتیم، چند نفر از آن‌ها به لزوم استفاده بهتر و عمیق‌تر نهاد از گنجینه کتابداران کودک و تجربیات و دانشی که دارند، اذعان داشتند.

وی با تأکید بر تنوع فعالیت کتابداران نهاد، اظهار کرد: کتابداران بخش کودک نهاد کتابخانه‌های عمومی که عدد قابل‌توجهی از کتابداران نهاد را تشکیل می‌دهند، فقط کتاب امانت نمی‌دهند، بلکه فعالیت‌های متعدد و متنوعی در بخش کودک کتابخانه‌ها نظیر قصه‌گویی، شعرخوانی، جمع‌خوانی، کاردستی و چند ده فعالیت این‌چنینی را برگزار و پیگیری می‌کنند لذا حجم بالایی از تراکم، مهارت، دانش و اطلاعات در بخش کتابداران در حوزه کودک وجود دارد.

سرمایه‌گذاری جدی نهاد کتابخانه‌ها در حوزه کودک

رمضانی اضافه کرد: نهاد کتابخانه‌ها هم سرمایه‌گذاری جدی روی حوزه کودک انجام داده است؛ تشکیل کارگروه تخصصی کودک که متشکل از کتابداران متخصص بخش کودک است، برگزاری دوره‌های آموزشی و مهارتی از جمله جشنواره قصه‌گویی که در نهاد شکل گرفته، از جمله همین اقدامات است.

دبیر کل نهاد کتابخانه‌های عمومی کشور در بخش دیگر صحبت‌های خود ضمن اشاره به اینکه بعضاً شنیده می‌شود بعضی اقدامات نهاد تقلیدی است، تصریح کرد: اساساً اگر موضوعی لازم و جایز باشد، نه تنها تقلید از آن اجتناب‌ناپذیر است، بلکه بعضی مواقع واجب است. ما در دینمان هم نسبت به خیلی از موضوعات مقلدیم، لذا ما به این تقلید افتخار می‌کنیم، چه بسا اینکه بعضی از مقلدین از اساتید خود هم جلو می‌زنند.

وی افزود: در همین راستا با توجه به اقتضا و نیازی که حس می‌شد، جشنواره قصه‌گویی را در نهاد کتابخانه بنیاد نهادیم و با جدیت و شدت پیگیری کرده و توسعه خواهیم داد. در این مسیر نگاهمان هم هم‌افزایانه، توسعه‌بخشانه، پیش‌برنده و خدمت‌رسانی است؛ بنابراین مفتخرم اینجا اعلام کنم که بیش از نیمی از اعضای فعال کتابخانه‌های عمومی، کودکان و نوجوانان هستند. به این فرایند و اینکه فردا اتفاقات مناسب و بهتری در آینده در این حوزه بیفتد، امیدواریم زیرا این فضا ذخیره عملیاتی حوزه کتابخانه‌ها می‌شود.

مدارس در حوزه کتابخوانی مشکل جدی دارند

رمضانی در بخش دیگر صحبت‌های خود با بیان اینکه اتصال هر دستگاهی به دستگاه مادر باید یک تأثیر عملیاتی در حوزه عملکردی او بگذارد، تأکید کرد: اگر ما به واسطه وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی که ریاست هیئت امنای نهاد کتابخانه‌های عمومی را برعهده دارد، به وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی متصل هستیم، مابه‌‎ازای این اتصال باید خود را در سیاست‌گذاری‌ها، عملکرد، پیشرفت امور و این قبیل مسائل نشان دهد.

وی افزود: متأسفانه در حوزه کتابخوانی و گسترش موضوع مطالعه و مهارت‌آموزی و مهارت‌افزایی برای موضوع کتاب و کتابخوانی در مدارس مشکل جدی داریم. ما این موضوع را از مراجع ذی‌ربط مانند شورای عالی انقلاب فرهنگی، شورای فرهنگ عمومی و حتی دولت با تمام قدرت پیگیری خواهیم کرد تا بحث کتابخوانی در مدارس با جدیت بیشتری پیگیری شود.

وی ادامه داد: متأسفانه پست کتابدار در مدارس حذف شده و کتابخانه‌های مدارس تعطیل و نیمه‌تعطیل هستند و بعضاً اصلا وجود ندارند. ساعتی هم به‌عنوان ساعت مطالعه یا ساعت متعلق به موضوع کتاب و کتابخوانی ندارند و ما این را یکی از نکاتی می‌دانیم که باید در موضوع ترویج کتاب و کتابخوانی پیگیری کنیم. اگر دستگاه یا مجموعه‌ای که متعلق به آن حوزه در آموزش و پرورش بوده که این فضا را رقم نزده یا پیگیری نکردند، نباید باعث شود از اهمیت این مسئله کاسته شود.

رمضانی در پایان در رابطه با نحوه شکل‌گیری نخستین کتابخانه تخصصی کودک هدهد سفید در تهران، گفت: سال 99 که بنده معاون توسعه کتابخانه‌ها و ترویج کتابخوانی نهاد بودم، بازدیدی از این کتابخانه‌ که یک کتابخانه عمومی بود داشتم و تصمیم تغییر آن شکل گرفت. از آنجا که کار کردن در تهران بسیار متفاوت از سایر شهرها است، فرایند اجرایی کتابخانه هدهد سفید یک مقدار طولانی شد، اما خوشبختانه به همت همه دوستان و همکاران و به مدد کار شبانه‌روزی آن‌ها به امروز رسید و در آینده تکمیل‌تر و بهتر هم خواهد شد.  

نخستین کتابخانه عمومی ویژه کودکان استان در تهران با عنوان «هدهد سفید» با زیربنایی به مساحت 240 متر و شش هزار جلد کتاب برای سه رده سنی، کودک، نوجوان و بزرگسال در بوستان رسالت تهران افتتاح شد. این کتابخانه علاوه بر بخش کتاب، فضایی برای بازی، نقاشی و... دارد و ضمن ارائه کتاب به کودکان، برنامه‌های قصه‌گویی، مسابقه نقاشی، کتابخوانی و جمع‌خوانی و... را برگزار می‌کند.