احترام به حق انتخاب مخاطبان شبکه خانگی

به گزارش ایکنا، برنامه «گفت‌وگوی فرهنگی» با موضوع بررسی چالش‌های تنظیم‌گری اجتماعی در فضای مجازی، با حضور محمدصادق افراسیابی، معاون كاربران و تنظیم‌گری اجتماعی ساترا، محسن احمدوند، معاون نوآوری و توسعه كسب و كار موسسه فرهنگی و اطلاع‌رسانی تبیان، عباس كریمی كارشناس رسانه و سیدصادق پژمان مدیرعامل سابق بنیاد ملی بازی‌های رایانه‌ای و مدیرعامل آخرین خبر از آنتن رادیو گفت‌وگو پخش شد.

در ابتدای گفت‌وگو، افراسیابی درباره مفهوم تنظیم‌گری اجتماعی گفت: بحث تنظیم‌گری اجتماعی لازمه اعمال تنظیم‌گری به شكل مطلوب است. در تنظیم‌گری اجتماعی ما از ظرفیت‌های اجتماعی برای همراه‌سازی و مشاركت جامعه در امر تنظیم‌گری استفاده می‌كنیم. این امر به این معنا هست كه با فرهنگ‌سازی و ایجاد شرایط لازم در اوضاع فرهنگی و اجتماعی، مسیری طی می‌شود كه اولا پلتفرم‌ها به شكل داوطلبانه در امر تنظیم‌گری مشاركت دارند و از طرف دیگر مردم هم در حوزه تنظیم‌گری شركت می‌كنند.

در ادامه این بحث محسن احمدوند افزود: تنظیم‌گری اجتماعی جایی است كه ما می‌توانیم به توان مردم اعتماد كنیم و هر جا این اتفاق افتاده است ما برنده شده‌ایم. ما اگر در موضوع فضای مجازی به مردم اعتماد كنیم می‌توانیم به خوب‌ها و بدهای فضای مجازی دست پیدا كنیم‌. تنظیم‌گری اجتماعی یك فرصت است زیرا ما به یكدیگر اعتماد داریم و می‌توانیم در حوزه تولید محتوا و نشر آن از این اعتماد بهره ببریم كه بتوانیم تنظیم‌گری اجتماعی داشته باشیم.

معاون كاربران و تنظیم‌گری اجتماعی ساترا درباره نقش رسانه‌های جمعی در تنظیم‌گری اجتماعی توضیح داد: رسانه‌های جمعی دامنه گسترده‌ای دارند مثلاً خبرگزاری‌ها، فضای مجازی و... كه هر كدام تاثیرات جداگانه دارند. ما اگر بخواهیم یك پدیده‌ را به عنوان موضوع پذیرفته شده در افكار عمومی بیان كنیم، در ابتدا باید با جامعه نخبگان درمیان بگذاریم. گاهی اوقات آسیب‌هایی وجود دارد یعنی ما می‌بینیم در رسانه‌ها شبهات و مسائلی به وجود می‌آید كه باید حتماً نهاد تنظیم‌گر به شبهات پاسخ دهد و نباید خودش را از مردم و افكار عمومی جدا ببیند، این پاسخگویی مستمر و پاسخگو بودن رویكردی است كه الان در ساترا دنبال می‌شود.

احمدوند در ادامه درباره ظرفیت‌های موجود در عملی كردن تنظیم‌گری اجتماعی گفت: در باب راه‌حل‌هایی كه برای تنظیم‌گری اجتماعی پیشنهاد می‌شود، دو نیاز اساسی وجود دارد: اول، جذاب و خلاقانه و دوم اینكه ساده و كاربردی باشد. نیاز جذاب و خلاقانه بودن از طریق رسانه صورت می‌گیرد و ساده و كاربردی بودن از طریق نقش پلتفرم‌هایی ‌كه ما ایفا می‌كنیم. حجم زیاد مخاطب باعث می‌شود كه رسانه‌های جمعی هم حمایت‌گر و هم میان‌دار بازی باشند.

در ادامه برنامه كریمی‌ عباسی درباره ضرورت تنظیم‌گری اجتماعی بیان كرد: از آن‌جایی كه ما در بحث پلتفرم‌ها با یك رسانه روبه‌رو هستیم بنابراین باید با مختصات رسانه‌ای آن را تحلیل كنیم. ما باید ببنیم كه پلتفرم‌ها چه شاخصه‌های رسانه‌ای را دربر می‌گیرند. در بحث تنظیم‌گری اجتماعی و پلتفرم‌ها ما با یك مثلثی روبه‌رو هستیم كه می‌توانند به كمك همدیگر بیایند. رسانه‌های جمعی به‌نوعی می‌توانند غربالگری كنند تا مخاطب چیزی كه نیاز دارد را ببیند. همچنین پلتفرم‌ها هم می‌توانند با استفاده از نظرات منتقدان در رسانه‌ها استفاده كنند. در این میان مسئله ماهیت رسانه‌ها نیز پیش كشیده می‌شود.

افراسیابی بیان کرد: بحث تعارض و وحدت دو نقطه مقابل یكدیگر هستند. اگر در یك امری تنظیم‌گری اجتماعی اتفاق نیفتد در هنگام اجرای تنظیم‌گری با مسائلی مواجه می‌شویم كه هزینه تنظیم‌گری را افزایش می‌دهد. به‌طور مثال تمام نهادهایی كه در فضای مجازی متولی هستند، اگر تنظیم‌گری اجتماعی نداشته باشند با مقاومت‌هایی روبه‌رو خواهیم شد. وظیفه ما به عنوان نمایندگان ساترا و كسانی كه در حوزه فضای مجازی فعالیت دارند این است كه فرهنگ سازی و گفت‌وگوی لازم صورت بگیرد.

احمدوند در ادامه صحبت‌های افراسیابی گفت: ما در تبیان به‌عنوان یكی از ارائه دهندگان خدمت تنظیم‌گری از حوزه تنظیم‌گری نرم و اجتماعی، سامانه‌ای را داریم كه به خانواده‌ها كمك می‌كند تا بتوانند انتخاب كنند. نهادهای مختلف اعم از سیاست‌گذار، تنظیم‌گر، تسهیل‌گر و... كمك كنند چنین پلتفرم‌هایی توسعه پیدا كنند. ما در حوزه تنظیم‌گری اجتماعی چهار مسئله راهبردی داریم كه آموزش، پژوهش، گفتمان‌سازی و حمایت هستند.

پژمان مهمان تلفنی دیگر این برنامه بود؛ وی درباره تنظیم‌گری اجتماعی در حوزه بازی‌های دیجیتال توضیحاتی را ارائه داد و بیان كرد: بازی‌های دیجیتال تاثیرات زیادی را در مخاطب دارد. این محتوا، پرتوان است و تمام رسانه‌های قبل از خودش را در خود دارد بنابراین باید از حقوق مخاطب حمایت شود. از آن‌جایی كه مخاطبان بازی‌های دیجیتال كودكان و نوجوانان هستند، نیاز است كه ما درباره نحوه‌ استفاده آن‌ها از بازی‌ها تحلیل داشته باشیم. در بسیاری از كشورها به دلیل ضرورتی كه اتفاق افتاده خود مردم و حتی صنوف وارد حوزه تنظیم‌گری شدند. در ایران‌ هم تلاش‌هایی صورت گرفته تا محتوا با سن مخاطب هماهنگ باشد و حقوق مخاطب در آن رعایت شود.

پژمان همچنین گفت: رسانه‌ای مثل رسانه بازی‌های دیجیتال تاثیر و ظرفیت‌های زیادی دارد. ما همیشه از مخاطرات این حوزه گفته‌ایم اما از توانایی‌های آن نگفته‌ایم. والدین همیشه فكر می‌كنند كه این نوع بازی‌ها صرفاً برای سرگرمی هستند اما در اصل ما كودكان و نوجوان را وارد یك دنیای جدید می‌كنیم و در حین بازی تمام ذهن درگیر آن است.

كریمی نیز در پایان و در راستای این بحث عنوان كرد: وقتی ما با یك پلتفرم‌ روبه‌رو هستیم با یك مخاطب خاص روبه‌رو هستیم، بنابراین ما ابتدا باید نیاز‌های مخاطبان را شناسایی كنیم. حق همیشه با مخاطب است و ما باید به او قدرت انتخاب بدهیم.