مرتضی عزتی، عضو هیئت علمی دانشگاه تربیت مدرس در گفتوگو با ایکنا، با بیان اینکه سرمایهگذار همواره نیازمند فضای امن اقتصادی و سیاسی است، اظهار کرد: اینکه از ایران فرار سرمایه اتفاق میافتد به خاطر این است که سرمایهگذار سایر نقاط دنیا را امنتر از فضای اقتصادی کشورمان میبیند، پس وقتی سرمایهگذار ایرانی فضا را امن نمیداند آیا انتظار داریم سرمایهگذار خارجی در چنین وضعیتی در پروژههای اقتصادی کشورمان مشارکت داشته باشد؟
وی افزود: مهمترین مشکل در کشور ما ناپایداری و ناامنی سرمایه است. سرمایهگذار خارجی از بیم اینکه مبادا نظر سیاستگذاران و تصمیمگیران در جمهوری اسلامی ایران تغییر کند، رغبتی به سرمایهگذاری در کشورمان از خود نشان نمیدهد، یعنی امکان دارد مجوزی در حال حاضر صادر شود و سرمایهگذار با اتکا به این مجوز سرمایه خود را وارد ایران کند اما به یکباره طی ماهها یا سالهای آینده مجوز و قوانین تغییر پیدا میکند و به جای اینکه تسهیلکننده امور باشد، سرمایهگذار عطای سرمایهگذاری در ایران را به لقایش میبخشد و ایران را ترک میکند.
این کارشناس اقتصادی افزود: تجربه بارها این موضوع را اثبات کرده، طوری که خیلی از سرمایهگذاران خارجی در دهه ۷۰ و ۸۰ که فضا مناسبتر بود وارد حوزه سرمایهگذاری در ایران شدند اما بعدها به دلیل وجود مشکلاتی سرمایههایشان را خارج کردند.
عزتی ادامه داد: سرمایهگذار را باید التماس کرد و منت آن را کشید، همانطورکه دیگر کشورها التماس سرمایهگذار را میکشند، ولی ما چه میکنیم؟ پیش از اینکه مائو فوت کند چین تنها قدرت سیاسی و نظامی بود اما بعد از درگذشت مائو، دنگ شیائوپینگ رئیس جمهور یک کشور یک میلیارد نفری شد. شیائوپینگ نزد پادشاه سنگاپور رفت و از او خواهش کرد که اجازه دهد سرمایهگذاران سنگاپوری در جنوب چین سرمایهگذاری کنند، درصورتی که چین از لحاظ نظامی و وسعت اصلاً قابل مقایسه با سنگاپور کوچک نیست اما اینگونه باید جذب سرمایه انجام داد.
وی بیان کرد: سرمایهگذار وارد کشوری میشود که از او خواهش کنند و لذا تا از او خواهش نکنیم هیچ سرمایهگذاری وارد ایران نخواهد شد. در کشور ما علیه سرمایهگذار و سرمایهدار شعار میدهیم و هرگاه میخواهد وارد کشور شود سریع دست به اقدامات تخریبی علیه او میزنیم و انواع و اقسام موانع را برایش ایجاد میکنند.
عضو هیئت علمی دانشگاه تربیت مدرس با بیان اینکه باید سرمایههای خارجی تضمین شود، گفت: در چنین فضایی که هیچ سرمایهگذاری حاضر نیست به راحتی وارد حوزههای اقتصادی ایران شود، باید خود دولت مستقیماً ورود پیدا کند و از سرمایهگذاران خارجی و یا سرمایهگذاران ایرانی مقیم دیگر کشورها خواهش کند و به آنها تضمین دهد تا برای ورود به ایران رغبت داشته باشند و حتی اگر لازم است باید در نهادهای بینالمللی تضامین لازم را به سرمایهگذاران ارائه دهد.
عزتی اضافه کرد: باید مدنظر داشته باشیم ما به سرمایهگذار نیاز داریم نه او. سرمایهگذار اگر در ایران سرمایهگذاری نکند در کشوری دیگری سرمایهگذاری انجام خواهد، پس این ما هستیم که به سرمایهگذار چه خارجی و چه داخلی نیاز داریم و باید از او خواهش کرد و به او تضمین داد.
وی یادآور شد: در سالهای گذشته اگر سرمایهگذاری اندکی هم در ایران انجام شده به خاطر یک سری امتیازات خاص بوده و سرمایهگذار برای اینکه از آن امتیازات استفاده کند وارد ایران شده و بعد از مدت کوتاهی هم تشکیلات و سرمایه خود را فوراً از کشورمان خارج کرده است.
کارشناس اقتصادی معتقد است، در چنین فضایی برای هیچ سرمایهگذاری ورود به عرصه اقتصاد ایران منفعت و صرفه اقتصادی در پی ندارد.
عزتی گفت: بعضیها میگویند یا بهتر است بگویم بهانه میآورند که سرمایهگذار خارجی باید تضمین دهد، سرمایهگذار خارجی محال است تضمین ارائه دهد، او که به ما احتیاج ندارد ما به او احتیاج مطلق داریم، پس ما باید به او تضامین لازم را ارhئه دهیم.
وی افزود: سرمایهگذار خارجی میآید در پروژه گازی پارس جنوبی سرمایهگذاری میکند، آنقدر عوامل نفوذی برای او مانعتراشی میکنند که ترجیح میدهد در قطر سرمایهگذاری کند تا در ایران.
عضو هیئت علمی دانشگاه تربیت مدرس با بیان اینکه سرمایهگذار خارجی همه ابعاد را میسنجد و سپس به حوزه اقتصادی ایران وارد میشود، گفت: با چین قرارداد بلندمدت به ارزش بیش از 400 میلیارد دلار به امضا رساندهایم که حتی خود چین هم بنا به دلایلی و نبود شرایط مساعد فعلاً قرارداد را اجرایی نکرده است، چون میداند اگر در وضعیت کنونی وارد شود خسارت خواهد دید. ما باید مشی خود را تغییر دهیم نه اینکه فکر کنیم این طرف مقابل است که باید تغییر کند، چون طرف مقابل به دنبال منافع خود است و به هیچوجه هم اهدافش را تغییر نخواهد داد.
عزتی تأکید کرد: ساختارها، سیستم و منابع و تصمیمگیریها باید بهگونهای تغییر پیدا کند که منافع سرمایهگذار در ایران تأمین شود و اگر احساس کند چنین خواهد شد خود سرمایهگذار وارد عرصه میشود. اما فعلاً سیاست داخلی، سیاست خارجی و برنامههای مخرب اقتصادی طوری تنظیم شده که ضدمنافع سرمایهگذار است.
وی با بیان اینکه فضای موجود ایران برای سرمایهگذار خارجی فضای آتشین است، گفت: همواره نسبت به سرمایهگذار خارجی با نگاه آلوده به شک و شبهه نگریسته میشود. به عنوان مثال کافی است سرمایهگذاری وارد عربستان شود و سپس بخواهد در پروژههای اقتصادی ایران سرمایهگذاری کند و به همین دلیل همیشه با نگاه شکآلود به سرمایهگذاری او نگاه میکنیم که این اصلاً فضای مناسبی نیست.
این کارشناس اقتصادی با اشاره به اجازه تملک بر دارایی به عنوان یکی از امتیازات برای سرمایهگذاران خارجی گفت: اینها عوامل جزئی هستند که موجب تحریک سرمایهگذار میشود، ولی وقتی زمینههای اساسی و پایهای فراهم نباشد اجازه تملک بر دارایی اثرگذاری نخواهد داشت. خیلی از کشورها اجازه تملک بر دارایی را به سرمایهگذار میدهند مانند امارات، ولی این دلیلی برای جذب سرمایهگذار نبوده و نخواهد بود بلکه دلیل اصلی ایجاد فضای آرام و امن و تضمینشده برای سرمایهگذار است و اگر این فضا فراهم نباشد حتی سرمایهگذار اجازه فکر کردن به سرمایهگذاری در ایران را به خود نمیدهد.
گفتوگو از سعید امینی
انتهای پیام