آموزه‌های اسلامی در آیین نوروز
حضور قرآن به صورت ثابت و گسترده، یعنی قرار گرفتن کتاب خدا سر سفره هفت‌سین، خواندن قرآن در ساعات متصل به تحویل، بوسیدن قرآن به‌وسیله تک‌تک افراد خانواده در اطراف سفره عید، قرار دادن اسکناس لابه‌لای قرآن و دادن آن از طرف بزرگتر خانواده به کوچکترها به عنوان «دشت اول سال» از جمله این تاثیرگذاری است.
به گزارش ایکنا، حجت‌الاسلام والمسلمین سیدجواد نورموسوی، نویسنده کتاب «فرهنگ زندگی» در یادداشتی به مناسبت نوروز به تاثیرگذاری آموزه‌های اسلامی بر آداب نوروز اشاره کرده است. متن یادداشت به شرح زیر است؛
غیر از نام، زمان و پیوستگی‌های نوروز با طبیعت که جلوه‌ای از ذوق لطیف نیاکان ما و گذشته است؛ آدابی نظیر پختن غذاهای مخصوص، پرداختن به پاکیزگی تن و محیط زندگی، اهمیت دادن به آب روان «که از دوران باستان عنصری مقدس شمرده می‌شد» و چیدن «هفت سین» که می‌گویند هفت‌شین بوده است و آخر کار دادن هدایا، همراه مراسم نوروزی وجود دارد که قطعاً «جدید» تلقی می‌شود و در دوران باستان دست کم به صورت فعلی معمول نبوده است.
حتی همان هدایایی که رد و بدل می‌شود تغییر جهت داده است زیرا در ادوار پیش اسلام و سده‌های نخستین اسلامی، هدیه نوروزی از جانب «رعیت» به شاه یا خلیفه تقدیم می‌شد و امروز «البته به سابقه چندین صد ساله» این بزرگترها هستند که به کوچکترها و زیر دستان هدیه و به اصطلاح «عیدی» می‌دهند و همین امر، نشان تاثیر فرهنگ اسلامی و قرآنی در یک سنت دیرینه ایرانی است.
تحولات دیگری را که تحت تاثیر فرهنگ اسلام در آداب برگزاری جشن نوروزی حاصل شده است، متذکر می‌شوم:
حضور قرآن به صورت ثابت و گسترده، یعنی قرارگرفتن کتاب خدا سرسفره هفت‌سین، خواندن قرآن در ساعات متصل به تحویل، بوسیدن قرآن به‌وسیله تک‌تک افراد خانواده در اطراف سفره عید، قرار دادن اسکناس در لابه‌لای قرآن و دادن آن از طرف بزرگتر خانواده به کوچکترها به عنوان «دشت اول سال».
اجتماع در مساجد و تکایا و زیارتگاه‌ها و انجام نمایش‌های اسلامی به صورت جمعی در هنگام تحویل سال.
نهادن تشت یا ظرف بزرگ پر از آب زلال آمیخته به زعفران و گاهی شکر و خواندن سوره مبارکه یاسین توسط چهل تن از حاضران و فوت کردن آن به طرف آب سپس تقسیم آن آب میان حضار به عنوان هدیه شفابخش و مبارک؛ این سنت در بسیاری از نقاط ایران اجرا می‌شود و دسترسی یافتن به آب «چهل یاسین» از موفقیت‌های مهم آغاز سال نو محسوب است.
قرائت دعای تحویل سال «یا مقلب القلوب والابصار» که جنبه همگانی دارد.
رفتن به دیدار سادات و علمای محل و عرض تبریک به آنان و گاهی گرفتن عیدی از آنان.
دادن لباس نو به مستمندان، توزیع برنج، روغن، گوشت میان خانواده‌های فقیر به صورت ناآشکار از جانب افراد خیّر.
تشرف به اماکن مقدسه.
رفتن به دیدار مصیبت‌دیدگان سال گذشته با عنوان «عید»
واجب شمردن صله رحم در نخستین روزهای سال تازه.
تقدم قائل‌شدن به همسایگان و بزرگان فامیل در «دید» و «بازدید» و.....شاید آداب دیگر که نوعاً نشان‌دهنده تلفیق عقاید اسلامی یا باورهای ایرانیان قبل از اسلام است.
امتیازات عید نوروز
عید نوروز امتیاز و خصوصیت‌هایی دارد که در اسلام خیلی پسندیده است.
خصوصیت اول: نظافت در عید نوروز است. مردم لباس نو می‌پوشند، حمام می‌روند. اسلام می‌گوید: ‹‹اَلنَّظافَة مِنَ الْاِیمَان». از این روایت استفاده می‌شود آدمی که نظیف نیست مسلمان واقعی نیست. دین ما تاکید دارد وقتی می‌خواهی به مسجد بروی، در اجتماع وارد شوی، نظیف باش، دندان‌هایت را مسواک بزن، لباس نو بپوش، عطر بزن، اگر عرق پا یا بدنت بو می‌دهد رفع کن و بالاخره تمیز وارد اجتماع شو.
اسلام دوست ندارد لباس گران‌قیمت باشد اما به همان اندازه که نمی‌خواهد لباس گران‌قیمت استفاده شود، می‌خواهد تمیز باشد.
خانه‌تکانی در عید نوروز وجود دارد، کار خوب و پسندیده‌ای است که خانم‌ها در سال به یک بار قناعت نکنند. در روایات می‌خوانیم وجود تار عنکبوت در سقف، آشغال در زیر فرش، چرکین بودن حیاط و سالن خانه موجب فقر می‌شود. رحمت خدا از این خانه برداشته می‌شود؛ از این رو اسلام با عید نوروز موافق است زیرا مردم بیشتر به نظافت خانه و فرزند خودشان می‌رسند.
خصوصیت دوم: رفت‌وآمدهایی است که در نوروز انجام می‌شود؛ اسلام این کار را بسیار دوست دارد. پیامبر اکرم (ص) می‌فرماید: «اَلمُؤمِنُ یَالَفُ وَیوُلَفُ وَلاخَیرَ فِی مَن لا یَالَف وَلا یُولَف» مسلمان کسی است که رفت و آمد با دیگران دارد و مسلمان کسی است که او مردم را دوست می‌دارد و هم مردم او را دوست دارند و هم رفت دارد و هم آمد.
رفت و آمد با همسایه‌ها، با دوستان و به خصوص با خویشاوندان، بسیار مطلوب است؛ قطع رحم گناه بزرگی است به حدی که قرآن کریم در سه جا کسی که قطع رحم می‌کند را لعنت کرده است. اما در این رفت وآمدها باید مواظب باشیم كه در مجالس گناه نشود. در این ایام از غیبت، تهمت، دروغ و نگاه به نامحرم پرهیز شود.
