کاستی‌های مرتبط با بحث استهلال رفع شود

به گزارش ایکنا، نشست علمی استهلال شامگاه دوم فروردین ماه با حضور نمایندگان دفاتر بیوت مراجع معظم از جمله آیات‌ عظام سیستانی، مکارم شیرازی، سبحانی، جوادی آملی، مظاهری، فیاض، شبیری زنجانی، صافی گلپایگانی، سیدصادق روحانی و علوی گرگانی و ... در مؤسسه موضوع‌شناسی احکام دینی در قم برگزار شد.

حجت‌الاسلام والمسلمین محمدحسین فلاح‌زاده، رئیس مؤسسه موضوع‌شناسی احکام دینی در این نشست که سومین نشست مشترک ستاد استهلال دفتر مقام معظم رهبری با دفاتر مراجع معظم تقلید به صورت برخط بود، گفت: وقت در تمام اعمال عبادی ما جز برخی اثرگذار است، زیرا با اندک تاخیری ممکن است عمل عبادی فرد باطل باشد، لذا برخی با استناد به آیات 183 بقره به بعد برخی حکم به لزوم استهلال داده‌اند و البته در حج اهمیت این مسئله بیش از  ماه رمضان است ولی عنایت مردم به ماه مبارک رمضان توجه بیشتری به بحث استهلال طلب می‌کند.

وی با بیان اینکه ستاد استهلال در سال‌های اخیر با حضور گروه‌های متعدد رصدی و جلسات فراوان با اخترشناسان کار را دنبال کرده است ولی چون دفاتر مراجع تقلید هم در جریان امر قرار بگیرند خدمت نمایندگان ایشان هم هستیم.

فلاح‌زاده بیان کرد: چند سال قبل همایشی از سوی مؤسسه موضوع‌شناسی با موضوع راه‌های ثبوت هلال و استهلال با حضور اخترشناسان برتر کشور در قم برگزار شد و فوایدی داشت و یکی از این افراد گفت اگر ما هیچ کاری جز این نکرده باشیم که در درون حوزه سخنانمان را منعکس کرده باشیم کار بزرگی رخ داده است. به هر حال این زمینه باز شد تا اخترشناسان سخنانشان را به حوزه منتقل کنند و ملاکات شرع را هم بدانند و بشنوند.

فلاح‌زاده اظهار کرد: دو سال قبل ابتدا یک جلسه توجیهی با عنایت ستاد استهلال دفتر رهبر انقلاب تشکیل شد که یکی از آقایان مطلع، پیامدها و آسیب‌های اعلان عید در روزهای متعدد را مورد بحث قرار دادند، زیرا گاهی تا چهار روز اختلاف در عید در کشورهای اسلامی هم داشته‌ایم.

وی افزود: در این جلسه مقرر شد تا مباحث علمی مربوط به استهلال در حوزه علمیه در قالب کرسی و نشست‌های علمی انجام شود.  همچنین چنین جلساتی با حضور نمایندگان دفاتر مراجع برگزار و در رسانه‌های عمومی هم برای مردم توضیح داده شود که اگر تفاوت نظر بین فقها وجود دارد به خاطر مبانی فقهی مختلف فقها است که البته بحث اطلاع‌رسانی عمومی آن بر زمین مانده است.

رئیس مؤسسه موضوع‌شناسی احکام دینی گفت: مقام معظم رهبری هم گزارش این جلسات را از ما خواستند همچنین در سال گذشته برخی از آقایان که نظرات متفاوتی نسبت به راه‌های ثبوت دارند دعوت شدند و دو نشست برگزار کردیم و امیدواریم این مباحث بدون دغدغه و بدون حمل بر مسائل سیاسی و جناحی در حوزه مطرح باشد که تاکنون حکم حاکم و رؤیت با ابزار جدید را در دو نشست مورد بحث و بررسی قرار دادیم.

فلاح‌زاده با بیان اینکه رؤیت هلال ماه مبارک رمضان امسال قدری دشوار ولی باز براساس پیش‌بینی گروه‌های رصدی این احتمال در شرق کشور بیشتر بود، اظهار کرد: در پایان ماه مبارک رمضان هم از نمایندگان مراجع درخواست داریم تا این جلسه برگزار شود و قدری از دغدغه‌های مردم را کمتر کنیم، گرچه در نهایت هر کاری هم کنیم حرف و حدیث به دنبال آن خواهد بود، ولی مهم آن است که ما به وظیفه خود عمل کنیم و وظیفه عموم مردم تعیین شود و این کاستی‌ها هم که به ضرر اعتقادات برخی از جوان‌ها و مردم است و جلوه نامناسبی درست می‌کند، برطرف شود.

‌بحث بیماری و روزه‌داری

رئیس مؤسسه موضوع‌شناسی احکام دینی تصریح کرد: بنابر رسالت ذاتی مؤسسه موضوع‌شناسی یکی از مباحثی که قرار شد کار شود بحث بیماری و روزه‌داری است، زیرا برخی افراد با اندک بیماری و راهنمایی نادرست برخی از پزشکان با اینکه می‌توانستند روزه بگیرند نمی‌گرفتند، در جلسه با فرهنگستان علوم پزشکی در ابتدای بیماری کرونا داشتیم نتیجه این شد که خیلی از افراد باید روزه بگیرند زیرا در آن موقع این توهم وجود داشت که در شرایط کرونا نباید روزه گرفته شود.

وی افزود: در همانجا در جلسه مطرح کردیم که فرهنگستان، ده بیماری را که برای روزه‌داری مضر نیست به مردم و پزشکان اعلام کنند تا پزشکان اشتباها راهنمایی نکنند و مکلفین هم وظیفه خود را بدانند زیرا حتی برخی انواع بیماری‌های قلبی هم می‌توانند روزه بگیرند.

فلاح‌زاده اضافه کرد: در جلسه اخیری که با فرهنگستان داشتیم بیش از 90 بیماری با جزئیات از سوی پزشکان متخصص در بحث مرتبط با روزه مورد اشاره قرار گرفته است و بنا بر این شد که بررسی خود را انجام دهند و جلسه آخر که حدود یک ماه قبل بود به این نتیجه رسید که فهرستی از بیماری‌ها که روزه گرفتن با وجود آن مشکلی ایجاد نمی‌شود، اعلام شود و اتفاقا فهرست بلندبالایی هم هست و البته چند بیماری هم مشخص شد که روزه‌داری برای آن مضر است و البته در اینجا هم باز بر عهده خود فرد گذاشته شد تا اگر باز بیماری ضرری ندارد فرد روزه بگیرد.

مسئولیت روزه در نهایت با خود بیمار است

در ادامه این جلسه، علیرضا مرندی در سخنانی گفت: خداوند روزه‌داری را بر همه جز افرادی که معذوریتی دارند واجب کرده است؛ مثلا در مسافرت‌های کوتاه یا بیماری که با روزه مغایرت دارد یا عادت ماهیانه زنان و ... . البته همیشه قضاوت درباره اینکه روزه برای انسان مضر است یا خیر آسان نیست و حتی برای پزشکان هم روشن نیست، لذا مسئولیت روزه گرفتن یا نگرفتن بر عهده خود انسان است و در مواردی که پزشک بگوید روزه بگیر یا نگیر باز خود فرد ممکن است تشخیص خلاف آن داشته باشد لذا باز مسئولیت بر عهده خود مکلف است. 

مرندی تصریح کرد: اگر پزشک بگوید این بیماری برای روزه ضرر دارد ولی مکلف احساس کند که ضرری متوجه او نمی‌شود باید روزه بگیرد و برعکس اگر خوف ضرر داشته باشد، نباید بگیرد. خداوند هرگز نمی‌خواهد انسان به خود یا دیگران ضرر بزند و بر انسان آسان گرفته است.

امکان رؤیت هلال با چشم غیرمسلح

همچنین حجت‌الاسلام و المسلمین محمدیان، مسئول ارتباطات حوزوی دفتر مقام معظم رهبری گفت: با توجه به بارانی که در حال باریدن است کار استهلال مقداری سخت شده است ولی در جاهایی که بارانی نیست حتی گروه‌ها می‌توانند با چشم غیرمسلح هم ماه را ببینند.

وی افزود: براساس اعلام برخی گروه‌های استهلالی، هم اکنون در خراسان جنوبی و اصفهان، هلال رؤیت شده است. البته با توجه به اینکه 90 درصد کشور ابر و بارندگی است بیشتر گروه‌های رصدی مشکلاتی در رؤیت دارند. همچنین بنابر اعلام برخی گروه‌های رصدی در لارستان هلال با چشم غیرمسلح دیده شده است.

شرایط برای رؤیت غیرمسلح فراهم است

همچنین حجت‌الاسلام والمسلمین موحدنژاد رئیس کمیته علمی ستاد استهلال دفتر مقام معظم رهبری، گفت: مشخصات ماه مشخصات خوبی است و شرایط را برای رؤیت با چشم عادی هم میسر می‌کند، مثلا ارتفاع ماه با خورشید در تهران 9 و نیم درجه است، جدایی ماه از خورشید 11 و دو دهم درجه در تهران و مکث ماه هم 53 دقیقه است و در تهران با چشم عادی قابل دیدن است و البته ابری بودن مقداری کار را سخت کرده است.

وی افزود: در بخش‌های غربی و جنوب غربی کشور، وضعیت رؤیت‌پذیری هلال بهتر است به طوری که در نقشه برخی منجمین، پیش‌بینی بر این است که به راحتی با چشم عادی دیده می‌شود.

در پایان این جلسه و با ارتباط با برخی گروه‌های رصدی در نقاط مختلف کشور گزارش نهایی جلسه تقدیم دفتر مقام معظم رهبری برای اعلام رؤیت هلال و آغاز ماه مبارک رمضان ارسال شد.