دشمن‌شناسی از ملزومات بازنمایی جایگاه ایران در نظم جدید جهانی است
پژوهشگر روابط بین‌الملل با اشاره به تأکیدات همیشگی رهبر انقلاب اسلامی بر شناخت دشمن و برنامه‌های او گفت: دشمن‌شناسی به منزله یکی از ملزومات ارتقای جایگاه ایران در نظم جدید جهانی و منطقه‌ای، نقش مؤثری در بازنمایی جایگاه ایران در این نظم جدید دارد.
رهبر معظم انقلاب در دیدار مسئولان و کارگزاران حج درباره این فریضه به اهمیت نگاه جهانی و فراسرزمینی آحاد مسلمانان اشاره کرده و فرمودند: «اسلام از آحاد مسلمان خواسته است که نگاهشان، نگاه فراسرزمینی باشد... ضمن اینکه شما به زندگی شخصی‌تان، زندگی خانوادگی‌تان، به فرزندانتان، به آینده‌تان، به شغلتان، به آینده کشورتان، به پیشرفت و اعتلای کشورتان فکر می‌کنید، باید به دنیا هم فکر کنید؛ تعلیم اسلام این است.»
ایشان از این منظر به دلیل تأکید همیشگی خود به مسئله «دشمن‌شناسی» اشاره کرده و فرمودند: «اینکه ما عرض می‌کنیم دشمن را بشناسید، روش‌های دشمن را بشناسید، کارکرد دشمن را بشناسید، مقدار پیشرفت دشمن را بشناسید، ضعف دشمن را بشناسید، قوّت دشمن را بشناسید، این فقط خطاب به مسئولین نیست، به آحاد مردم [هم هست]. کشوری که جوانش، غیر جوانش، عالِمش، درس‌خوانش، کاسبش، همه، توجّه به مسائل جهانی دارند، این کشور، هرگز سرش کلاه نمی‌رود. ما خیلی جاها در معاملات جهانی سرمان کلاه رفته؛ برای خاطر اینکه به مسئله جهانی توجّه نداشتیم. این طرفِ ما با چه نیّتی وارد میدان شده، با چه نیّتی این حرف را به ما می‌زند، این اصرار را روی فلان مسئله انجام می‌دهد، مشکل او چیست، ما چقدر احتیاج داریم، او چقدر احتیاج دارد؛ اینها را باید [بدانیم]. اگر اینها را بدانیم، سرمان کلاه نمی‌رود. هر جا اینها را دانستیم و بر طبق این دانسته‌ها عمل کردیم، پیش رفتیم.»
غلامرضا کحلکی، پژوهشگر و کارشناس روابط بین‌الملل، در گفت‌وگو با ایکنا، درباره فرصتی که حج برای تقویت نگاه جهانی مسلمانان فراهم می‌کند، گفت: در اندیشه لیبرال دموکراسی نکته‌ای که بعد از جنگ سرد بسیار اهمیت دارد حفظ هژمونی و برتری آمریکا طبق نظریه «پایان تاریخ» فرانسیس فوکویاما است اما این هژمونی در عرصه بین‌الملل با تهدیداتی مواجه است که یکی از این تهدیدات که در تحقیقات مؤسسات پژوهشی و اندیشکده‌های آمریکا به آن هم اشاره شده، بحث جمعیتی و هم‌افزایی میان ادیان به ویژه مسلمانان است که تا 2050 نخستین جمعیت جهان خواهند بود.
نقش حج در تضعیف هژمونی آمریکا
وی افزود: براین اساس گردهمایی‌هایی مانند حج و اربعین در صورتی که در تراز و مسیر اصلی و با هدف بنیادین تأسیس و تشکیل آن برگزار شود، می‌تواند این هژمونی، سیطره و خاص‌گرایی برخی بازیگران عرصه بین‌المللی از جمله آمریکا را در دنیا بشکند و تضعیف کند.
کحلکی درباره نسبت دشمن‌شناسی و حج برمبنای این نگاه فراجهانی گفت: عنصر اساسی حج به ویژه در اندیشه شیعی، دشمن‌شناسی و برائت از مشرکین است. به عبارتی هم‌افزایی جامعه بین‌المللی مسلمانان اگر با شناخت از دشمن واحد و طواغیت زمان همراه شود می‌تواند امت اسلامی را به مرجعیت و هدف اصلی و بنیادین وحدت و همگرایی حداکثری در جهان اسلام و شکل‌گیری یک قطب جدید قدرت در نظم جدید جهانی، نائل کند.
آثار و ضرورت دشمن‌شناسی
این پژوهشگر روابط بین‌الملل درباره چرایی تأکید رهبر انقلاب بر مسئله دشمن‌شناسی گفت: هر گفتمانی یک غیر خود دارد و دگرسازی گفتمانی ویژگی ذاتی گفتمان‌ها است. در واقع گفتمان‌ها، غیریت‌ساز هستند و در هر گفتمانی یک خود و یک غیر خود وجود دارد و اهمیت این غیر خودی و شناخت آن در ایجاد امنیت برای خود و قوام‌بخشیدن و پایداری به گفتمان خودی است.
وی با بیان اینکه دشمن‌شناسی و توجه به رفتارها و برنامه‌های دشمن، موجب اشباع سرزمینی می‌شود، گفت: در واقع از این طریق سیستم از درون در مقابل یک تهدید بیرونی متحد می‌شود. از طرف دیگر چون دشمن پیرامونی همواره برای ما برنامه دارد لذا با شناخت او می‌توان پایداری و ثبات سیستم را تضمین و به طور مستمر از درون خود را تقویت کرد.
شناخت دشمن به مثابه راهبرد
کحلکی درباره اهمیت دشمن‌شناسی برای مردم گفت: اگر مردم متوجه شوند که دشمن کیست و برنامه و عملکرد او چیست می‌توانند مسیر درست را انتخاب کنند و لذا امام خمینی(ره) می‌فرمایند ببینید «بی بی سی» چه می‌گوید و شما خلاف او عمل کنید؛ زیرا دشمن همواره ناکامی و شکست ما را می‌خواهد.
این کارشناس مسائل بین‌الملل با تأکید بر اینکه شناخت دشمن و فهم دقیق عملکردهای او یک راهبرد اساسی برای کشور و نظام است، گفت: دشمن از شیوه‌ها و تاکتیک‌های مختلف عملیات روانی و جنگ شاختی علیه ما استفاده می‌کند و اگر ما دشمن و تاکتیک‌های او را نشناسیم و برای آن سناریو و برنامه نداشته باشیم نمی‌توانیم تاکتیک‌های متناسبی در برابر کنش‌های او انتخاب کرده و راهبرد منسجمی را برای مقابله با این عملیات روانی و جنگ شناختی دشمن او برگزینیم.
دشمن‌شناسی؛ لازمه ارتقای جایگاه در نظم جدید جهانی
کحلکی درباره شناخت دقیق دشمن به منزله یکی از ملزومات ارتقای جایگاه ایران در نظم جدید جهانی و منطقه‌ای در عصر حاضر گفت: پس از جنگ سرد قرار بود نظم نوین جهانی بر مبنای تک‌هژمون و پایان تاریخ شکل بگیرد که به سرانجام نرسید و امروز از دوران «پساهژمونی آمریکا» صحبت می‌شود. در این دوران، بازیگران متعددی در عرصه بین‌المللی در این نظم جدید حضور داشته و ایفای نقش می‌کنند و لذا باید نقش و جایگاه دشمن را در این نظم جدید شناخت که آیا باید با آمریکا ارتباط برقرار کرد و از سواری‌های مجانی او بهره برد یا در نقطه مقابل به سراغ این رفت که در این نظم جدید جایگاه خود را پیدا کرد و بازیگری خاص خود را داشت.
وی در پایان بیان کرد: براساس ادله و شواهد فراوان در این دوره گذار به نظم نوین جهانی دیگر آمریکا تنها تک‌بازیگر نیست و اگر این را متوجه شویم کنشگری متفاوتی هم خواهیم داشت و مبتنی با این وضعیت تحول‌یافته بازیگری می‌کنیم و به ایفای نقش خود در سطح منطقه و فضای بین‌الملل می‌پردازیم. لذا باید گفت دشمن‌شناسی به معنای دقیق آن نقش مؤثری در بازنمایی جایگاه ایران در این نظم جدید خواهد داشت.
انتهای پیام
