استفاده حداکثری از ظرفیت دیپلماسی پارلمانی در مقابله با قرآن‌سوزی
در جریان قرآن‌سوزی اخیر یکی از ظرفیت‌ها و ابزارهایی که باید به نحو حداکثری از آن بهره برد دیپلماسی پارلمانی یا «پارلماسی» میان کشورهای اسلامی در قالب گروه‌های دوستی پارلمانی و اتحادیه بین‌المجالس اسلامی است که با توجه بهبود و گسترش روابط میان کسورهای اسلامی در چند ماه اخیر به نظر می‌رسد بهترین فرصت برای استفاده حداکثری از این ظرفیت و اتخاذ موضع هماهنگ و همگرا از سوی مجالس کشورهای اسلامی فراهم شده است.
در پی قرآن‌سوزی اخیر در استکهلم سوئد شاهد موجی از اعتراضات و محکومیت‌های شدید از سوی دولت‌ها و ملت‌های اسلامی بودیم و حتی پیروان سایر ادیان الهی این اقدام موهن را به شدت محکوم کردند.
در جهان اسلام نیز اقدامات ویژه‌ای مانند احضار سفیر و کاردار سوئد، فراخواندن سفیر از سوئد و درخواست برگزاری اجلاس فوق‌العاده و اضطراری سازمان همکاری‌های اسلامی انجام شد یا در حال انجام است. در این بین یکی از ظرفیت‌هایی که باید فعال شود، ظرفیت دیپلماسی پارلمانی، گروه‌های دوستی پارلمانی و اتحادیه بین‌المجالس اسلامی است.
درباره دیپلماسی قرآنی در دانشنامه ایکنا بیشتر بخوانید!
ظرفیت «پارلماسی» اسلامی در مقابله با اسلام‌هراسی
اساساً «پارلماسی» به منزله یکی از شاخه‌های نوظهور دیپلماسی از اواخر قرن بیستم رشد قابل توجهی در سطح جهان داشته و این نوع دیپلماسی در مجلس شورای اسلامی طی این سال‌ها مورد توجه زیادی قرار گرفته است، به نحوی که اکنون شاهد افزایش تعداد گروه‌های دوستی پارلمانی به 125 کشور هستیم که بخش مهمی از آنها شامل گروه‌های دوستی پارلمانی با کشورهای اسلامی است.
از این منظر گروه‌های دوستی پارلمانی، یکی از ظرفیت‌های دیپلماتیک مهم مجلس شورای اسلامی است که نقش و جایگاه آنان در ساختار سیاست خارجی به طور محسوسی در حال افزایش است. به ویژه اینکه ماهیت غیر رسمی این گروه‌ها قدرت مانور آنها را در سیاست خارجی در قیاس با دیپلماسی رسمی و برخی محدودیت‌های فراروی وزارت امور خارجه بسیار بیشتر می‌کند و می‌تواند به مثابه یک مکمل و کاتالیزور به دیپلماسی رسمی کشور و وزارت امور خارجه در مسائل مختلف، از جمله موضوع قرآن‌سوزی و اسلام‌هراسی و تسهیل‌گری در اتخاذ مواضع و اقدامات هماهنگ و متحد از سوی دولت‌ها و مجالس کشورهای اسلامی، کمک شایانی کند.
ظرفیت گروه‌های دوستی پارلمانی و اتحادیه بین‌المجالس اسلامی
در حقیقت دیپلماسی پارلمانی برخلاف دیپلماسی رسمی چندان در چارچوب‌ها و قواعد متصلب و انعطاف‌ناپذیر حرکت نمی‌کند و نمایندگان مجالس کشورها راحت‌تر درباره موضوعات مختلف با یکدیگر گفتگو می‌کنند. به همین دلیل استفاده بهینه از ظرفیت‌های دیپلماتیک نمایندگان به ویژه گروه‌های دوستی، نقش برجسته‌ای را در ارتقای کارایی دیپلماسی پارلمانی ایفا می‌کند.
یکی دیگر از ابزارهای مهم دیپلماسی پارلمانی، اتحادیه بین‌المجالس اسلامی کشورهای عضو سازمان همکاری‌های اسلامی است. یکی از دلایل اهمیت این اتحادیه در سیاست خارجی جمهوری اسلامی ایران، اهمیت آن در توسعه دیپلماسی پارلمانی سران مجالس و رایزنی‌های دیپلماتیک ریاست مجلس با همتایان خود در سایر کشورهای اسلامی است که این اقدام می‌تواند به همسویی و انسجام راهبردی مواضع دیپلماتیک مجالس جهان اسلام در قبال دغدغه‌های مشترکی همچون مقابله با قرآن‌سوزی، هتک حرمت مقدسات اسلامی و اسلام‌هراسی کمک کند و از این منظر نیز مجالس کشورهای اسلامی نقش ویژه‌ای در ایجاد همگرایی میان این کشورها برای مدیریت دغدغه‌ها و منافع مشترک دارند.
همچنین این اتحاد، همسویی و همگرایی مجالس کشورهای اسلامی در اتخاذ موضع هماهنگ پیرامون مسئله اسلام‌هراسی می‌تواند به اعلام چنین مواضعی در اجلاس اتحادیه بین‌المجالس جهانی، منجر شده و محکومیت و موضع‌گیری در خصوص هر نوع اقدام هتاکانه و توهین به مقدسات ادیان الهی را به یک امر مقبول بین‌المللی، حداقل در سطح مجالس جهان، تبدیل کند.
ضرورت اقدام فوری پارلمانی از سوی ایران
با توجه به استقرار دبیرخانه اتحادیه بین‌المجالس اسلامی در تهران، ضروری است ریاست مجلس در چنین فضایی در اقدامی فوری پیشنهاد برگزاری نشست سران مجالس اسلامی را ارائه دهد که هم بیانگر حساسیت فوق‌العاده جمهوری اسلامی ایران به هرگونه توهین به اسلام و مقدسات اسلامی است و هم بیانگر حساسیت بالای کشورهای اسلامی به این هتاکی‌ها است.
از آنجا که طبق اصل 152 قانون اساسی یکی از راهبردهای سیاست خارجی جمهوری اسلامی ایران «دفاع از حقوق همه مسلمانان» مطرح شده و قرآن‌سوزی و هتک حرمت مقدسات اسلامی به مثابه اقدامی در راستای نقض حقوق معنوی و جریحه‌دار کردن احساسات و اعتقادات بیش از دو میلیارد مسلمان در سطح جهان محسوب می‌شود ضروری است در اتفاق اخیر از ظرفیت دیپلماسی پارلمانی از سوی مجلس شورای اسلامی در قالب گروه‌های دوستی پارلمانی با کشورهای اسلامی و اتحادیه بین‌المجالس کشورهای اسلامی به طور حداکثری استفاده کرد و کشورهای غربی را متوجه این اتحاد نظر و عمل در جهان اسلام کرد تا غربی‌ها تصور نکنند تنها با یک سری اعلام محکومیت از سوی کشورهای اسلامی مواجه هستند بلکه کلیت جهان اسلام را از مردم گرفته تا دولت‌ها و پارلمان‌ها روبروی خود احساس کنند.
تحق این این امر می‌تواند به ایجاد یک نوع بازدارندگی و عدم تکرار چنین هتاکی‌هایی در جهان غرب بینجامد و حساسیت دولت‌های غربی را برای عدم اعطای مجوز به توهین‌کنندگان به اسلام و قرآن افزایش داده و آنها را متوجه هزینه سنگین اقتصادی، سیاسی و حیثیتی چنین رفتارهای جاهلانه و قرون وسطایی نماید.
لذا امروز که شاهد کاهش تنش‌ها و اختلافات در جهان اسلام و حرکت محسوس به سمت بهبود و گسترش روابط و افزایش همگرایی میان کشورهای عربی و اسلامی هستیم بهترین فرصت برای اتخاذ یک موضع قاطع و یکپارچه در محکومیت این اقدام موهن علیه قرآن فراهم شده که باید به بهترین نحو ممکن از آن استفاده کرد.
یادداشت از مهدی مخبری
انتهای پیام
