حمایت روسیه از ادعای مالکیت امارات بر جزایر ایرانی چه درس‌هایی برای ما دارد
عضو هیئت علمی دانشگاه تهران با بیان اینکه روس‌ها طبق هیچ قاعدهای حق ندارند در امور داخلی ایران مخصوصاً حاکمیت سرزمینی ما دخالت کنند، گفت: اقدام ناشیانه روس‌ها هم باید به ما بیاموزد که هیچ وقت به صورت افراطی خود را به این مدل قدرت‌ها نزدیک نکنیم و بدانیم تلقی روابط راهبردی با قدرت‌هایی مانند روسیه از اساس اشتباه است و باید با کشورهای هم وزن خود روابط راهبردی بلندمدت داشته باشیم.
به گزارش ایکنا نشست مشترک وزیران خارجه روسیه و ۶ عضو شورای همکاری خلیج فارس روز دوشنبه 19 تیرماه، در مسکو برگزار شد که همه اعضای حاضر در نشست از جمله روسیه در بخشی از بیانیه پایانی این نشست اعلام کردند از تلاش‌های امارات برای حل مسئله جزایر سه‌گانه از طریق مذاکرات دو جانبه با ایران یا دادگاه بین‌المللی حمایت می‌کنند.
سخنگوی وزارت امور خارجه کشورمان نیز در واکنش، مطالب مندرج در بیانیه مشترک کشورهای شورای همکاری خلیج فارس و روسیه در خصوص جزایر سه گانه ایرانی را مردود دانست و اظهار کرد: این جزایر تعلق ابدی به ایران داشته و صدور اینگونه بیانیه‌ها با روابط دوستانه ایران و همسایگان مغایرت دارد.
همچنین سفیر فدراسیون روسیه نیز روز چهارشنبه 21 تیر، در اعتراض به این موضع دولت روسیه از سوی دستیار وزیر و مدیر کل خلیج فارس به وزارت امور خارجه احضار و مراتب اعتراض جمهوری اسلامی ایران به مطالب مندرج در بیانیه مذکور به سفیر روسیه در کشورمان ابلاغ شد.
کیومرث یزدان پناه درو، استاد جغرافیای سیاسی و ژئوپلیتیک دانشگاه تهران، در گفت‌وگو با ایکنا درباره حمایت روسیه از ادعای مالکیت امارات بر جزایر سه‌گانه ایرانی در نشست مسکو میان روسیه و کشورهای عضو شورای همکاری خلیج فارس گفت: روسیه هیچ وقت نخواست اثبات بکند که همراه و شریک مطمئن ایران است. متأسفانه نگاه دولتمردان روس در همیشه ادوار تاریخی، نگاه بالادستی و ارباب ـ رعیتی به ایران بوده است.
دو عامل گستاخی اماراتی‌ها
وی با بیان اینکه روس‌ها طبق هیچ قاعدهای حق ندارند در امور داخلی ایران مخصوصاً مالکیت و حاکمیت سرزمینی ما دخالت و موضع‌گیری کنند، گفت: دولت ایران باید از مواضع محتاطانه در چنین مواردی دست بردارد و همانگونه که سر مسائل دست دوم و غیر اولویت‌دار گاهی اوقات سفرای کشورهای غربی را احضار می‌کند، در این مورد هم اگر چه سفیر روسیه را احضار کرده، اما لحن ایران باید به شدیدترین شکل ممکن باشد. حتی اعتقاد دارم که فقط به احضار نباید بسنده کرد بلکه با قاطعیت اقدامات اشغالگرانه روس‌ها در پیرامون جغرافیای نزدیکش نیز گوشزد شود.
عضو هیئت علمی دانشگاه تهران بیان کرد: جزایر سه‌گانه مخصوصاً ابوموسی، از اجزای اصلی و ثابت جغرافیای ایران هستند و گستاخی اماراتی‌ها فقط ناشی از دو عامل است؛ اول انفعال بیش از حد ما نسبت به این امارت جزئی در خلیج فارس و دوم توهم حاکمان امارات و طمع ورزی آنان به سرزمین مادری ایران.
دخالت روسیه باید ما را هوشیارتر کند
یزدان پناه اظهار کرد: این اقدام ناشیانه روس‌ها هم باید به ما بیاموزد که هیچ وقت به صورت افراطی خود را به این مدل قدرت‌ها و حکومت‌ها نزدیک نکنیم. روس‌ها اگر صداقت داشتند و پایبند به اصل احترام متقابل، حسن همجواری و به رسمیت شناختن اعتبار سرزمینی و ماهیتی کشورها بودند هرگز کریمه را اشغال نمی‌کردند و هوس اشغال اوکراین و گرجستان و ... را نمی‌کردند و یا در چارچوب معاهدات امضاء شده در سازمان‌های منطقه‌ای مثل شانگهای، مدافع هم پیمانان خود می‌شدند، نه استخوان لای زخم.
وی تصریح کرد: لذا این حرکت روس‌ها باید ما را نسبت به آنچه که تصور می‌کردیم هوشیار نماید و همچنین ما را نسبت به این قدرت نامطمئن منطقه‌ای و اتفاقات بعدی متوجه بسازد.
تلقی روابط راهبردی با روسیه اشتباه است
استاد جغرافیای سیاسی دانشگاه تهران بیان کرد: اعتقاد دارم در نظام پیچیده بین‌المللی اگر اتفاقی برای ایران بیفتد، روس‌ها هرگز دست ایران را نخواهند گرفت. ایران باید به مدار واقعی مناسبات بین‌المللی و منطقه‌ای برگردد.
یزدان‌پناه با اشتباه اساسی توصیف کردن تلقی روابط راهبردی با کشورهایی مانند روسیه گفت: این نگاه نادرست منجر به خسارت‌های غیر قابل جبران برای کشور می‌شود. همانگونه که روابط راهبردی ایران با آمریکا در دوره پهلوی اشتباه بود و در نهایت هر چه بر سر ایران آمد ناشی از تلقی و اشتباه راهبردی آن دوره بود، اتخاذ این رویه در دوره فعلی با روسیه و یا هر قدرت غیر هم سطح نیز اشتباهی راهبردی و خسارت‌زا است.
روابط راهبردی و بلندمدت با کشورهای هم وزن
وی یادآور شد: ایران باید با کشورهای هم وزن خود روابط راهبردی بلندمدت داشته باشد و با کشورهایی که ادعاهای جهانی دارند، در حد متعارف وارد رابطه شود. اصول علم روابط بین الملل در خصوص نحوه ارتباطات بین‌المللی و بین‌الدولی کاملاً واضح است و فقط کافی است دولتمردان هر از گاهی آن را بر اساس اصل منافع ملی و اولویت ها مرور کنند تا دچار خطاهای تکراری نشوند.
عضو هیئت علمی دانشگاه تهران تأکید کرد: قدرت‌های غیر هم سطح، مخصوصاً مدعیان جهانی در شرایط خاص برای تحقق منافع خود و یا عبور از یک بحران داخلی، از هیچ اقدام غیر متعارفی نمی گذرند ولو به قیمت قربانی کردن رفقا و شرکا. رویکرد ضد ایرانی اخیر روس‌ها در خصوص تمامیت ارضی کشورمان هم تلقی از ناکامی بزرگ روس‌ها در جنگ اوکراین بوده و آنها برای فرار از آنچه که در آن گیر کرده‌اند، به این تاکتیک غلط روی آورده اند.
گفت‌وگو از مهدی مخبری
انتهای پیام
