تلاش دشمنان در تقدس‌زدایی از خانواده
مدیرگروه مطالعات جنسیت خانواده مؤسسه شناخت گفت: دشمنان در تلاش هستند تا تقدس‌زدایی خانواده را ترویج کنند.
به گزارش ایکنا، حجت‌الاسلام والمسلمین محمدرضا کدخدایی، مدیرگروه مطالعات جنسیت خانواده مؤسسه شناخت و دکتری مطالعات زنان دانشگاه ادیان و مذاهب سوم مهر ماه در نشست علمی «حجاب از چشم‌انداز مطالعات جنسیت» که از سوی انجمن علمی معارف دانشگاه شهید بهشتی و آکادمی اخلاق‌پژوهی روشمند برگزار شد، با بیان اینکه حجاب، صرفاً موضوعی نیست که در دوره رضاشاه و محمدرضا شاه به عنوان مسئله وجود داشته است، گفت: حجاب از نظر تاریخی حتی ریشه در مشروطه هم داشته است و اگر به یک تاریخ‌پژوه مراجعه شود، تحولات امروز را هم دارای منشأ تاریخی خواهد دانست و از این منظر تحلیل خواهد کرد.
وی افزود: یکی از فعالان این عرصه، محمدعلی فروغی بوده است که او به نحو جالبی تلاش کرد تا تیشه به ریشه فرهنگ بزند؛ او حجاب چادر را حجابی عرفی دانست و گفت حجاب شرعی، پوشش بدن جز وجه و کفین است و ما مدل سومی داریم که پوشش کلاه، لباس، دامن و جوراب بود که نمونه آن را در فیلم‌ها و سریال‌های تاریخی تلویزیون دیده‌ایم. این موضوع و مدل تحلیل خطایی است که امروز گاهی از سوی برخی روحانیون هم رخ می‌دهد.
کدخدایی اضافه کرد: بعد از انقلاب هم حجاب در ایران از همان روزهای اول یعنی در سال 57 مسئله بود و اعتراضاتی در خارج کشور همراه با بیانیه نسبت به این امر صادر کردند و به تدریج به وضع امروز رسیده است که دارای وجوه و ابعاد مختلف است و باید از منظر چندرشته‌ای مانند اقتصاد و سیاست و مدیریت و روان‌شناسی و جامعه‌شناسی و ... مورد بررسی قرار گیرد.
وی ادامه داد: در همین حوادث بعد از مهسا امینی و اغتشاشات سخنان مختلفی در مورد کشف حجاب بیان شده است از جمله اینکه برخی حجاب را پوشش تحمیلی و باعث تبعیض جنسیتی در ورزش و نقش‌های ممتاز اجتماعی و تفریحات، نشاط اجتماعی و برخورداری از امکانات رفاهی و غیر آن می‌دانند. یا می‌گویند چه کسی گفته وقار و غیرت و حیا و ناموس مهم است؛ اینها را شما خودتان درست کرده‌اید و به این فکر نمی‌کنند که اگر خانواده فرو بریزد حتی در درون فامیل و اقوام و ارحام هم ممکن است طلاق افزایش یابد و در جامعه هم این مسئله رخ می‌دهد.
برخی با کشف حجاب گارد مصلح اجتماعی می‌گیرند
کدخدایی با بیان اینکه برخی از افرادی که کشف حجاب می‌کنند، گارد مصلح اجتماعی به خود می‌گیرند، تصریح کرد: برخی از اینها همسری را عشق سیال و لذت‌بردن تعریف می‌کنند و چه کسی گفته است حتماً باید آن حیایی باشد که زنان در داخل خانه دارند؛ خانم دبوار در کتاب جنس دوم و در فصل فاحشگان مقدس به مقایسه زن خانه‌دار و فاحشه‌ها پرداخت و گفت این دو کارشان یکی است و درآمدشان یکی است و فقط فرقشان این است زن خانه‌دار در خانه نگه داشته شده است و ازدواج را هم نعوذبالله با فاحشگی احمقانه یکسان دانست که لایه‌های این تفکر در شعارهای ماجرای سال قبل دیده شد.
وی تأکید کرد: اینها می‌گویند عنصر جنسیتی ما یکسان است و زن محجبه از طرف حکومت فریب خورده است ولی من زن آزاد هستم. متأسفانه آثار این زن فرانسوی به صورت أزادانه در دسترس است و چقدر هم تأثیر منفی در غرب و شرق باقی گذاشت.
سندرم فوکوئیسم
وی با بیان اینکه افراد بی‌سواد عالم‌نما هم کم نیستند که در این عرصه اظهارنظر می‌کنند و به تعبیر بنده سندرم فوکوئیسم دارند، افزود: برخی این افراد بدون آن که چندان تحقیق میدانی داشته باشند صرفاً به خاطر اینکه مجبورند به مؤسسه خود تحقیقی تحویل دهند، اظهارنظرهای عجیب می‌کنند و عمدتاً هم بر محور قدرت، ثروت و شهوت همه چیز را تحلیل می‌کنند که ماحصل تفکرات افرادی چون فوکو و فروید و ... است و گاهی هم با تعابیر قلمبه و سلمبه همه چیز را به حکومت نسبت می‌دهند. البته بنده نمی‌خواهم نقش عوامل مختلف را منکر شوم ولی اینقدر که اینها پررنگ می‌کنند نیست.
مدیر گروه جمعیت و خانواده مؤسسه شناخت با بیان اینکه این موضوع چندرشته‌ای و به تعبیری میان‌رشته‌ای است و باید ادبیات واحدی در این زمینه وجود داشته باشد، تصریح کرد: مطالعات جنسیت تلاش کرده است تا به صورت حداکثری نگاه کند؛ این مطالعات به مسئله جنسیت حساسیت زیادی دارد و مسئله بحران‌‌زا در بحث حجاب را در موضوع زنان متمرکز کرده است البته نه اینکه حجاب مردان مهم نیست. مطالعات جنسیت دنبال تولید ادبیات واحد و منسجم میان‌رشته‌ای است و به متغیر جمعیت هم حساسیت دارد. البته این ادبیات هنوز در جامعه ایران شکل نگرفته است و مطالعات جنسیت را در زیرمجموعه حقوق، روان‌شناسی و جامعه‌شناسی و ... قرار می‌دهند و به آن به عنوان یک گرایش توجه دارند.
وی با اشاره به برخی پژوهش‌های مؤسسه شناخت از سال 1398، اظهار کرد: 300 مسئله در این زمینه شناسایی شد که هشت مسئله محوری است و اولین آن تحمیل از طرف غرب و دوم موضوعی بومی است؛ بعد از مشکلات آبان ماه 98 ما به این نتیجه رسیدیم که اغتشاش بعدی در کشور با موضوع عفاف و حجاب خواهد بود و این اتفاق رخ داد. بازنمایی بدن و کالاشدگی جنسی از فرهنگ غرب تحمیل شده و ترویج بدحجابی منجر به آشوب‌های اجتماعی خواهد شد. وقتی ما حجاب عرفی و شرعی را طرح می‌کنیم اصلاً مسئله اجتماعی نیست بلکه مسئله دینی است و لزوماً باعث گسست و بی‌نظمی اجتماعی نمی‌شود.
وی ادامه داد: تحقیر محجبه‌ها، حجاب استایل‌ها (که به خاطر انضمامات هنجاری و رفتاری و ارزشی خیلی مهم است و معنا تولید می‌کند) و تشبه به جنس مخالف هم موضوعات محوری و مهم در مطالعات جنسیت مرتبط با مقوله عفاف و حجاب است و به نظر بنده تشبه به جنس مخالف از خطرناک‌ترین موضوعات مرتبط با این مسئله است.
کدخدایی اظهار کرد: در بحث تشبه به جنس مخالف که غرب از سال 2003 درگیر آن است ما هم کم‌کم درگیر آن شده‌ایم و موضوعی مسئله‌ساز است؛ ما در همان سال 88 اعلام کردیم که محور اغتشاش بعدی عفاف و حجاب است. الان هم بر این باور هستیم و تحقیقات نشان می‌دهد که محور اصلی چنین مسائلی که تا 10 تا 15 سال آینده در کشور مسئله درست خواهد کرد، ال جی بی تی کیوها هستند؛ گرچه جامعه ما آن را پس می‌زند و عده کمی دارای این گرایش هستند ولی به هر حال نباید آن را دست کم گرفت. البته رتبه کشور ما در این عرصه 196 است ولی نباید خیالمان از این جهت راحت باشد زیرا پدیده‌های اجتماعی خیلی با افراد مؤثر ارتباط دارد.
کدخدایی با بیان اینکه فرهنگ خانواده در کشور غنی است ولی خانواده‌زدایی در حال تحمیل از طرف غرب است، اظهار کرد: برخلاف برخی که می‌گویند ما در معرض ضعف هستیم، معتقدم که خانواده مفهومی غنی و قدرتمند در کشور است برخلاف غرب که فروریخته است؛ خانواده در کشور قدرتمند است ولی خودش را در جای دیگر تحلیل می‌برد و آن «پارادوکس اَبَر زنی» است یعنی زنی را ترسیم می‌کند که واجد همه ارزش‌های بیرون و درون خانواده باشد و زنان ما زیر بار این مسئولیت‌ها فرو می‌ریزند و فروریختن زن به معنای فروریختن خانواده است.
مراقب تقدس‌زدایی از خانواده باشیم
مدیر گروه مطالعات جمعیت و خانواده مؤسسه شناخت با بیان اینکه برخی برداشت غلطی از الگوی سوم زن که مقام معظم رهبری مطرح کردند دارند، اضافه کرد: ایشان به شایستگی این الگو را مطرح کردند ولی برخی آن را به معنای ابر زن تعریف کردند و الگوی اول و دوم، زن غربی و سنتی توصیف شد. بحث مهم دیگر هم محور تقدس‌زدایی از زن و نقش زنانه است که در کشور ما هم با حقوق‌محوری به جای اخلاق‌محوری آن را نهادینه می‌کنند؛ تعابیری چون خانواده و ازدواج امر مقدسی نیست و مادری و همسری مقدس نیست در این مسیر قدم برمی‌دارند در حالی که وقتی اسلام می‌خواهد هنجارسازی کند، حیوانی‌ترین امور را هم مقدس می‌کند و برای همبستری و حتی رفتن به دستشویی دستورالعمل می‌دهد.
وی تاکید کرد: خیلی از مواردی که این نوع ادبیات تکثیر می‌شود، متأسفانه با ظاهر دینی و حتی از سوی برخی حوزویان انجام می‌شود و تحلیل‌های شبه‌علمی ارائه می‌کنند و مسئله بنیادی آن، هویت‌زدایی از زن ایرانی و تبدیل آن به مدل زن غربی است؛ این شبکه مسائل ما است که حجاب و عفاف در ذیل این مجموعه مسائل قرار می‌گیرد و با آن همبستگی دارد و ما باید برای فهم عفاف و حجاب این مجموعه مسائل را بدانیم.
انتهای پیام
