چالش‌های مسئولیت اجتماعی و عملکرد دانشگاه بررسی شد
نخستین همایش ملی «مسئولیت اجتماعی؛ دانشگاه و صنعت» امروز با حضور جمعی از کارشناسان در دانشگاه علم و فرهنگ برگزار و چالش‌های مسئولیت اجتماعی در ایران و نقش و عملکرد دانشگاه در این عرصه مورد بررسی قرار گرفت.
به گزارش خبرنگار ایکنا، نخستین همایش ملی «مسئولیت اجتماعی؛ دانشگاه و صنعت» صبح امروز با مشارکت سازمان جهاددانشگاهی دانشگاه شهید بهشتی، دانشگاه شهید بهشتی و دانشگاه علم و فرهنگ و با حضور حسن مسلمی نائینی؛ رئیس جهاددانشگاهی، مهدی طغیانی؛ سخنگوی کمیسیون اقتصادی مجلس؛ آقامیری؛ رئیس دانشگاه شهید بهشتی، مهدی باصولی؛ رئیس دانشگاه علم و فرهنگ، فرشاد مقیمی؛ معاون و مشاور وزیر صمت و نیز جمعی از مدیران جهاددانشگاهی از جمله علیرضا کلانتر مهرجردی؛ معاون فرهنگی این نهاد انقلابی در سالن همایش‌های دانشگاه علم و فرهنگ برگزار شد.
مهدی باصولی در ابتدای همایش در سخنانی کوتاهی با خیر مقدم به مهمانان و حضار گفت: دانش در حوزه مسئولیت اجتماعی علاوه بر منفعیت سازمانی به منفعت اجتماعی هم فکر می‌کند؛ دانش موضوعی فراتر از مسئولیت اجتماعی است. دانشگاه باید بتواند به اکوسیستم مهم علم و فناوری تبدیل شود و اگر دانشگاه بتواند پیوندی میان علم و دانش با نیازهای جامعه برقرار کند آن وقت می‌توان گفت که دانشگاه به مسئولیت اجتماعی خود عمل کرده است.
سیدمحمودرضا آقامیری، رئیس دانشگاه شهید بهشتی یکی دیگر از سخنرانان این همایش بود که در ابتدای سخنان خود به جنایت‌ها صهیونیست‌ها علیه مردم مظلوم غزه اشاره کرد و گفت: امیدوارم خداوند هرچه زودتر نسل صهیونیست‌ها را از روی زمین بردارد، زیرا ذهن همه انسان‌ها را به خاطر جنایت‌هایی که انجام می‌دهند جریحه‌دار کرده‌اند.
وی در ادامه با بیان اینکه هر سازمانی برای خودش مسئولیتی قائل است و طبق آن عمل می‌کند و دانشگاه‌ها هم از این اصل مستثنی نیستند، افزود: دانشگاه باید در حوزه افزایش سطح رفاه و توسعه توانمندی‌های انسانی تلاش کند و از همه مهمتر اینکه باید فرهنگ پاسخگویی را ترویج دهد. همچنین باید بررسی شود آیا امروز دانشگاه‌های ما در حوزه مسئولیت‌های اجتماعی موفق بوده‌اند یا خیر؟ و لازم است این را متخصصیان بررسی کنند.
ترییت افراد پاسخگو و مسئولیت‌پذیر؛ رسالت دانشگاه
رئیس دانشگاه شهید بهشتی بیان کرد: دانشگاه باید تربیت افراد پاسخگو و مسئولیت‌پذیر را مدنظر قرار دهد. زمانی در نظام آموزش عالی بحث کمیت را در پیش گرفته بودیم ولی الحمدالله چندسالی است بحث کمیت را هم مورد توجه قرار داده‌ایم و البته باید این دو با هم پیش بروند.
آقامیری با بیان اینکه به خاطر شرایط حاکم بر جوامع انسانی بحث مسئولیت اجتماعی به موضوع خیلی مهم تبدیل شده و دانشگاه‌های کشور هم به این سمت رفته‌اند، افزود: من پنج دانشگاه بزرگ آمریکا را بررسی کردم و جمله اول و آخرشان این بود که ما می‌خواهیم مسئله‌محور و به دنبال حل مسائل باشیم. درواقع مسئولیت‌پذیری و پاسخگو بودن را اولویت قرار داده‌اند و به عبارتی علم نافع را در نظر دارند همان چیزی که مقام معظم رهبری بارها بر آن تأکید کرده‌اند.
وی ادامه داد: همه دستگاه‌هایی که در این همایش مشارکت دارند به دنبال اثرگذاری و ایفای نقش سازنده در حوزه مسئولیت اجتماعی هستند و همه علاقه‌مند به این موضوع هستند لذا ضرورت دارد این همایش خروجی‌محور باشد و صرفاً جهت ارائه گزارش برگزار نشود. گاهی اوقات رسالت پاسخگویی جهانی هم برعهده دانشگاه‌هاست و این رسالت گاهی اوقات در قالب مقالات و گاهی اوقات در قالب همایش‌ها پیش برده می‌شود.
فرشاد مقیمی، معاون و مشاور وزیر صمت به عنوان سومین سخنران این نشست، با بیان اینکه پاسخگویی یکی از مهم‌ترین شاخص‌هایی است که توسعه‌یافتگی جوامع را با آن ارزیابی می‌کنند، گفت: در هیچ کشوری مشاهده نمی‌شود توسعه اقتصادی بدون توجه به مسئولیت اجتماعی رقم خورده باشد و به همین دلیل مسئولیت اجتماعی در کشور ما بیشتر برجسته شده زیرا توجه به مسائل اجتماعی ما را در رسیدن به شاخص‌های توسعه اقتصادی کمک خواهد کرد.
وی افزود: این همایش می‌تواند جهت‌دهی بهتری به تحقق مسئولیت اجتماعی داشته باشد و وزارت صمت در این زمینه گام‌هایی را برداشته و در این راستا چالش‌های عمومی را شناسایی کرده است. از آنجایی که بنگاه‌های اقتصادی یکی از تجلی‌گاه‌های تحقق مسئولیت‌های اجتماعی هستند، وزارت صمت به منظور تحقق این مهم تقویت بنگاه‌های اقتصادی را مدنظر قرار داده است.
چالش‌های سیاستگذاری مسئولیت‌های اجتماعی
سرپرست سازمان صنایع کوچک و شهرک‌‌‌های صنعتی ایران در این رابطه ادامه داد: در حوزه سیاستگذاری مسئولیت اجتماعی شرکت‌ها، چالش‌های عمومی وجود دارند که شناسایی شده‌اند که عدم تعادل در بررسی الگوهای توسعه اقتصادی و بی‌توجهی برخی از بنگاه‌ها به مسئولیت اجتماعی بخشی از این چالش‌ها هستند. متأسفانه برخی از بنگاه‌ها مسئولیت اجتماعی خود را مربوط به منطقه‌ای که در آن فعایت دارند می‌دانند و آمایش سرزمینی در اینجا نادیده گرفته شده و همچنین ضعف در مشوق‌های اجتماعی را باید جدی گرفت و بدانیم به موضوع عمل به مسئولیت‌های اجتماعی نباید به دید الزام و اجبار نگریسته شود بلکه باید با تشویق، سازمان‌ها و واحد‌های صنعتی را به سمت عمل به مسئولیت‌های اجتماعی ترغیب کرد.
مقیمی تأکید کرد: عدم توجه به چالش‌های محیط زیستی و پراکندگی در استان‌ها و نیز عدم توجه به اندازه و ظرفیت شرکت‌ها موارد دیگری هستند که به چالش‌های موجود در این حوزه دامن زده‌اند. توجه داشته باشیم مسئولیت‌های اجتماعی باید ارزش‌آفرین باشند و همه اقشار را منتفع کنند. از سوی دیگر لازم است مسئولیت‌های اجتماعی همه سازمان‌ها و بنگاه‌ها را هم‌سو کنیم نه اینکه یک گروه خاص منفعت ببرند.
وی گفت: مسئولیت اجتماعی صرفاً انجام دادن کار نیست بلکه گاهی اوقات انجام ندادن یک کار خودش عمل به مسئولیت اجتماعی است و همچنین باید بدانیم مسئولیت اجتماعی یک نوع سرمایه‌گذاری است نه یک فعالیت هزینه‌ساز و در نهایت بر این جمله تأکید کنیم که تبیین سند راهبردهای مسئولیت‌های امری مهم و ضروری است.
فقدان درک مشترک در حوزه مسائل محیط زیستی
کمال خدایی، رئیس سازمان جهاددانشگاهی شهید بهشتی، به عنوان سخنران چهارم این نشست با بیان اینکه مرکز پایش مسئولیت‌های جهاددانشگاهی در سال 97 تأسیس شده، افزود: امروزه ما با چالش‌های متعدد زیست‌محیطی در حوزه صنایع مواجه هستیم و متأسفانه به دلیل نبود درک مشترک و دریافتی یکسان و نداشتن برداشت واحد به ارائه اطلاعات نادرست دست زده‌ایم.
وی اظهار کرد: با توجه به این مهم، مرکز پایش مسئولیت اجتماعی و فرهنگی سازمان جهاددانشگاهی شهید بهشتی برنامه‌ها و اقدامات مختلف پژوهشی، آموزشی، شبکه‌سازی و ترویجی را برای کمک به حل این مسئله تدوین و شروع کرد تا از این رهگذر به ترویج گفتمان مسئولیت اجتماعی بپردازد و برای رسیدن به مفهومی مشترک و واحد در میان فعالان این عرصه در کشور تلاش کند.
مسئولیت اجتماعی؛ مفهومی اسلامی و ایرانی
حسین محمودی، عضو هیئت علمی دانشگاه شهید بهشتی و دبیر علمی همایش نیز در سخنانی با بیان اینکه ما در حوزه تولید محتوای مرتبط با مسئولیت اجتماعی ضعف‌هایی را داریم، تصریح کرد: هدف این همایش تعالی‌بخشی به این حوزه و رفع خلأهاست، ولی به طور کلی از سال ۹۲ تا به امروز در حوزه انتشار مقالات و کتاب‌های مرتبط با مسئولیت اجتماعی شرکت‌ها رشدی را شاهد هستیم.
وی بیان کرد: این همایش اولین همایش ملی است که در حوزه مسئولیت اجتماعی دانشگاه و صنعت است که برگزار می‌شود و آغازی است بر یک فرآیند رو به جلو و قطعاً از این به بعد ما با جدیت بیشتر به جلو حرکت خواهیم کرد.
دبیر علمی همایش افزود: مسئولیت اجتماعی یک مفهوم اصیل ایرانی و اسلامی است و در فرهنگ ما ریشه دارد و ما باید در این باره فکر کنیم. وضعیت محیط زیست ما خوب نیست و باید شهرداری‌ها و شرکت‌ها نسبت به این موضوع فکری کنند و مسئولیت اجتماعی خود را به جا آورند.
ضرورت اصلاح قوانین در بحث عمل به مسئولیت‌های اجتماعی
سخنران بعدی این همایش محمدعلی شاه‌حسینی، عضو هیئت علمی دانشگاه تهران بود که با اشاره به ضرورت اصلاح و اجرای صحیح قوانین در حوزه مسئولیت اجتماعی گفت: در زمینه مسئولیت‌های اجتماعی با ضعف نظارت‌ها مواجه هستیم و لازم است این مشکل را حل کنیم.
وی بیان کرد: ما چگونگی را بر چرایی مقدم دانستیم و مشکل از همین‌جا شروع می‌شود، در صورتی که چرایی را حل نکردیم و تا زمانی که چرایی‌ها حل نشوند ابزارها هم تقویت نخواهند شد و لذا اگر چرایی مسئولیت اجتماعی را درک کنیم به چگونگی هم دست پیدا خواهیم کرد.
عضو هیئت علمی دانشگاه تهران ثبات مدیریت را یکی از عناصر مؤثر در تحقق مسئولیت اجتماعی سازمان‌ها و شرکت‌ها دانست و گفت: ثبات مدیریتی سبب می‌شود تا مدیران برای عمل به مسئولیت اجتماعی برنامه مدون و مستمر داشته باشند ولی اگر ثبات وجود نداشته باشد مدیر بعدی اقدامات مدیر قبلی را به حاشیه می‌راند.
رونمایی از نظام‌نامه مسئولیت اجتماعی وزارت نفت
بابک دارابی، مشاور اجتماعی وزیر نفت به عنوان سخنران بعدی این نشست اظهار کرد: بحث مسئولیت اجتماعی یک بحث دوسویه و دوطرفه است. شرکت‌های بالادستی و پایین‌دستی نقش مهمی در عمل به مسئولیت‌های اجتماعی دارند ولی به شرط اینکه در این حوزه برنامه داشته باشند.
وی گفت: شرکت‌ها و صنایع باید در حوزه توسعه پایدار و رشد و بالندگی محیط پیرامونی خودشان برروی ظرفیت‌های مسئولیت‌های اجتماعی تمرکز ویژه داشته باشند، بنابراین بسیار مهم است که شرکت‌های بزرگ و مهم با این رویکرد به توسعه فعالیت خود بپردازند.
مشاور اجتماعی وزیر نفت با بیان اینکه نظام‌نامه مسئولیت اجتماعی بستری است که امسال از آن رونمایی شده و وزارت نفت را در حوزه عمل به مسئولیت اجتماعی یاری می‌رساند، اظهار کرد: استفاده از ظرفیت دانشگاه‌ها برای صنعت نفت بسیار مهم است و باید دانشگاه مسئول را پای کار آورد تا در حوزه عمل به مسئولیت‌های اجتماعی به ما برنامه و پیشنهاد دهد.
رامین صرامی، رئیس پژوهشکده سرطان معتمد جهاددانشگاهی نیز حوزه کاری اصلی این پژوهشکده را توسعه فناوری‌‌های مرتبط با سلامت بیان کرد و گفت: یکی از مشکلاتی که با آن مواجه هستیم این است که نظام بهداشتی کشور درمان‌محور است و واقعاً در درمان حرفه‌ای هستیم ولی پیشگیری بهتر از درمان است که در این رابطه کمی ضعیف عمل کرده‌ایم. هرچند وظیفه اصلی پژوهشکده معتمد پژوهش است اما بنا به دلیل مسئولیت اجتماعی، غربالگری را هم در دستور کار قرار دادیم و در این راستا ایده پیشگیری از سرطان پستان را دنبال کردیم.
وی در پایان تأکید کرد: به لطف خدا و براساس آورده‌های جهاددانشگاهی سه مرکز دیگر از پژوهشکده سرطان معتمد به زودی افتتاح می‌شود که این هم در راستای عمل به مسئولیت‌های اجتماعی است. از غربالگری مهمتر این است که برروی فرهنگ تخصصی سلامت کار کنیم و سه بخش تخصصی پژوهشکده درگیر این کار شدند و پژوهشکده فعالیت‌های گسترده فرهنگی و ترویجی انجام داده تا بانوان درگیر سرطان پستان را با اقدامات خودمراقبتی آشنا سازد.
گزارشی از پنل‌های تخصصی همایش مسئولیت اجتماعی؛ دانشگاه و صنعت
یادآور می‌شود این همایش از دو پنل تخصصی صنعت و دانشگاه تشکیل شده بود که در پنل صنعت سه زیرپنل مشتمل بر؛ میزگرد تخصصی سیاستگذاری CSR و حاکمیت شرکتی پایدار، هم‌جواری مسئولانه صنایع بخش انرژی با جوامع محلی و پایداری محیط زیستی و سوم هم راهبردهای مسئولیت اجتماعی در شرکت‌های صنعتی و معدنی دیده شده بود.
در بخش میزگرد تخصصی سیاستگذاری CSR و حاکمیت شرکتی پایدار موضوعاتی مانند تحولات نظام‌های قانونی و تنظیم‌گری حاکم بر ESG و پایداری و بررسی سیاستگذاری مسئولیت اجتماعی شرکت‌ها در ایران و جهان مورد بررسی قرار گرفت.
در زیرپنل هم‌جواری مسئولانه صنایع بخش انرژی با جوامع محلی و پایداری محیط زیستی؛ به موضوعاتی مانند هم‌جواری مسئولانه صنایع با محیط پیرامونی، نقش مسئولیت اجتماعی در رونق کسب و کارها و تداوم ژینایی سرزمین، ضرورت بهره‌گیری صنایع از نتایج مطالعات اجتماعی در تعریف پروژه‌های مسئولیت اجتماعی، مشکلات و راهکارهای مدیریت آلودگی هوا در مناطق صنعتی با رویکرد مسئولیت اجتماعی پرداخته شد.
همچنین در زیرپنل دیگر از پنل صنعت؛ چالش‌های موجود در اجرای مسئولیت اجتماعی و ارائه الگوی پیشنهادی جهت اجرا در سازمان‌ها و نهادهای حاکمیتی، اهمیت جامعه مدنی و هنر و رسانه در حوزه مسئولیت اجتماعی بخش صنعت و معدن، سیاستگذاریهای مسئولیت اجتماعی شرکت‌ها در سازمان ایمیدرو و در نهایت سیاستگذاریهای مسئولیت اجتماعی شرکت‌ها در سازمان گسترش و نوسازی صنایع به بحث و بررسی گذاشته شدند.
پنل دانشگاه از سه زیرپنل دانشگاه و فرهنگ عمومی، نوآوری و پژوهش مسئولانه و مسئولیت اجتماعی دانشگاهیان تشکیل شده بود که در زیرپنل اول مباحثی مانند موقعیت بحرانی و مسئولیت اجتماعی دانشگاه ایرانی، علوم اجتماعی در عرصه عمومی در جامعه دیجیتال، واکاوی مسئولیت اجتماعی نهاد آموزش عالی ایران در مواجهه با بحران افغانستان و نیز مسئولیت اجتماعی دانشگاه در باب اصحاب معارف و تنویر حقیقت و تقلیل مشقت طرح شدند.
در زیرپنل دوم از پنل دانشگاه؛ مبانی نظری نوآوری مسئولانه، اصل احتیاطی و نوآوری و پژوهش مسئولانه، تحلیل آسیب‌شناسانه مسئولیت اجتماعی شرکت‌های دانش‌بنیان بررسی شدند و نیز بر قوانین و تجارب حقوقی در زمینه نوآوری مسئولانه مروری شد.
در زیرپنل آخر هم موضوعاتی مانند انسان آکادمیک و انسانی مسئول، مسئولیت دانشگاه و دانشگاهیان در حفظ محیط زیست در فرآیند توسعه اجتماعی و اقتصادی، اخلاق دانشگاهی و مسئولیت اجتماعی دانشگاهیان، چارچوبی جامع برای ارزیابی مسئولیت اجتماعی محیط زیستی در مؤسسات آموزش عالی و نیز مسئولیت اجتماعی جامعه و دانشگاه و صنعت طرح شدند.
انتهای پیام
