ارتباط مستقیم میان فهم قرآن با استعداد و تلاش + اینفوگرافیک

امت اسلامی که از آنها به وارثان کتاب الهی نیز تعبیر می‌شود در برخورد با قرآن به سه گروه ستمکار، معتدل و پیشرو تقسیم می‌شوند، اما سطح درک آنها از قرآن بستگی تام به استعداد فردی و میزان تلاش آنها دارد.

به گزارش ایکنا، حجت‌الاسلام‌ و‌المسلمین علی رجبی، حافظ کل و مدرس تدبر در قرآن در جدیدترین اینفوگرافیک قرآنی خود «مراتب و درجات فهم قرآن» به سطح درک مؤمنان از آموزه‌های قرآن اشاره می‌کند که در مراتب و درجات گوناگونی تقسیم‌بندی می‌شود و طبق حدیث منقول از اباعبدالله الحسین(ع) مبتنی بر آیه‌ای از سوره شریفه «فاطر» این میزان از درک براساس موقعیت فرد و اینکه در کدامیک از گروه‌های مؤمنان جای گرفته باشد، تعریف می‌شود. هر چند که در نهایت تعیین درصد فهم از این آیات و نشانه‌ها به تعمق و تدبر مؤمن مربوط است.

در ادامه به خلاصه‌ای مطالب ارائه شده در این اینفوگرافیک اشاره می‌شود:

چنانکه خداوند وارثان کتاب الهی را(امّت اسلامی) در برخورد با قرآن کریم، به سه گروه ستمکار، معتدل و پیشرو تقسیم کرده است: «...أَوْرَثْنَا الْكِتَابَ الَّذِينَ اصْطَفَيْنَا مِنْ عِبَادِنَا فَمِنْهُمْ ظَالِمٌ لِنَفْسِهِ وَمِنْهُمْ مُقْتَصِدٌ وَمِنْهُمْ سَابِقٌ بِالْخَيْرَاتِ بِإِذْنِ اللَّهِ..»(فاطر/32)، ابا‌عبدالله (ع) نیز در دو حدیث مذکور، به مراتب و درجات تدریجی فهم قرآن اشاره می‌‎فرماید.

این دو روایت، بیان می‌کند که مخاطبان قرآن دارای مراتبی هستند و هر کدام براساس استعداد و تلاش خویش از آن بهره می‌برند. آن حضرت، همانند پدر بزرگوارشان امیرمؤمنان(ع)، قرآن را همانند دریایی بیکران و ژرف معرفی می‌کند «بَحْراً لَا يُدْرَكُ قَعْرُهُ» (دریایی که اعماقش درک نشود) [نهج‌البلاغه،خطبۀ 198،فراز پایانی]، که ظاهر و ساحلی زیبا و شگفت(فصاحت و بلاغت و آهنگ الفاظ و ... قرآن) دارد، که عوام و خواص هر یک از منظره زیبا و امواج بیکران آن بهره‎ای می‌برند و نیز این دریا باطن بسیار عمیق (تأویل آیات الهی، لطائف، حقایق و ...) دارد که جزء ناخُدایان و غَواصان (اُولیاء و اَنبیاء)آگاه و با‎تجربه، نمی‌‎توانند از مرواریدهای درون صَدف‌‎ها و مواهِب متعدّد دریا صید کنند.

حال سؤال این است که «زیرِ دریا خوشتر آید یا زِبَر»؟ پس برای فهم چینش حکیمانه و مهندسی آیات الهی، لازم است به سراغ تدبّر برویم؛ یعنی در مرحله الفاظ و عبارت قرآن نمانیم تا مورد سرزنش الهی قرار نگیریم «أَفَلَا يَتَدَبَّرُونَ الْقُرْآنَ و َلَوْ كَانَ مِنْ عِنْدِ غَيْرِ اللَّهِ لَوَجَدُوا فِيهِ اخْتِلَافًا كَثِيرًاَ»(نساء/82)