رویکرد جدید جشنواره تئاتر مسجد ترویجی است

به گزارش ایکنا؛ نشست رسانه‌ای سومین سلسله رویدادهای نمایشی و همایش‌های استانی تئاتر مردمی بچه‌های مسجد «محرابیان» در سالن صفارزاده حوزه هنری امروز دوشنبه هفتم آبان برگزار شد.

سید مصطفی موتورچی دبیر جشنواره تئاتر بچه‌های مسجد در این نشست بیان کرد: پایه‌گذاری هسته مرکزی تئاتر مردمی بچه‌های مسجد به عنوان جبهه اصلی و خط مقدم دفاع از هنر دینی و انقلابی؛ فراهم ساختن بستر لازم برای پشتیبانی از هنرمندان انقلابی برای خلق آثار نمایشی مناسب؛ محوریت دادن به استان‌ها و تقویت ظرفیت‌های آنها در برگزاری برنامه‌ها با تمرکز بر جنبه‌های بومی و زیست بوم هر استان؛ استعدادیابی تربیت و معرفی چهره‌های هنری در مقوله تئاتر انقلابی؛ مخاطب‌سازی برای هنر انقلاب اسلامی با ایجاد ساختار و نمونه‌آفرینی برای ذائقه تماشاگران دینی و انقلابی؛ استفاده از ابزار نوین و فناوری به روز در تولید و ارائه آثار جهت ایجاد آثار نوآورانه و در خاتمه حمایت و توسعه دامنه فعالیت گروه‌های تئاتری مردمی تئاتر بچه‌های مسجد، راهکارهای توسعه این رویداد هنری را شکل می‌دهد. 

وی راهبرد بلندمدت مرکز هنرهای نمایشی برای رسیدن به اهداف اصلی توسعه تئاتر بچه‌های مسجد را چنین توضیح داد: راهبردهای اصلی مرکز هنرهای نمایشی عبارتند از تدوین برنامه‌ای فرایند محور و بلندمدت ۹ ساله با رویکردشناسایی؛ پرورش، حمایت و تولید آثار نمایشی ویژه مسجد در سه مرحله مسیر مدنظر تئاتر بچه‌های مسجد است. 

موتورچی اضافه کرد: در سه سال اول تبیین اندیشه و باور تئاتر مردمی بچه‌های مسجد بین مخاطبان و متولیان مورد توجه است. در سه سال دوم، تربیت نیرو مد نظر بوده و در سه سال سوم ترویج و توزیع به منظور توسعه مخاطبان جبهه انقلاب مورد توجه قرار می‌گیرد. این اهداف بر اساس اولویت‌های حال حاضر طراحی شده پس ممکن است در دوره‌های مختلف با یکدیگر هم‌پوشانی پیدا کنند و لازم باشد در ادوار مختلف به نسبت اهمیت اولویت‌بندی شوند. همچنین ممکن است در فرایند اجرایی تئاتر مردمی بچه‌های مسجد بر اساس نیازها و ضرورت‌های روز اولویت‌بندی اجرایی تغییر کرده و بر اساس نقشه‌های جدید به‌روزرسانی شود.

دبیر جشنواره تئاتر مسجد اعلام کرد: در کنار نزدیک به ۸۰۰ گروهی که تاکنون در «بچه‌های مسجد» همراه ما بودند، برنامه‌های تئاتر محرابیان را اجرا می‌کنیم. برای تربیت مربی به این منظور بیش از یکصد کارگاه و چهار دوره جشنواره نمایشنامه‌نویسی «گلدسته‌ها» را برگزار کردیم که تا یک هفته دیگر درباره دور آتی این رویداد و آثار ارسالی اطلاع‌رسانی خواهد شد و خروجی این سلسله رویدادها در جشنواره سراسری قرار می‌گیرد. در رویدادهای گذشته تلاش ما برای تولید و اجرا بود اما بر اساس سند تدوین شده، دیگر تولید و اجرای عموم مهم نیست و ترویج یکی از گام‌های بلند ما در بحث تئاتر مساجد است. خروجی این رویدادها نیز در شانزدهمین دوره «تئاتر بچه‌های مسجد» نمود پیدا خواهد کرد.

وی در انتهای درباره زمان فرآیند تولید و اجرا گفت: از ۲۵ آبان تا اواسط آذر فرآیند تولید و بعد از آن از ۲۵ آذر اجراهای محلی آغاز می‌شود و در این مرحله، محرابیان استان‌ها در محلات شکل می‌گیرد و آثاری انتخاب می‌شود که در مرحله استانی شرکت کنند. هر استان که تا یکصد گروه نمایشی دارد، سه اثر برگزیده را به دبیرخانه ملی ارسال می‌کند و در استان‌هایی که بیش از یکصد گروه تئاتری دارند می‌توانند ۶ اثر را ارسال کنند و این گروه‌ها باید ۱۰ اجرای اثر خود در مساجد را داشته باشند که اینها مورد بررسی قرار می گیرند تا در نهایت از بین ۹۰ تا ۱۰۰ گروه برگزیده استانی، ۱۴ گروه به مرحله نهایی برسند.

بیان معارف دینی و ملموس کردن دانسته‌های ذهنی

در این جلسه همچنین افشین ناظری؛ معاون مرکز هنرهای نمایشی حوزه هنری گفت: مرکز هنرهای نمایشی حوزه هنری از بدو تاسیس همواره به عنوان یکی از پایگاه‌های تخصصی تاثیرگذار سهم به‌سزایی در فعالیت‌های حوزه هنری داشته است. این مرکز با توجه به سیاست‌های اجرایی مدیران خود در ادوار مختلف توانسته است نقش محوری تولید تئاتر با مضامین انقلابی و دینی را در تئاتر کشور داشته و به عنوان مهم‌ترین مرکز حمایت از تولیدات دینی و انقلابی بین هنرمندان تئاتر شناخته شود. 

وی افزود: نکته مهم در این فعالیت‌ها نبود چشم‌اندازی بلند مدت برای برنامه‌های اجرایی این مرکز است که باعث عملکرد سلیقه‌ای و تاکید بر برخی از برنامه‌ها و تضعیف سایر برنامه‌ها با توجه به تصمیم مدیران هر دوره شده که موضوع تئاتر بچه‌های مسجد نیز از این قاعده مستثنی نیست. اکنون پس از سال‌ها فعالیت تئاتر مردمی بچه‌های مسجد به روش‌های مختلف و دستور ویژه مدیران حوزه هنری با توجه به همخوانی این فعالیت با اهداف کلان حوزه هنری، مرکز هنرهای نمایشی تصمیم بر بازاندیشی فرایندهای تئاتر بچه‌های مسجد به منظور توسعه کمی و کیفی این فعالیت گرفته است. 

ناظری ادامه داد: تئاتر مردمی بچه‌های مسجد گونه‌ای از اجرای نمایشی است که با هدف نشر مفاهیم و ارزش‌های دین مبین اسلام و با ابزار هنر و در بستر و محل مسجد شکل می‌گیرد. در این گونه تئاتری، مرکزیت اثر هنری نسبت به آثار معمول، تغییر کرده و گفتمانی متمایز، یعنی اعتقاد به اسلام ناب محمدی، توجه جدی به مردم‌گرایی و مستضعفان محور تولید اثر قرار می‌گیرد. از زمان‌های باستان شکل‌گیری یک اثر تئاتر منوط به سه مفهوم کلیدی؛ مکان، زمان و موضوع قلمداد ‌شده است. تئاتر مردمی بچه‌های مسجد با داشتن هر سه این موارد به بیان معارف دینی و ملموس کردن دانسته‌های ذهنی مبتنی بر دین و انقلاب برای خود می‌پردازد. تئاتر بچه‌های مسجد در مسجد و در بین مردم که برای انجام فرایض دینی آمده‌اند شکل می‌گیرد. در این گونه تئاتری انتخاب مکان مسجد به عنوان یک پایگاه اجتماعی که در آن محتواهای بنیادی و انقلابی برای مردم گفته می‌شود بسیار حائز اهمیت است. علاوه بر این، حضور تماشاگرانی که دارای ذائقه همسو با موضوعات تئاتر مسجدی هستند انتظار می‌رود موفقیت این تئاترها را رقم زند. 

این مدیر هنری تاکید کرد: با وجودی که در گذشته مسجد از مهم‌ترین نهادهای جامعه اسلامی با کارکردهای گوناگون بوده، متاسفانه با سیاست‌های اجرایی کشور در چند دهه گذشته، مسجد فقط به محلی برای انجام فرایض دینی تبدیل شده است. رویکرد تئاتر مردمی بچه‌های مسجد، استفاده از این ظرفیت مغفول مانده در مسجد است. لذا با این نگاه، مسجد جایگاهی دارد که می‌تواند رابطه متقابل معناداری بین عوامل تئاتری و تماشاگران مسجدی ایفا کند. رسیدن به این امر نیز از تقویت تئاتر مردمی بچه‌های مسجد کل می‌گیرد زیرا این رویداد «ذائقه‌یابی» و «مخاطب‌سازی» را تسهیل می‌کند. 

وی تصریح کرد: ذائقه‌یابی به این معناست که گفتمان‌های بدیل و محتواهای دینی و اخلاقی به اجراها وارد شده و با تحت تاثیر قرار دادن مخاطبان، باعث گرایش آنان به سوی تئاتر دینی و انقلابی شده و گروه تازه‌ای از مخاطبان را به مخاطبان قبلی مضامین دینی اضافه می‌کند. در مخاطب‌سازی نیز این رویداد تلاش می‌کند  مردمی را که علاقمند به آثار دینی هستند مجذوب تئاتر بچه‌های مسجد کرده و در ادامه به سمت هنر دینی و انقلابی متمایل کند. 

ناظری درباره چشم‌انداز تئاتر مردمی بچه‌های مسجد گفت: انجام اقدامات تخصصی و برنامه‌ریزی شده در جهت شناساندن و محوریت دادن به مرکز هنرهای نمایشی حوزه هنری به منظور ترویج تئاتر مردمی بچه‌های مسجد و پرچمداری در این مقوله یکی از کلیدی‌ترین اهداف این جریان است تا تئاتر مردمی بچه‌های مسجد تبدیل به یک عنوان باشکوه و شاخص در عرصه هنرهای نمایشی کشور شود. این اثرگذاری بر جریان تولید و توزیع تئاتر در درازمدت می‌تواند نقش بازیگران عرصه تئاتر را هم به نفع جبهه انقلاب تغییر داده و با استفاده از هنر مردمی تئاتر مسجدی، آموزه‌های اخلاقی و آرمان‌های انقلابی اشاعه بیشتری پیدا کند. همچنین با این برنامه‌ریزی زمینه افزایش مخاطب هنر انقلاب فراهم می‌شود. 

این مدیر هنری، اهداف اصلی این رویداد را چنین برشمرد: اشاعه و نشر مفاهیم اخلاقی و ارزش‌های انسانی با استفاده از هنر نمایش و حضور فعال و جریان‌ساز نوجونان و جوانان در مساجد و کشف و پرورش استعدادهای جدید و متعهد در راستای بالندگی آینده تئاتر کشور؛ توجه ویژه به تبلیغ جهت ترویج آثار دینی و انقلابی در حوزه هنر نمایشی کشور و تقویت مخاطبان مسجدی؛ شناسایی ظرفیت‌های بومی هر منطقه و فعال‌سازی آنها برای تولید آثار باکیفیت‌تر در حوزه انقلاب اسلامی و در نهایت توسعه فراگیر شدن سراسری گونه تئاتر مردمی بچه‌های مسجد و تاثیرگذاری آن بر همه ابعاد هنر نمایش در کشور، اهداف این رویداد را رقم می‌زند. 

در انتهای نشست از پوستر این رویداد مردمی رونمایی شد.