گزارش ایکنا از رونمایی چهار کتاب سینمایی
دعوت انسان به کشف روشنی از دل تاریکی
چهار کتاب سینمایی به دبیری مازیار فکری ارشاد با حضور اهالی ادب و هنر در خانه سینما رونمایی شدند.
به گزارش ایکنا آیین رونمایی چهار کتاب سینمایی «تاریکی فرامی‌خواند؛ پژوهشی انتقادی پیرامون نئونوآر» نوشته «سو شورت» با ترجمه عباس کریمی‌عباسی؛ «نبرد پنهان نتفلیکس و هالیوود» نوشته «دِید هِیز» و «داون چمیلفسکی» با ترجمه‌ی الهام جوادپور؛ «تاریخ ادبیات فرانسه در سینما» نوشته «کیت گریفیث» و «اندرو واتس» با ترجمه پوپک رحیمی و «بی خورشید» دست‌نوشته‌های «کریس مارکر» با گردآوری و ترجمه مریم رفیعی؛ از مجموعه کتاب‌های سینمایی نشر گره با همکاری کمیته فرهنگی انجمن منتقدان سینمای ایران به میزبانی خانه سینما؛ شامگاه یکشنبه، 23 دی با حضور مازیار فکری‌ارشاد؛ کارگردان، مترجم، دبیر این مجموعه و نیز مترجمان کتاب‌ها برگزار شد.در ابتدای مراسم و بعد از رونمایی از پوستر چهار کتاب مورد بحث در این نشست که توسط سیدحسن امین، محقق؛ مترجم و اندیشمند در حوزه زبان و ادب فارسی، اسدالله امرایی؛ مترجم باسابقه ادبی کشور، سیدغلامرضا کاظمی‌دینان؛ پدر روابط عمومی نوین ایران و محمود معتقدی؛ شاعر پیشکسوت انجام گرفت؛ سه مترجم حاضر در این نشست به معرفی شمایل کلی کتاب‌هایی که کار ترجمه آنها را انجام داده بودند پرداختند.
نگاه نوآورانه و پی‌ریزی فرهنگ تماشای پی‌درپی
در ابتدای این نشست الهام جوادپور؛ در معرفی کتاب «نبرد پنهان نتفلیکس و هالیوود» با اشاره به آنکه سکوی برخط محتوای تصویری نتفلیکس از سال 2013 با شعار «دوست داریم مخاطب را شاد کنیم» فعالیت خود را آغاز کرد یادآور شد: سریال «خانه پوشالی» اولین مجموعه‌ای بود که توسط این سکو به مخاطبان ارائه شد و با همین نگرش نتفلیکس تلاش کرد تا فرهنگ تماشای پی‌درپی (binge watching) را برای علاقه‌مندان حوزه سریال‌های تلویزیونی احیا کند.
وی توضیح داد: همسویی با عصر فناوری و شتابی که زندگی مدرن برای انسان‌ها با خود به همراه آورده، دیگر برای مخاطبان فرصت یک هفته صبر برای دیدن قسمت جدیدی از یک سریال را ایجاد نمی‌کند. سکوی نتفلیکس از این نیاز بهره برد و با پی‌ریزی فرهنگ تماشای پی‌درپی تمامی قسمت‌های یک مجموعه سریال را به شکل توأمان در اختیار مخاطب قرار داد.
این مترجم با اشاره به آنکه همین مؤلفه نتفلیکس باعث شد تا دیگر سکوهای جهانی در این مسیر گام بردارند خاطرنشان کرد: هرچند آن سکوها چون از نگرش نوآورانه نتفلیکس بی‌بهره بودند، نتوانستند به قدرت آن دست یابند. از سوی دیگر باید تاکید کرد که امروز بی‌تردید نتفلیکس به یکی از رقیب‌های بزرگ هالیوود در صنعت تولید محتوای تصویری بدل شده است.
روایت تسخیر سینمای جهان توسط ادبیات فرانسه
پوپک رحیمی؛ مترجم کتاب تاریخ ادبیات فرانسه در سینما نیز در معرفی این اثر با اشاره به آنکه این کتاب درباره اقتباس‌های ادبی است که از ادبیات فرانسه در سینما صورت گرفته خاطرنشان کرد: این کتاب به‌هیچ‌وجه بر خود کشور فرانسه و آثار اقتباسی از نویسندگان این کشور استوار نیست و تلاش کرده این مؤلفه را به مخاطب نشان دهد که ادبیات فرانسه با تمام قدرت خود چگونه توانسته در سینمای جهان ریشه باز کند.
وی ادامه داد: اگر کسی علاقه‌مند به حوزه سینما به ویژه اقتباس‌های ادبی به عنوان یکی از جذاب‌ترین شکل‌های تولید آثار سینمایی باشد این کتاب می‌تواند انتخابی خوب برای او باشد و اطلاعات فراوان، دقیق، علمی و به‌روز را به خوانندگانش ارائه کند.
دعوت انسان برای کشف خویشتن
عباس کریمی‌عباسی به عنوان دیگر مترجم حاضر در این نشست با کتاب تاریکی مرا می‌خواند، پژوهش انتقادی پیرامون نئونوآر با اشاره به پیشینه شکل‌گیری گونه نئونوآر در هنر سینمای جهان گفت: زمانی که رمان جنایی واقع‌گرا حیات خود را با «دشیل هَمِت» آغاز و استمرار آن را در قلم نویسندگانی چون «ریموند چندلر» و «راس مک دانلد» باعث جهانی شدن این گونه ادبی شد؛ فرانسوی‌ها برای تحقیر این گونه از واژه «نوآر» به معنای «سیاه» استفاده کردند.
وی خاطرنشان کرد: به تدریج بعد از تجربه قلم نویسندگان فرانسوی در این عرصه و استقبالی که مخاطبان از این گونه ادبی میان نویسندگان فرانسوی داشتند شاهد پیشی گرفتن نویسندگان این کشور در حوزه ادبیات نوآر بودیم. به گونه‌ای که به فاصله کوتاهی شاهد بدل شدن کشور فرانسه به مهد ادبیات و سینمای نوآر شدیم.
کریمی‌عباسی با تاکید بر آنکه اندیشیدن به این مؤلفه که گونه ادبی و سینمایی نوآر به تاریکی روح انسان ارجاع دارد، اندیشه‌ای از بُن‌مایه غلط و اشتباه است تصریح کرد: ادبیات و سینمای نوآر ناقد سیستم فاسد سرمایه‌سالاری و مصرف‌گرایی است و تلاش می‌کند تا جلوه‌ای از بخش‌های تاریک روح انسان را با زبانی مذمت‌گونه به نقد بکشد و انسان را به اصل انسانیت و ابعاد متعالی روح او در قامت زبان زیبایی‌شناسانه هنرِ سینما و ادبیات به سفری درونی دعوت کند.
کیفیت متن و محتوا با توجه به نیازسنجی مخاطب
در ادامه مازیار فکری ارشاد با اشاره به اینکه مریم رفیعی؛ مترجم نام‌آشنای ادبی به دلیل بعد مسافت در این نشست حضور ندارد به معرفی ترجمه وی پرداخت و گفت: «بی خورشید» دست‌نوشته‌های «کریس مارکر» است که در سینمای ایران و مباحث تئوریک خیلی از وی یاد شده و ارجاع داده می‌شود و خانم رفیعی تصمیم به جمع‌آوری و ترجمه نوشته‌های وی گرفتند. وقتی کتاب از طرف دوست خوبم اصغر نوری به من معرفی شد کتاب را بسیار جذاب دیدم و در مطالعه آن را به شدت توصیه می‌کنم.
مترجم کتاب مخمصه2 مایکل مان افزود: کتاب‌های این مجموعه با دقت زیاد بر محتوا و کیفیت و به ویژه نیازسنجی برای مخاطب ایرانی و علاقه‌مندان مختلف سینما انتخاب شده و مترجمان برحسب استیلا و علمی که بر موضوعات آنها داشته‌اند انتخاب شده‌اند. ازاین‌رو با مجموعه‌ای باکیفیت و جذاب در حوزه ترجمه کتاب‌های سینمایی روبه‌رو هستیم.
جادوی هنر دوبله در عصر حاضر
بخش دوم نشست به روایت تحلیلی و تجربه مترجمان در قامت هم‌نشینی با کتاب‌هایی که دست به ترجمه آنها زده‌اند و محتوایی که به واسطه این آثار به مخاطب منتقل می‌شود اختصاص داشت.
الهام جوادپور مترجم کتاب «نبرد پنهان نتفلیکس و هالیوود» با اشاره به آنکه این کتاب در قالب روایت، اثری روان و در عین حال خواندنی برای مخاطبان است، چرا که توسط دو روزنامه‌نگار به رشته تحریر درآمده است، در تشریح دلیل عدم توفیق دیگر سکوهای برخط جهانی ارائه محتوای تصویری؛ پیشگام بودن نتفلیکس در این عرصه را یکی از دلایل مهم توفیق این سکو و عدم توفیق سکوهای دیگر دانست و در تشریح دلایل دیگر عنوان کرد: مابقی سکوهای ارائه‌دهنده نمایش محتوای تصویری به شکل برخط نگاه کالایی به تصویر داشتند. درحالی‌که نتفلیکس تلاش کرد تا فارغ از این نگاه، محتوای تصویری را به شکل اختصاصی برای تمامی کشورها با توجه به فرهنگ؛ زبان؛ دین؛ قوم و جغرافیای آن کشورها تولید کند و به همین سبب به محبوبیت دست پیدا کرد.
مترجم کتاب نبرد پنهان نتفلیکس و هالیوود یکی دیگر از دلایل مهم سبقت گرفتن و بدل شدن نتفلیکس به یکی از رقبای بزرگ هالیوود را احیاء هنر دوبله در ارائه آثار تصویری دانست و یادآور شد: مردمان برخی از کشورهای اروپایی مانند ایتالیا و فرانسه علاقه‌ای به خواندن زیرنویس ندارند. همین مسئله باعث شد تا نتفلیکس با احیای نوین و خلاقانه هنر دوبله، تمامی سریال‌های جهانی را به زبان کشورهای مقصد دوبله کرده و به آنها ارائه دهد. به همین سبب دستی بسیار بالاتر نسبت به دیگر سکوهای ارائه‌دهنده محتوای تصویری به شکل برخط در عصر حاضر پیدا کرد و به جِد امروز به یکی از اصلی‌ترین رقبای هالیوود بدل شده است.
کتابی مرجع برای دوستداران سینما و ادبیات
رحیمی مترجم کتاب تاریخ ادبیات فرانسه در سینما نیز در تحلیل این کتاب و داشته‌هایی که این اثر به واسطه محتوای خود می‌تواند به مخاطب ارائه دهد خاطرنشان کرد: یکی از مهم‌ترین ویژگی‌های این کتاب آن است که مسئله‌ای به نام اقتباس ادبی را در تمامی گونه‌های مختلف سینمایی به بررسی می‌پردازد و در میان این گونه‌ها مخاطب به برخی از آثار سینمایی برمی‌خورد که تا پیش‌ازاین حتی روند اقتباس در آنها را نمی‌توانست در مخیله خود بگنجاند.
وی با بیان آنکه دیگر ویژگی این کتاب آن است که هر یک از مقاله‌های این اثر استقلالی تام و تمام اختصاصی برای خود دارند تصریح کرد: مخاطب می‌تواند با انتخاب و متکی به سلیقه خود یکی از این مقاله‌ها را برگزیند و در قالب خوانش آن به اطلاعات مدنظر دست پیدا کند. در حقیقت مقاله‌های مجزای این اثر به مثابه گشودن مناظر متفاوت بر محور و بستری ثابت به نام اقتباس در عرصه سینما برای مخاطب بدل شده و همین عامل کتاب تاریخ ادبیات فرانسه در سینما را به اثری مرجع در حوزه سینما و ادبیات برای پژوهشگران بدل کرده است.
زندگی یعنی ساختن مسیر میان روشنایی و تاریکی
کریمی‌عباسی نیز در تحلیل محتوای کتاب «تاریکی فرامی‌خواند، پژوهشی انتقادی پیرامون نئونوآر»؛ آنچه که مخاطب در مواجهه با این کتاب می‌تواند به آن دست پیدا کند و همچنین تشریح سختی‌های مسیر ترجمه این کتاب یادآور شد: نویسنده این اثر از استادهای به نام یکی از دانشگاه‌های ادبیات لندن است. به همین سبب با توجه به آنکه او تلاش کرده به واسطه این متن بار معنای کلمات و جملات را بر بستر روایتی مطول بنا کند کار ترجمه این اثر از نظر ادبی به خاطر پاراگراف‌های بلند و بدون نقطه نویسنده برای مخاطب فارسی‌زبان سخت بود. به همین سبب تلاش کردم در کنار ترجمه متن روایی نویسنده، این کتاب را به اثری روان و خوش‌خوان برای زبان مقصد یعنی فارسی بدل کنم.
مترجم کتاب‌های نوآر خفاش و کتابفروش؛ هشت قتل بی عیب و نقص ادامه داد: همچنین محتوای این اثر به گونه‌ای بود که مترجم را وامی‌داشت تمامی قریب به 300 فیلمی که در این کتاب توسط نویسنده مورد ارجاع قرار گرفته است را ببیند. برای آنکه ارائه محتوا به مخاطب؛ متقن، مستند و علمی باشد تمامی این فیلم‌ها را بار دیگر مرور کردم تا آنچه به مخاطب ارائه می‌دهم قابل استنباط و تصویرسازی باشد.
کریمی‌عباسی در فرازی دیگر از روند تحلیلی کتاب تاریکی فرامی‌خواند با نقد این جمله که برخی معتقدند آدم‌هایی که طرفدار ادبیات جنایی هستند، ذهن و روحیه‌ای خشن دارند تصریح کرد: با قدرت می‌گویم که این مؤلفه‌ای اشتباه است! چرا که نوآر آیینه تمام قدی روبه‌روی مخاطب می‌گذارد تا مدار زندگی خود را تنها بر خوش‌باوری استوار نکند و در برابر سختی‌ها و حیله‌ها هوشیار باشد.
فیلمنامه‌نویس سفرهای سعدی یادآور شد: ادبیات و سینمای نوآر به انسان یادآوری می‌کند که در کنار هر روشنایی در مسیر زندگی، تیرگی نیز وجود دارد. این همان حقیقت اصیل مبارزه در زندگی برای رسیدن به سعادت است و انسان را به سفر در درون خود دعوت می‌کند تا در قالب مکاشفه خود، سنجش روشنی‌ها و تیرگی‌ها، خوبی‌ها و بدی‌ها، بتواند در تبیین مسیر زندگی خود به سمت موفقیت برنامه‌ریزی درست و دقیقی داشته باشد.
نویسنده رمان جنایی معمایی هفت مرد از حالا در پایان خاطرنشان کرد: پیش‌ازاین نیز مطالعات بسیاری در حوزه نوآر داشته‌ام و با عقبه این مطالعات می‌گویم که این کتاب اثری کامل، جامع و شامل بخش‌های مختلف جامعه‌شناسانه، نگرش مبتنی بر فرهنگ زیست انسان‌ها و مبانی تئوری اندیشه‌های فرهگ‌شناسانه به شکل کامل است. مؤلف آن تلاش کرده به شکل دقیق، علمی و فارغ از جهت‌گیری به پرداخت این مباحث دست زند. دسته‌بندی و طبقه‌بندی ارائه محتوا در این اثر به قدری با دقت توسط نویسنده صورت گرفته که هر فصل از کتاب به‌تنهایی می‌تواند خود به کتاب یا جزوه‌ای مجزا درباره آن موضوع بدل شود.
در پایان این نشست رونمایی و معرفی مجلدات سینمایی تازه منتشر شده نشر گره؛ شاهد جشن امضای کتاب‌ها به قلم مترجمان آثار بودیم و سرانجام پوستر رونمایی شده در ابتدای این مراسم توسط هنرمندان و اهل قلم حاضر در این رخداد به رسم یادگار به امضا رسید.
در این مراسم علاوه بر افراد نامبرده شاعران محفل ادبی دایره دیدار، مترجمان، هنرمندان و اهل قلم زیادی حضور داشتند که از آن جمله می‌توان به هایده هادوی، سحر قدیمی، محمد قمری حبشی، ساسان گلفر، محسن بیگ‌آقا، بهمن عبدالهی، ساغر خواجه امیری، امین خرمی، سجاد محمدیان، حسن نورانی، مرضیه باشتنی، مسعود میرطاهری، هامان وافری، فاطمه رسولزاده، طاهره بابایی، علی خبیر، شراره خوشگنابی، عشرت بنی هاشمی، مرضیه فرهومند، الهام درخت پیری، سیدمسعود علوی‌تبار، امین شیروان‌بیگی، امید ذاکرنیا و لیلا آدینه اشاره کرد.
انتهای پیام 
