کد خبر: 4261553
تاریخ انتشار : ۰۴ بهمن ۱۴۰۳ - ۲۳:۲۰
نسیم تسنیم/ 52

نگاهی به هویت قرآنی انسان

خدای ازلی عنوان آسمانی «خليفة الله» را به انسان عطا كرده، در حالی كه فرشتگان در شناخت او عاجز و ملائك در آفرينش وی مضطرب‌اند. انسان کیست و ماهیت او چیست؟ نظریه «تفسیر انسان به انسان» آیت‌الله العظمی جوادی آملی به موضوعاتی چون؛ امكان و اهميت انسان‌شناسی، بررسی راه‌ها و روش‌های شناخت، ماهيت انسان، هويت قرآنی انسان، تفسير انسان متشابه به انسان محكم، ثمرات تفسير انسان به انسان و... پرداخته است.

بنا به توصیف قرآن کریم از بهشت، بهشتیان در باغ‌های پر نعمت الهی بر کرسی‌های خود می‌نشینند و از شرابی سر به مُهر به نام رحیق سیراب می‌شوند. مُهری که بر این شراب نهاده شده از مُشک است و قرآن دسترسی به آن را سزاوار رقابت و مسابقه می‌داند. این شراب در آمیخته با تسنیم است و تسنیم چشمه‌ای است که مقربان خدا از آن می‌نوشند.

به نظر علامه طباطبایی بنابر توصیف قرآن کریم چشمه تسنیم از شراب رحیق برتر است، زیرا این شراب به سبب آمیختگی با تسنیم دلپذیر می‌شود و از طرف دیگر، چون مقربان از تسنیم می‌نوشند، مرتبه آنان از نیکانی که با شراب رحیق سرمست می‌شوند والاتر است. اما صرف آمیخته بودن محتوای رحیق با تسنیم و وصف قرآن کریم از این ترکیب، نمی‌تواند دلیل برتری یکی بر دیگری باشد، مگر آنکه این برتری از طریق بعضی روایات اثبات شود، یا از معنای کلمه مقربان برتری خاصی نسبت به معنای کلمه ابرار به دست آید.
 
تفسیر «تسنیم» از تفاسیر ارزشمند جهان اسلام است که طی بیش از ۴۰ سال کوشش و مجاهدت علمی - قرآنی آیت‌الله العظمی عبدالله جوادی آملی، فقیه، عارف، مفسر قرآن و از مراجع عظام تقلید برای فهم و تدبر بیش از پیش اهل اندیشه و قرآن نگاشته شده است. این تفسیر در شمار «تفاسیر قرآن به قرآن» جای دارد. روش مؤلف، ذکر آیه یا آیات مورد نظر و بررسی آنها طی چهار مرحله‌ است: «گزیده تفسیر»، «تفسیر آیه»، «لطایف و اشارات» و «بحث روایی». عنوان «تسنیم» مأخوذ از آیه ۲۷ سوره مبارکه مطففین در قرآن و نام چشمه‌ای در بهشت است.
 
خدای ازلی عنوان آسمانی «خليفة الله» را به انسان عطا كرده، در حالی كه فرشتگان در شناخت او عاجز و ملائك در آفرينش وی مضطرب‌اند.
انسان كيست كه عرش و فرش، مَلک و فلک مأمورند به وی خدمت كنند؟ او كيست كه به تنهايی حامل امانت الهی گشته و تمامی كمالات امكانی از ولايت، نبوت، رسالت، امامت و... در عرصه ذات انسانی نمودار می‌شود؟
وجود انسانی را می‌توان با شيوه‌های مختلف مورد مطالعه قرار داد؛ روش‌های وحيانی، شهودی، عرفانی، نقلی و عقلی. قرآن كريم، ذات انسانی و اوصاف و افعال انسان را با توجه به تمام ابعاد او تبيين كرده و چيزی از بيان حقيقت انسانی فروگذار نكرده است؛ ليكن خود انسان خويش را چگونه تفسير می‌كند، آيا قدرت تفسير خويش را دارد؟ و... اين نظريه كه به نظريه «تفسير انسان به انسان» شناخته شده، از نوآوری‌ها و آورده‌های بكر و بی‌نظير استاد فرزانه آيت الله العظمی جوادی آملی (دامت بركاته) است، كه با اشراف كامل به حقايق قرآنی و معارف عرفانی و دقايق برهانی، بساط اين نظريه بديع را گسترده و تا ژرفای آن پيش رفته و موشكافانه مسائل آن را تحليل كرده است.
اين اثر وزين با يك مقدمه، سه بخش و 9 فصل موضوعات ذيل را در اختيار قرآن‌پژوهان قرار می‌دهد: امكان و اهميت انسان‌شناسی، بررسی راه‌ها و روش‌های شناخت، ماهيت انسان، هويت قرآنی انسان، تفسير انسان متشابه به انسان محكم، ثمرات تفسير انسان به انسان و... 
 
تفسير «تسنيم» در تفسير هر آيه چهار مرحله را در نظر دارد: گزيده تفسير، تفسير آيه (مفردات)، اشارات و لطايف و بحث روايی كه شاخصه ممتاز اين تفسير است.
سرانجام و پس از انجام نگارش ۸۰ جلد از تفسیر «تسنیم» اسفندماه سال جاری در همایش بین‌المللی «تفسیر تسنیم» این گنجینه نورانی به روی اهل معرفت و قرآن گشوده خواهد شد.
 
ایکنا به انگیزه آشنایی بیشتر اهالی قرآن و حدیث با این تفسیر وزین، هر روز یک چشمه نورانی از این تفسیر را در «نسیم تسنیم» به روی مخاطبان گرامی خود می‌گشاید.
انتهای پیام
captcha