نسیم تسنیم/ 63
اهداف و آثار حق و تكليف در اسلام
كتاب «حق و تكليف در اسلام» در شش فصل، مباحثی چون مفاهيم و كلياتي درباره حق و تكليف، مباني حق و تكليف نزد مسلمانان و غربيان، منشأ و خاستگاه حق و تكليف، اهداف و آثار حق و تكليف، بازگشت تكاليف به حقوق، حق در آموزه‌های دينی و ... را به محضر عالمان، انديشمندان و فرهيختگان حوزه مباحث علمی، حقوقی و دينی ارائه می‌كند.
بنا به توصیف قرآن کریم از بهشت، بهشتیان در باغ‌های پر نعمت الهی بر کرسی‌های خود می‌نشینند و از شرابی سر به مُهر به نام رحیق سیراب می‌شوند. مُهری که بر این شراب نهاده شده از مُشک است و قرآن دسترسی به آن را سزاوار رقابت و مسابقه می‌داند. این شراب در آمیخته با تسنیم است و تسنیم چشمه‌ای است که مقربان خدا از آن می‌نوشند.
به نظر علامه طباطبایی بنابر توصیف قرآن کریم چشمه تسنیم از شراب رحیق برتر است، زیرا این شراب به سبب آمیختگی با تسنیم دلپذیر می‌شود و از طرف دیگر، چون مقربان از تسنیم می‌نوشند، مرتبه آنان از نیکانی که با شراب رحیق سرمست می‌شوند والاتر است. اما صرف آمیخته بودن محتوای رحیق با تسنیم و وصف قرآن کریم از این ترکیب، نمی‌تواند دلیل برتری یکی بر دیگری باشد، مگر آنکه این برتری از طریق بعضی روایات اثبات شود، یا از معنای کلمه مقربان برتری خاصی نسبت به معنای کلمه ابرار به دست آید.
تفسیر «تسنیم» از تفاسیر ارزشمند جهان اسلام است که طی بیش از ۴۰ سال کوشش و مجاهدت علمی - قرآنی آیت‌الله العظمی عبدالله جوادی آملی، فقیه، عارف، مفسر قرآن و از مراجع عظام تقلید برای فهم و تدبر بیش از پیش اهل اندیشه و قرآن نگاشته شده است. این تفسیر در شمار «تفاسیر قرآن به قرآن» جای دارد. روش مؤلف، ذکر آیه یا آیات مورد نظر و بررسی آنها طی چهار مرحله است: «گزیده تفسیر»، «تفسیر آیه»، «لطایف و اشارات» و «بحث روایی». عنوان «تسنیم» مأخوذ از آیه ۲۷ سوره مبارکه مطففین در قرآن و نام چشمه‌ای در بهشت است.
امروزه يكی از جدی‌ترين و خطيرترين موضوعات، موضوع دين به معنای عام و اسلام به معنای خاص است و از جمله پرسش‌های مهم در اين حوزه اين است كه آيا دين حقوقی را برای انسان آورده و يا تنها تكاليفی را بر او تحميل می‌كند؟ آيا ديني كه جلوه رحمت الهی است و برای نجات و سعادت انسان‌ها برنامه‌ريزی می‌كند، حقوق انسانی را به رسميت می‌شناسد؟ يا تنها با يك سلسله دستورالعمل‌ها و بايدها و نبايدها، انسان را در دنيا به مخمصه و زندان تكليف حبس كرده و در آخرت با شلاق‌های الهی تعذيب می‌كند.
اين در حالی است كه خداوند حكيم حق و تكليف انسان را پيوند داده و هيچ حقی را برای او بدون تكليف و هيچ تكليفی را بدون حق جعل نكرده و انسان الهی، نه تنها بين حق انسانی و تكليف الهی تهافت و تعارضی نمی‌بيند، بلكه با غوص در دريای تكاليف، حقوق خود را استيفا می‌كند و با غور در دريای حقوق، عاشقانه خود را به وادی تكليف می‌كشاند.
كتاب «حق و تكليف در اسلام» در شش فصل، مباحثی‌چون مفاهيم و كلياتي درباره حق و تكليف، مباني حق و تكليف نزد مسلمانان و غربيان، منشأ و خاستگاه حق و تكليف، اهداف و آثار حق و تكليف، بازگشت تكاليف به حقوق، حق در آموزه‌های دينی و ... را به محضر عالمان، انديشمندان و فرهيختگان حوزه مباحث علمی، حقوقی و دينی ارائه می‌كند.
اين در حالی است كه خداوند حكيم حق و تكليف انسان را پيوند داده و هيچ حقی را برای او بدون تكليف و هيچ تكليفی را بدون حق جعل نكرده و انسان الهی، نه تنها بين حق انسانی و تكليف الهی تهافت و تعارضی نمی‌بيند، بلكه با غوص در دريای تكاليف، حقوق خود را استيفا می‌كند و با غور در دريای حقوق، عاشقانه خود را به وادی تكليف می‌كشاند.
كتاب «حق و تكليف در اسلام» در شش فصل، مباحثی‌چون مفاهيم و كلياتي درباره حق و تكليف، مباني حق و تكليف نزد مسلمانان و غربيان، منشأ و خاستگاه حق و تكليف، اهداف و آثار حق و تكليف، بازگشت تكاليف به حقوق، حق در آموزه‌های دينی و ... را به محضر عالمان، انديشمندان و فرهيختگان حوزه مباحث علمی، حقوقی و دينی ارائه می‌كند.
تفسير «تسنيم» در تفسير هر آيه چهار مرحله را در نظر دارد: گزيده تفسير، تفسير آيه (مفردات)، اشارات و لطايف و بحث روايی كه شاخصه ممتاز اين تفسير است.
سرانجام و پس از انجام نگارش ۸۰ جلد از تفسیر «تسنیم» اسفندماه سال جاری در همایش بین‌المللی «تفسیر تسنیم» این گنجینه نورانی به روی اهل معرفت و قرآن گشوده خواهد شد.
ایکنا به انگیزه آشنایی بیشتر اهالی قرآن و حدیث با این تفسیر وزین، هر روز یک چشمه نورانی از این تفسیر را در «نسیم تسنیم» به روی مخاطبان گرامی خود می‌گشاید.
مطالب مرتبط
