تغییر نام «خلیج فارس»؛ بازی هزینه‌زا و پرخطر برای ترامپ
استاد جغرافیای سیاسی دانشگاه تهران با بیان اینکه دامن زدن به مسئله‌ای مانند تغییر نام خلیج فارس، یک بازی رسانه‌ای برق‌آسا و زودگذر است که در همان لحظه متولد شده و سپس می‌میرد، گفت: خود آمریکایی‌ها، چه ترامپ و چه مقامات سیاسی کاخ سفید و حتی نخبگان فکری و تحلیلگران آن کشور، به‌خوبی می‌دانند که بازی با واژه‌هایی از این دست، هزینه‌زا و پرخطر خواهد بود.
کیومرث یزدان‌پناه، استاد جغرافیای سیاسی دانشگاه تهران، در گفتوگو با ایکنا، با اشاره به احتمال تکرار اقداماتی از سوی دونالد ترامپ برای تغییر نام تاریخی خلیج فارس، گفت: به نظر می‌رسد ترامپ با اتخاذ مواضع ناگهانی و بهره‌گیری از ادبیاتی برق‌آسا در ساختار نظام بین‌الملل، اهداف پنهانی را برای ایالات متحده آمریکا دنبال می‌کند. این اهداف از مسیر ایجاد آشوب ذهنی در نظام بین‌الملل و دامن زدن به التهاب‌های کاذب، می‌تواند راه را برای دسترسی به برخی منافع ایالات متحده هموار کند.
وی افزود: بی‌ثباتی در لحن دیپلماسی ترامپ ناشی از سه رویکرد اصلی است؛ نخست اینکه ترامپ علاقه‌مند است در هر موضوعی «اولین» یا «متفاوت‌ترین» باشد و از همین‌رو از این نوع ادبیات جنجالی لذت می‌برد. البته بسیاری از سیاستمداران دنیا چنین خصلتی دارند اما جسارت و تمایل ترامپ به خلق ادبیات جدید و هنجارشکنانه، او را از دیگران متمایز کرده است.
بازی رسانه‌ای ترامپ
یزدان‌پناه ادامه داد: دامن زدن به مسئله‌ای مانند تغییر نام خلیج فارس، مشخصاً یک بازی رسانه‌ای برق‌آسا و زودگذر است که در همان لحظه متولد شده و سپس می‌میرد. خود آمریکایی‌ها، چه ترامپ و چه مقامات سیاسی کاخ سفید و حتی نخبگان فکری و تحلیلگران آن کشور، به‌خوبی می‌دانند که بازی با واژه‌هایی از این دست، هزینه‌زا و پرخطر خواهد بود.
وی تأکید کرد: «خلیج فارس» صرفاً یک واژه جغرافیایی یا سیاسی نیست، بلکه حامل هویت، تاریخ، تمدن و میراثی است که از دیرباز وجود داشته و هم‌اکنون نیز نقش الگویی برای بسیاری از جوامع جهان ایفا می‌کند. به همین دلیل، طرح چنین موضوعاتی نه تنها بی‌اساس، بلکه بسیار خطرناک است.
این استاد دانشگاه گفت: احتمال اینکه ترامپ در آینده نیز از این‌گونه الفاظ برای اشاره به مناطق حساس جهان استفاده کند، بعید نیست؛ زیرا خلیج فارس یک منطقه کلیدی در ژئوپلیتیک و ژئواستراتژی جهانی است و ایالات متحده نمی‌تواند بدون پرداخت هزینه‌های سنگین، چنین خطایی را تکرار کند.
وی اظهار کرد: عقب‌نشینی سریع مقامات آمریکایی یا تکذیب این خبر، بیانگر حساسیت بالای موضوع است. ترامپ و اطرافیانش باید بدانند که واژه‌سازی سیاسی و بازی با مفاهیم تاریخی نه تنها بی‌فایده است، بلکه می‌تواند دستاورد‌های دیپلماتیک آمریکا را نیز نابود کند.
علاقه ترامپ به بهم زدن هنجارهای جهانی
یزدان‌پناه ادامه داد: ترامپ به‌دلیل سبک خاص گفتمانی خود، علاقه‌مند است برخی از هنجارهای رایج جهانی را که طی دهه‌ها در ادبیات سیاسی نهادینه شده‌اند، برهم بزند. یکی از نمود‌های این گفتمان، عهدشکنی‌های متعدد او نسبت به اصول حاکمیت ارضی کشورهاست.
وی هشدار داد: اگر ترامپ این روند را ادامه دهد، تبعات بسیار سنگینی برای ایالات متحده خواهد داشت؛ چرا که آمریکا نمی‌تواند با چنین شیوه‌ای، همواره در حال التهاب‌آفرینی باشد.
این کارشناس ژئوپلیتیک تصریح کرد: ادبیات هنجارشکنانه ترامپ از دریای چین جنوبی تا خلیج مکزیک، خلیج فارس، دریای کارائیب، بخش‌هایی از اروپا و حتی قطب شمال، الگوی خاصی از تنش‌زایی گفتمانی ایجاد کرده که قطعاً به ضرر خود آمریکا تمام خواهد شد.
وی در پایان گفت: ادامه این نوع گفتمان، قطعاً باعث افزایش دشمن‌تراشی برای ایالات متحده خواهد شد. با توجه به سطح واکنش‌های بین‌المللی نسبت به رفتار‌های ترامپ، انتظار می‌رود ساختار سیاسی حاکم بر آمریکا، در آینده نزدیک او را ملزم به بازنگری در ادبیات و شیوه بیان خود کند، زیرا ادامه این مسیر، هزینه‌های بین‌المللی آمریکا را به‌طرز شگفت‌انگیزی افزایش خواهد داد.
گفتوگو از سعید امینی
انتهای پیام
