به گزارش خبرنگار ایکنا، علیرضا رئیسی، معاون بهداشت وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی، در آستانه آغاز هفته ملی جمعیت طی نشستی خبری با اصحاب رسانه به تشریح برنامههای وزارتخانه مطبوع خود پرداخت و گفت: امیدواریم هفته جوانی جمعیت، زمینه هشدار و آگاهسازی برای مردم و مسئولان باشد تا جوانی جمعیت را جدی بگیریم.
وی تأکید کرد: جمعیت یک بحث اجتماعی، اقتصادی، امنیتی و .. است که باید به آن به صورت یک سیستم نگاه کرد که مجموعه اقدامات سیستمی در آن میتواند منجر به موفقیت شود.
رئیسی با اشاره به انفجار در بندر شهید رجایی، گفت: تیمهای سنجش آلایندگی به منطقه اعزام و مادران باردار منطقه شناسایی شدند و به آنها هشدار داده شد که از منزل خارج نشوند و در صورت خروج از ماسک استفاده کنند. تیمها یک هفته پس از انفجار نیز شرایط را بررسی و اعلام کردند که شرایط از نظر آلایندگی عادی است. این مسئله نشان میدهد که ما حتی نسبت به دنیا آمدن حتی یک کودک سالم نیز حساس هستیم.
مسئله جمعیت یک مشکل جهانی است
وی با اشاره به اینکه مسئله جمعیت، یک مشکل جهانی است، گفت: کل بودجه سلامت ما کمتر از پنج درصد است در حالی که در کشور مجارستان چهار درصد تولید ناخالص داخلی به مسئله جوانی جمعیت اختصاص داده شده است. در ایران نیز مادران صاحب چهار فرزند از مالیات معاف هستند. کشوری مثل کره جنوبی سقوط جمعیت خود را متوقف کرده است و در کشور ژاپن که به کاهش جمعیت مبتلاست برای افزایش جمعیت روزهای کاری را کاهش دادهاند، اما مشکل جمعیت آنها بسیار عمیق است.
رئیسی با اشاره به تشکیل ۹ کمیته در خصوص جوانی جمعیت در وزارت بهداشت و رصد جلسات و اقدامات دانشگاههای علوم پزشکی در این خصوص، گفت: از امروز دوشنبه ۲۲ اردیبهشت هفته جوانی جمعیت آغاز شده است. ما به ۱۸ هزار خانه بهداشت و بیش از پنج هزار پایگاه سلامت دستورالعملهای مربوط به جوانی جمعیت را ارائه کردهایم و تعداد ۴۶۰ مرکز مشاوره ازدواج و فرزندآوری فعال هستند.
وی ادامه داد: آمار ولادت سال گذشته ۹۷۹ هزار و ۹۳۰ نفر بوده است که نسبت به سال گذشته آن یعنی ۱۴۰۲ هفت درصد کاهش پیدا کرده است؛ اما قانون جوانی جمعیت سرعت کاهش جمعیت را کم کرده است. حدود ۶۰ درصد زنان متأهل در سنین بارداری قرار دارند که بیشتر آنها متولدین سالهای ۵۵ تا ۶۸ هستند و به سرعت در حال خروج از سن باروری هستند. سال ۶۵ در ایران ۱۰ میلیون زن متأهل داشتیم که دو میلیون کودک به دنیا آوردند، اما در سال ۱۴۰۳ 16 میلیون زن متأهل داریم که در سن باروری هستند، اما یک میلیون فرزند به دنیا آوردهاند.
رئیسی با اشاره به اینکه در کشور با افزایش درصد زایمان سوم، چهارم و پنجم مواجهیم، اما تعداد آنها زیاد نیست، گفت: زنان ۲۵ تا ۳۹ سال بیشترین سهم موالید را در میان زنان ایرانی دارند و با توجه به اینکه تعداد افراد در سن ازدواج کاهش یافته است، آمار ازدواج نیز کم شده است و سن اولین فرزندآوری در آقایان به ۳۲ سال و در بانوان به 27/5 رسیده که سن بالایی است و بر تعداد فرزندان زوج تأثیر منفی میگذارد.
وی به این مسئله نیز اشاره کرد که میانگین سن ازدواج آقایان به ۲۸ سالگی و خانمها به ۲۴ و نیم سالگی رسیده است و گفت: در سال ۱۴۰۲ و ۱۴۰۳ حدود هفت درصد کاهش طلاق وجود داشته است. کلاسهای آموزشی در هنگام ازدواج نیز به ۴۶۰ مرکز رسیده و ۴۹۰ هزار زوج آموزش رایگان دریافت کردهاند. در سال ۱۴۰۳ نیز فراوانی مرگ مادر به ۲۲ مورد در ۱۰۰ هزار زایمان رسیده است که البته حتی یک مرگ هم زیاد است، اما این کاهش افتخارآمیز است و نشان میدهد این ادعاها که با قانون جوانی جمعیت مرگ مادران افزایش یافته غلط است. مرگ نوزادان نیز به زیر هشت و نیم در هر هزار تولد زنده رسیده است. پوشش مراقبت از بارداری نیز از ۳۹ درصد به ۵۵ درصد رسیده است.
معاون بهداشت وزارت بهداشت در خصوص نقاط ضعف در زمینه جوانی جمعیت نیز گفت: هنوز زایمان بدون درد در کشور ما رونق پیدا نکرده است و یکی از اقدامات موثر برای کاهش سزارین این است که زایمان بدون درد را افزایش دهیم. آمار سزارین در ایران بسیار بالاست. باید جلوی نخستزایی با سزارین را بگیریم تا زایمانهای بعدی نیز به صورت طبیعی صورت گیرد.
وی با اشاره به اینکه ۹۰ درصد سقطهای خودخواسته در مراکز غیرقانونی اتفاق میافتد، گفت: در سقط غیرمجاز که در خانهها اتفاق میافتد ما مقصر نیستیم، اما در مراکز بهداشت طرح نفس را راهاندازی کردیم تا خانوادهها تشویق شوند که فرزندان خود را سقط نکنند. از ۱۸ هزار فردی که میخواستند فرزندشان را سقط کنند، ۱۵ هزار و ۲۶۷ نفر با مشاوره منصرف شدند و فرزند خود را به دنیا آوردند.
دلایل تمایل به سقط جنین
رئیسی در خصوص دلایل تمایل به سقط جنین، گفت: درخواست برای سقط جنین بیشتر توسط پدران است و خانوادهها مشکل اقتصادی، مسکن، عدم آمادگی روحی فرزند اول، کافی بودن تعداد فرزندان را به عنوان دلیل سقط جنین مطرح کردهاند. تعداد سقطی که در کشور به صورت رسمی اتفاق میافتد کمتر از ۱۰ هزار مورد است. کاری که میتوانیم برای کاهش سقط انجام دهیم ارائه مشاوره است که در این زمینه گروههای مردمی هم کمک میکنند.
وی ادامه داد: افزایش ۴۳ درصدی سوییتهای متاهلی دانشجویان از زمان اعلام قانون جوانی جمعیت از جمله اقدامات انجام شده است. همچنین اکنون هیچ دانشجوی متاهلی در کشور نداریم که در صف دریافت وام ازدواج، فرزندآوری و وام ودیعه مسکن باشد. ۷۶ درصد نیز تعداد خوابگاههای متاهلی افزایش یافته است؛ رقم ودیعه مسکن نیز افزایش داده شد. پژوهشهای جمعیت محور را نیز افزایش دادهایم.
معاون بهداشت وزارت بهداشت همچنین گفت: تعداد مراکز ناباروری سطح دو و سه افزایش داده شده است. تعداد زوجهای نابارور در کشور سه تا چهار میلیون زوج است که البته مشکل ناباروری آنها فقط به دلایل ژنتیکی نیست بلکه بیماریهای غیرواگیر مثل چاقی و دیابت، مصرف سیگار، الکل، کبد چرب، فشار خون، استفاده از برخی داروهای بدن سازی و ... نیز موجب ناباروری میشود که باید با کنترل این موارد بر روی پیشگیری از ناباروری نیز تمرکز کنیم.
رئیسی به برگزاری کلاسهای آموزشی در حوزه جوانی جمعیت برای پزشکان و سایر کادر درمان نیز اشاره کرد و گفت: صدور گواهی الکترونیک ولادت و اختصاص کد ملی کار مهمی است که با کمک ثبت احوال صورت گرفته است. البته معتقدیم زمانی مشکل جمعیت حل میشود که همه به آن اعتقاد قلبی داشته باشند و همه دستگاهها پای کار بیایند. برای افزایش زایمان طبیعی نیز باید بلوکهای زایمان مناسب باشند، زایمان بدون درد و علمی افزایش پیدا کند، تعرفه زایمان طبیعی را کاهش دهیم و فرهنگسازی کنیم.
وی در خصوص آموزش سلامت جنسی به نوجوانان که سلامت باروری آنها در بزرگسالی را تضمین کند نیز گفت: این آموزشها باید در مدارس صورت گیرد. در برخی سالها مشکلاتی در بحث آموزش وجود داشت، اما اکنون در حوزه سلامت و جمعیت و بهداشت روان بستههایی آماده شده که چون اصلاحات نیاز داشت انجمنهای علمی در حال بررسی و اصلاح آنها هستند که بعد از اصلاح به دانشآموزان ارائه میشود.
آیا کرونا شیوع یافته است
وی در بخش دیگری از سخنان خود در خصوص شیوع کرونا گفت: اکنون دیگر کرونا همانند آنفولانزا بومی جهان شده است. با توجه به پایش مداوم بیماریهای تنفسی، رصدهای اخیر کرونا نشان داد که حدود ۲ درصد عفونتهای تنفسی کرونا مثبت شدهاند که سویه جدید نیستند و بر علیه آن واکسن زده شده است. البته اخرین پایش در سال جدید نشان داد از هر ۱۰۰ نفر که عفونت تنفسی داشتند، چهار نفر کرونا مثبت بودند که باعث بستری و مرگ و میر نشده است. شیوع کرونا زمانی خطرناک میشود که این ویروسها دچار جهش شوند و سویه جدید به وجود آید. بر همین اساس به مردم توصیه میکنیم زمانی که علایم تنفسی شدید داشتند از ماسک استفاده کنند و در جمع حضور پیدا نکند.
رئیسی تصریح کرد: توصیه به استفاده از واکسن کرونا نمیکنم، اما برای افرادی که سن بالا، بیماری مزمن، سرطان و .. دارند تزریق واکسن آنفولانزا واجبتر از واکسن کروناست.
انتهای پیام