رابطه میان هلاکت اقوام مجرم و یوم‌الفصل
عاد، ثمود و ... اقوام قدرتمندی بودند که هرگز فکر نمی‌کردند هلاک شوند؛ اما خداوند این اقوام گناهکار را مجازات کرد تا عبرت تاریخ شوند؛ سرگذشت آنان مثال روشن و زنده‌ای برای تکذیب‌کنندگان یوم‌الفصل است.
حجت‌الاسلام علیرضا قبادی، جامعه‌شناس و کارشناس دین در ادامه یادداشت‌هایی که با محور پرسشگری در قرآن کریم برای ایکنا ارسال کرده است، طی یادداشتی به تحلیل پرسش‌های مطرح شده در سوره مرسلات پرداخته است. در بخش اول این یادداشت مطرح شد که «هر شخصی سوره مرسلات را بخواند خداوند در روز قیامت بین او و رسول خدا(ص) آشنایی برقرار می‌کند؛ سوره‌ای که حضرت محمد(ص) فرموده‌اند: مرا پیر کرده است». در بخش دوم این یادداشت مطرح شد که خداوند در قرآن به تکرار فرموده است: «وای بر تکذیب‌کنندگان در روز فصل». اما هوشیار باشیم که تکذیب‌کنندگان روز قیامت هم مشمول کسانی می‌شوند که اصل یوم فصل را انکار می‌کنند و هم کسانی که به لوازم آن بی‌اعتنایند. در ادامه قسمت سوم این یادداشت را با هم می‌خوانیم.
آنگونه که اشاره شد، قرآن کریم در سوره مرسلات برای حتمی بودن وقوع «یوم الفصل» شواهد و مثال‌های متعددی ذکر می‌کند که اغلب اسلوب پرسشی دارد. سومین پرسش سوره مرسلات از همین نوع است. آیه ۱۶ این سوره پس از تهدید یا نفرین (نکوهش) تکذیب کنندگان روز فصل، چنین پرسش می‌کند: آیا پیشینیان را هلاک نکردیم؟، سپس پسینیان را (هلاک کردیم)، با بدکاران عالم این گونه رفتارمی‌کنیم.
اسلوب بیانی و زبانی آیات و پرسش‌ها، از جمله پرسش آیه ۱۶ این سوره نشان می‌دهد که خطاب اصلی پرسش‌ها، تکذیب کنندگان روز فصل‌اند؛ اما قرآن کریم آنان را مخاطب قرار نداده است؛ شاید از این بابت که آنان را شایسته خطاب مستقیم الهی ندانسته است. اولین شاهد و مثال که قرآن کریم برای وقوع یوم‌الفصل ذکر می‌کند، هلاکت اقوام مجرم پیشین و( پسین) است. مثال روشن که در تاریخ و حیات بشر ثبت شده است. استفهام تقریری از تکذیب کننده روز فصل آیا هلاکت اقوام پیشین را ملاحظه نمی‌کنند، اقوام پر قدرت و شکوهی؛ مانند عاد و ثمود و... که دچار هلاکت شدند. سپس با لحنی انذار گونه به قانون و سنت عمومی اهلاک اقوام مجرم اشاره می‌کند.
اما چه رابطه‌ای میان هلاکت اقوام مجرم و یوم‌الفصل وجود دارد؟ به عبارت دیگر چرا قرآن کریم برای حتمی بودن وقوع یوم‌الفصل شاهد مثالی از هلاکت اقوام پیشین آورده است؟
یک پاسخ این پرسش را باید در نگاه و نگرش، قدرت و در نهایت در عاقبت اقوام پیشین (عاد، ثمود و ...) جستجو کرد. آنان اقوام پر قدرتی که هرگز به هلاکت خویش نمی‌اندیشیدند، بلکه بر عکس تصور داشتند که با اعمال مجرمانه بر قدرت و دوام خویش می‌افزایند و هیچ دستی نمی تواند بر آنها فائق آید، اما عذاب الهی در هلاکتشان، آنها را شاهد و عبرت تاریخ ساخته است.
سرگذشت آنان مثال روشن و زنده‌ای برای تکذیب کنندگان یوم‌الفصل است تا با ملاحظه آن هوشیار شوند و جهانبان جهان را ملاحظه کرده و یوم‌الفصل را در نظر داشته باشند تا مانند اقوام پیشین (و پیشین) دچار هلاکت نشوند. با ملاحظه سرگذشت این اقوام، آیا توجیهی برای تکذیب یوم‌الفصل وجود دارد؟
در گفتار بعد به شاهد مثال دیگری از وقوع یوم الفصل اشاره می‌کنیم.
انتهای پیام
